Xây dựng môi trường học đường không khói thuốc - Vì sức khỏe của thế hệ tương lai

Truyền thông PCTHTL cho học sinh tại Trường THPT Dân tộc nội trú Thanh Hóa.

Nỗ lực từ các nhà trường

Thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá (PCTHTL) và các chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo Thanh Hóa đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn, chỉ đạo triển khai công tác PCTHTL, đặc biệt là thuốc lá điện tử – sản phẩm đang gia tăng nhanh trong giới trẻ. Các nhà trường được yêu cầu đưa nội dung PCTHTL vào kế hoạch năm học, nội quy, quy chế đơn vị; thực hiện nghiêm quy định “không hút thuốc trong khuôn viên trường học”. Các cơ sở giáo dục đồng loạt tổ chức ký cam kết giữa nhà trường với giáo viên, nhân viên; giữa giáo viên chủ nhiệm với học sinh; giữa nhà trường với phụ huynh về việc không sử dụng, tàng trữ, mua bán thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Công tác tuyên truyền được triển khai sâu rộng qua sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt lớp, hoạt động ngoại khóa, diễn đàn, trải nghiệm sáng tạo... giúp học sinh hiểu rõ tác hại thuốc lá, rèn luyện kỹ năng từ chối và tự bảo vệ mình.

Bên cạnh đó, các trường tăng cường phối hợp với gia đình, chính quyền địa phương, lực lượng công an trong phát hiện, ngăn chặn, xử lý các hành vi vi phạm; chú trọng kiểm tra nội bộ, kịp thời chấn chỉnh và xử lý nghiêm trường hợp vi phạm nhưng vẫn đảm bảo tính giáo dục, hỗ trợ học sinh thay đổi hành vi.

Tại Trường THPT Dân tộc nội trú Thanh Hóa, công tác tuyên truyền về tác hại của thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá điện tử, được triển khai bài bản và thường xuyên. Ngay từ đầu năm học, 100% giáo viên, học sinh ký cam kết xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, không thuốc lá. Nhà trường lồng ghép nội dung giáo dục về tác hại thuốc lá vào các môn học như Giáo dục công dân, Sinh học, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp; tổ chức chiếu video, hình ảnh trực quan sinh động nhằm cảnh báo về các bệnh nguy hiểm mà thuốc lá gây ra như phổi tắc nghẽn mãn tính, bệnh tim mạch, ung thư... Nhà trường cũng đặc biệt phối hợp với Công an tỉnh kiểm tra đột xuất, kịp thời ngăn chặn tình trạng mang thuốc lá, thuốc lá điện tử hoặc các chất gây nghiện vào khuôn viên trường.

Thầy Hà Duyên Tùng, Hiệu trưởng nhà trường, cho biết: Chúng tôi lồng ghép nội dung PCTHTL vào sinh hoạt dưới cờ, các tiết học và ban hành bộ quy tắc ứng xử dành cho học sinh. Các tiêu chí PCTHTL được đưa vào xét thi đua. Những lớp, cá nhân có cách làm hay sẽ được biểu dương, tạo động lực cho học sinh.

Em Quách Văn Minh, học sinh lớp 11A, chia sẻ: Qua các buổi tuyên truyền, chúng em hiểu rằng thuốc lá và thuốc lá điện tử không chỉ gây nghiện mà còn dẫn đến nhiều bệnh nguy hiểm. Việc nói không với thuốc lá giúp chúng em bảo vệ sức khỏe và xây dựng môi trường học đường trong lành.

Không chỉ tại các trường THPT, nhiều cơ sở giáo dục ở các cấp học đã linh hoạt lồng ghép nội dung PCTHTL vào bài giảng Khoa học, Sinh học, Giáo dục công dân... Giáo viên được hướng dẫn xây dựng các tình huống, bài tập rèn luyện kỹ năng, giúp học sinh chủ động nhận diện, phòng tránh thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá điện tử – sản phẩm có thiết kế bắt mắt, dễ bị lạm dụng. Nhiều trường tổ chức các hoạt động ngoại khóa như cuộc thi vẽ tranh, thiết kế video clip, sân khấu hóa, diễn đàn “Nói không với thuốc lá điện tử”, góp phần lan tỏa thông điệp một cách tự nhiên, sinh động.

Học sinh Trường Phổ thông dân tộc nội trú THCS Quan Sơn tìm hiểu kiến thưc tác hại của thuốc lá.

Cần sự chung tay mạnh mẽ của toàn xã hội

Mặc dù công tác PCTHTL đạt nhiều kết quả tích cực, song tình trạng học sinh sử dụng thuốc lá điện tử vẫn diễn biến phức tạp. Các sản phẩm thế hệ mới liên tục biến đổi mẫu mã, dễ bị che giấu; hoạt động quảng cáo tràn lan trên mạng xã hội khiến học sinh dễ tò mò, bị lôi kéo. Một bộ phận phụ huynh còn chủ quan, thậm chí hiểu sai khi cho rằng thuốc lá điện tử “ít độc hại hơn thuốc lá thường”, làm giảm hiệu quả răn đe. Bên cạnh đó, nguồn lực cho hoạt động tư vấn tâm lý, công tác xã hội trong nhà trường còn hạn chế; trong khi để thay đổi hành vi của học sinh cần sự kiên trì, đồng hành và nhiều hoạt động mang tính “mềm”. Việc kiểm soát việc mua bán thuốc lá điện tử trên mạng và tại các điểm kinh doanh xung quanh trường học vẫn còn khó khăn, đòi hỏi sự vào cuộc mạnh mẽ hơn của các ngành chức năng.

Ông Trịnh Trọng Nam, Trưởng phòng Giáo dục Trung học, Sở Giáo dục và Đào tạo Thanh Hóa, nhấn mạnh: Để công tác PCTHTL đạt hiệu quả bền vững, ngành Giáo dục mong muốn các ngành chức năng tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm việc kinh doanh, quảng cáo thuốc lá điện tử, đặc biệt tại khu vực gần trường học và trên không gian mạng. Chính quyền địa phương cần đưa tiêu chí ‘môi trường không khói thuốc’ vào các phong trào thi đua, coi bảo vệ trẻ em là nhiệm vụ trọng tâm.” Sở Giáo dục và Đào tạo đề nghị Quỹ PCTHTL và các chương trình, dự án liên quan tiếp tục hỗ trợ truyền thông, tập huấn, thực hiện mô hình điểm; đồng thời mong muốn các cơ quan báo chí tăng cường tuyên truyền, phản ánh mô hình hay, đấu tranh với sai phạm, nhất là hành vi lôi kéo học sinh sử dụng thuốc lá điện tử.

Khi cả hệ thống chính trị, gia đình và nhà trường cùng đồng hành, Thanh Hóa sẽ có thêm những bước tiến vững chắc trong xây dựng môi trường học đường không khói thuốc, góp phần bảo vệ sức khỏe, tương lai của thế hệ trẻ.

Tô Hà