Xã Dân Tiến (Thái Nguyên): Phát huy nội lực, sáng tạo trong công tác giảm nghèo bền vững

Từng là địa bàn còn nhiều khó khăn, xã Dân Tiến (Thái Nguyên) nay đang trở thành điểm sáng trong công tác giảm nghèo đa chiều. Với cách làm sáng tạo, phát huy nội lực của người dân và sự vào cuộc đồng bộ của hệ thống chính trị, Dân Tiến đã biến “rào cản” thành “động lực” phát triển. Hạ tầng được đầu tư, nhận thức người dân được nâng lên, các mô hình kinh tế hiệu quả ngày càng lan tỏa, mở ra hướng đi bền vững cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Phát huy nội lực, sáng tạo trong công tác giảm nghèo bền vững

Xã Dân Tiến hình thành từ việc sáp nhập các xã Bình Long, Dân Tiến và Phương Giao, với tổng diện tích 14.428,15 ha. Dân số 19.390 người, sinh sống trong 36 xóm bản, trong đó dân tộc thiểu số chiếm 70,78%. Đời sống chủ yếu dựa vào sản xuất nông lâm nghiệp, với nhiều khó khăn về hạ tầng, trình độ dân trí và tập quán sản xuất truyền thống.

Xã Dân Tiến hình thành từ việc sáp nhập các xã Bình Long, Dân Tiến và Phương Giao, với tổng diện tích 14.428,15 ha

Trước đây, nhiều hộ dân sản xuất nhỏ lẻ, tự cung tự cấp, dựa vào kinh nghiệm truyền thống, thiếu thông tin về thị trường và kỹ thuật canh tác. Tình trạng “được mùa mất giá” thường xuyên xảy ra. Trình độ học vấn và kỹ năng nghề nghiệp, đặc biệt ở các xóm đồng bào Mông như Đồng Dong, Lân Vai, Tân Tiến, còn hạn chế, ảnh hưởng đến việc tiếp cận thông tin và chính sách hỗ trợ.

Ông Trần Lê Dũng, Phó Chủ tịch UBND xã Dân Tiến, nhấn mạnh: “Giảm nghèo đa chiều không chỉ là nâng thu nhập mà còn liên quan đến đời sống, giáo dục, y tế, thông tin và sinh kế; chỉ khi người dân hiểu và chủ động, họ mới thực sự thoát nghèo bền vững. Nhận thấy rào cản về ngôn ngữ và trình độ dân trí, xã đã triển khai nhiều giải pháp sáng tạo để truyền tải chính sách và nâng cao nhận thức.”

Hình thức truyền thông được đa dạng hóa, từ loa truyền thanh, pa-nô, áp phích, tờ rơi đến việc lồng ghép trong các sinh hoạt cộng đồng như hội nghị thôn bản, họp chi bộ, hội phụ nữ và đoàn thanh niên. Đồng thời, vai trò của người uy tín như già làng, trưởng bản được phát huy khi trực tiếp phổ biến chính sách bằng tiếng dân tộc, giúp người dân dễ hiểu, dễ nhớ.

Các xóm cũng được hướng dẫn lập nhóm Zalo, Facebook để kịp thời cập nhật thông tin chính sách, kỹ thuật và hướng dẫn sinh kế. Nhờ những nỗ lực này, người dân dần nâng cao nhận thức, chủ động tiếp cận thông tin, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất và phát triển kinh tế hộ gia đình, từ đó giảm nghèo một cách bền vững.

Xã cũng xác định hạ tầng giao thông và thị trường tiêu thụ nông sản là hai yếu tố quan trọng giúp nâng cao hiệu quả giảm nghèo. Dân Tiến đã sử dụng nguồn vốn chương trình nông thôn mới và các nguồn khác để nâng cấp đường giao thông nông thôn, thuận lợi cho việc giao thương.

Về thị trường tiêu thụ, xã chủ động kết nối hợp tác xã - doanh nghiệp, tham gia hội chợ, tuần lễ nông sản, đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử. Nhiều sản phẩm địa phương được xây dựng thương hiệu, đăng ký OCOP và chứng nhận VietGAP như: chè móc câu OCOP 3 sao, đậu phụ Bình Long, gạo Bao Thai Phương Bá, bánh chưng đen. Nhờ đó, sản phẩm nông nghiệp tiếp cận thị trường rộng hơn, nâng cao giá trị kinh tế và tạo động lực phát triển lâu dài.

Gạo Bao Thai Phương Bá là một trong những sản phẩm chủ lực của địa phương

Tinh thần tự lực là chìa khóa thoát nghèo

Dân Tiến xác định giảm nghèo không chỉ là hỗ trợ từ Nhà nước mà còn là nâng cao tinh thần tự lực của từng hộ gia đình. Xã lồng ghép các chương trình giảm nghèo với tiêu chí xây dựng nông thôn mới, tạo việc làm và nâng cao thu nhập.

Các mô hình kinh tế hộ gia đình được khuyến khích, tập trung vào các sản phẩm đặc trưng truyền thống. Vai trò của tổ chức chính trị xã hội và người uy tín được phát huy để vận động bà con thay đổi nếp nghĩ, cách làm, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất.

Tập huấn dự án trâu sinh sản cho bà con để áp dụng khoa học kỹ thuật vào chăn nuôi nâng cao năng xuất.

Các lớp tập huấn, dạy nghề, chuyển giao kỹ thuật được tổ chức thường xuyên, đồng thời nhân rộng điển hình tiên tiến để tạo hiệu ứng lan tỏa. Nhờ đó, nhiều hộ dân không chỉ thoát nghèo mà còn vươn lên làm giàu, góp phần nâng cao chất lượng xây dựng nông thôn mới nâng cao.

Từ thực tiễn triển khai, thay mặt UBND xã Dân Tiến, ông Trần Lê Dũng bày tỏ mong muốn: “Trung ương, tỉnh tiếp tục hỗ trợ đặc thù cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, nhất là hạ tầng giao thông, thông tin và việc làm; Đa dạng hóa hình thức tuyên truyền, sử dụng song ngữ, sân khấu hóa để người dân dễ tiếp cận; Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cơ sở và người uy tín, nâng cao năng lực triển khai chương trình”.

Nhờ đồng bộ các giải pháp từ hạ tầng, thông tin, thị trường đến nâng cao nhận thức và tinh thần tự lực, Dân Tiến đang từng bước tạo ra mô hình giảm nghèo đa chiều bền vững. Người dân dần chủ động tiếp cận tri thức, áp dụng kỹ thuật sản xuất, phát triển kinh tế hộ gia đình, vươn lên làm giàu.

Dân Tiến hôm nay không chỉ là vùng quê miền núi giàu tiềm năng nông lâm nghiệp mà còn là hình mẫu cho các địa phương khác trong việc kết hợp chính sách hỗ trợ với nội lực cộng đồng, mở ra cánh cửa phát triển bền vững, nơi mỗi người dân được tiếp cận cơ hội bình đẳng và tự tin vươn lên từ nghèo đói.

Minh Huế