Xác định thành công tuổi người chỉ dựa trên mẫu ADN

Các nhóm hóa chất methyl được gắn vào chuỗi ADN để điều chỉnh hoạt động của gen một quá trình thay đổi theo thời gian và có thể phản ánh tuổi sinh học của con người. (Nguồn: Adobe Stock)

Hơn 10 tổ chức trên khắp châu Âu đã tham gia vào dự án có tên VISAGE (Visible Attributes through Genomics - Các đặc điểm có thể nhìn thấy thông qua hệ gene), trong đó có Đại học Jagiellonian của Ba Lan và Phòng thí nghiệm pháp y Trung ương của Cảnh sát quốc gia tại Warsaw.

Tiến sĩ Ewelina Pośpiech, Giáo sư tại Đại học Y khoa Pomeranian và là cựu nghiên cứu viên của Đại học Jagiellonian, cũng tham gia dự án và gọi đây là một thành công lớn đối với Ba Lan.

Bà chia sẻ: “Công cụ này hiện đang được thử nghiệm và xác nhận trên toàn thế giới. Đây thực sự là một thành tựu đáng kể”. Dự án hướng tới việc phát triển các phương pháp cho phép dự đoán nhiều đặc điểm khác nhau của con người với độ chính xác cao như ngoại hình, nguồn gốc sinh học, địa lý và độ tuổi tất cả đều dựa trên ADN.

Công cụ hoạt động dựa trên quá trình methyl hóa ADN, trong đó các nhóm hóa chất methyl được gắn vào chuỗi ADN để điều chỉnh hoạt động của gen một quá trình thay đổi theo thời gian và có thể phản ánh tuổi sinh học của con người.

Theo bà Pośpiech, dù các kỹ thuật dựa trên methyl hóa đã được áp dụng từ năm 2011, nhưng thường gặp hạn chế trong thực tiễn điều tra hình sự vì các mẫu sinh học thường nhỏ, suy giảm hoặc bị hư hỏng.

Dưới sự dẫn dắt của Trung tâm Y khoa Erasmus tại Rotterdam, dự án VISAGE đã phát triển một mô hình chính xác hơn nhờ kết hợp phân tích trong phòng thí nghiệm và phần mềm chuyên dụng, có thể ước tính tuổi của một người với sai số chỉ khoảng 3 năm hoặc ít hơn.

Tiến sĩ Pośpiech nhấn mạnh, tuổi được xác định càng chính xác, phạm vi khoanh vùng nghi phạm trong các cuộc điều tra càng được thu hẹp.

Ngoài ra, vào tháng 9/2025, một dự án tiếp nối mang tên ForMAT (Bộ công cụ phân tích methyl hóa pháp y) đã được khởi động với nguồn tài trợ từ Liên minh châu Âu (EU). Có 11 tổ chức tham gia, bao gồm Đại học Y Pomeranian và Đại học Jagiellonian của Ba Lan.

Dự án này sẽ kế thừa thành quả của VISAGE nhằm phát triển các công cụ dự đoán tuổi tiên tiến, bao gồm khả năng xác định độ tuổi chính xác cao của người chưa thành niên trong các vụ việc liên quan đến di cư. Ngoài ra, dự án cũng sẽ tích hợp các mô hình phân tích lối sống và hành vi, hỗ trợ xây dựng hồ sơ đặc điểm của thủ phạm.

(theo Science in Poland)

Trần Ngọc