Vượt qua áp lực chi tiêu cuối năm

Những tháng cuối năm, khi nhiều nơi chuẩn bị tính toán các khoản thưởng cho nhân viên, thì một số gia đình trẻ lại lo lắng gói ghém chi tiêu giữa vòng xoáy giá cả tăng và áp lực đè nặng trên từng hóa đơn, từng bữa cơm.

Thắt chặt nhiều khoản tiêu dùng

Nếu như trước đây, một bữa cơm với rau xanh, cá thịt đủ đầy nằm trong tầm tay của người nội trợ, thì nay phải cân nhắc kỹ lưỡng. Mưa lũ kéo dài khiến rau củ từ các vùng cung cấp lớn về TPHCM giảm mạnh, giá tăng gấp rưỡi, thậm chí gấp đôi.

Cà chua, cải ngọt, xà lách, rau muống… đều tăng giá từng ngày. Các mặt hàng thịt, cá, trứng, dầu ăn cũng điều chỉnh tăng thêm 5-25% tùy loại. Trong khi đó, nhiều chi phí khác đồng loạt “leo thang”: nhà trọ thông báo tăng thêm 500.000 đồng/tháng; cô giáo tiếng Anh của con báo học phí tăng 30%; tiền bán trú ở trường tăng 35%… Mọi thứ đều tăng, chỉ có thu nhập là không nhúc nhích.

Câu chuyện của gia đình anh N.T. (phường Tân Mỹ, TPHCM) khiến nhiều người đồng cảm. Hai vợ chồng anh cùng làm trong một công ty sản xuất, thu nhập trước đây hơn 40 triệu đồng/tháng, vừa đủ chi tiêu và trả góp căn hộ gần 20 triệu đồng/tháng.

Từ giữa năm nay, doanh nghiệp nơi anh chị đang làm cắt giảm giờ làm, thu nhập hai vợ chồng sụt giảm 35%-45%. Khoản nợ cố định không đổi, mà thu nhập thì teo tóp dần. “Trước đây, vợ chồng tôi còn dư chút ít biếu ông bà hai bên mỗi tháng, giờ đành xin phép tạm hoãn. Nếu không gói ghém thì không biết lấy gì xoay xở”, anh T. chia sẻ.

Tương tự là trường hợp chị M.N. (phường Trung Mỹ Tây, TPHCM), nhân viên bán hàng online, vừa sinh con thứ 3 nên phải nghỉ việc gần năm nay. Một mình chồng làm phụ hồ, thu nhập bấp bênh, trong khi chi phí sinh hoạt, học hành của hai con lớn tăng từng tháng.

"Tiền sữa, bỉm, thuốc men là khoản không thể cắt, nhưng các khoản biếu bố mẹ, thăm hỏi họ hàng phải tạm gác lại. Biết là không nên, nhưng giờ lo cho ba đứa nhỏ đã là gắng sức lắm rồi”, chị N. tâm sự.

Hai cha con chọn mua hàng tại một trung tâm thương mại thuộc phường Sài Gòn, TPHCM

Áp lực chi tiêu khiến nhiều gia đình buộc phải thắt chặt mọi khoản. Có người chuyển từ ăn sáng ngoài hàng quán sang nấu ở nhà; có người săn hàng giảm giá, gom nhu yếu phẩm trong các chương trình khuyến mãi; có người hạn chế việc tụ tập, giải trí, thay vào đó là dành nhiều thời gian tìm việc làm thêm hoặc học kỹ năng mới. Một số bà nội trợ còn rủ nhau mua chung hàng khô, thực phẩm trữ đông để giảm chi phí vận chuyển và được giá sỉ.

Vin đắp mái ấm

Trước áp lực từ các khoản cố định như trả góp mua nhà, tiền học, bảo hiểm, điện nước bủa vây… không ít gia đình trẻ đang phải “thắt lưng buộc bụng” từng ngày.

Chị P.A. (phường Hòa Hưng, TPHCM) chia sẻ: “Mỗi tháng, tôi lập bảng chi tiêu chi tiết, phân chia rõ phần cố định, phần linh hoạt. Đến cuối tháng, nếu có dư chút nào thì gom lại gửi tiết kiệm. Thực ra cũng tự nhủ dư thì tốt nhưng không dư cũng được, chủ yếu không thiếu hụt là mừng”.

Điều đáng quý là, giữa bộn bề khó khăn, tinh thần nỗ lực vượt khó vẫn lan tỏa trong nhiều gia đình. Thay vì than vãn, họ chọn học thêm kỹ năng mới, từ làm kế toán online, bán hàng qua mạng đến thiết kế đồ họa, dạy kèm để có thêm nguồn thu.

"Thời buổi này, không thể chỉ trông chờ vào một đầu lương cố định. Cái mình có thể làm là học thêm, làm thêm, tự tạo cơ hội cho mình. Từ thực tế chính mình, tôi thấy ai cũng trân quý người chịu khó. Mình cứ siêng năng, chịu cực thì dù khó mấy cũng không đói”, anh Q.T. (phường Thạnh Mỹ, TPHCM) cho hay.

Nhìn ở góc độ xã hội, việc thắt chặt chi tiêu cuối năm phản ánh rõ sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng: từ tiêu xài thoải mái sang tiết kiệm, tính toán hợp lý. Tuy nhiên, tiết kiệm không đồng nghĩa với sống kham khổ.

Nhiều gia đình đã tìm được cách cân bằng giữa tiết kiệm và giữ tinh thần lạc quan: nấu những bữa ăn ấm cúng, tổ chức sinh hoạt gia đình giản dị, tận dụng công nghệ để so sánh giá, theo dõi khuyến mãi hay đơn giản là chia sẻ đồ dùng cũ còn tốt cho nhau.

Dẫu giá cả có tăng, thu nhập có giảm, nhưng trong mỗi mái nhà có sự đồng lòng, chia sẻ thì vất vả nào cũng sẽ qua. Bởi sau tất cả, điều giữ cho tổ ấm bền vững không phải vật chất, mà là tình thương và sự kiên cường.

Gia Bảo