Xây sân bay Gia Bình có vốn hơn 196.000 tỷ đồng thuộc nhóm 10 cảng hàng không 5 sao hàng đầu thế giới

Phối cảnh Cảng hàng không quốc tế Gia Bình

Sáng 14/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Quốc hội nghe tờ trình của Chính phủ và báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và Tài chính về chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình.

Theo đó, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình được đầu tư theo chuẩn mực quốc tế, trở thành Cảng hàng không thông minh, xanh, bền vững thế hệ mới, đẳng cấp quốc tế, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, phục vụ khai thác lưỡng dụng, đảm bảo hoạt động an ninh quốc phòng và các sự kiện đối ngoại quan trọng, trong đó có Hội nghị cấp cao APEC 2027.

Đồng thời, đạt tiêu chuẩn dịch vụ Cảng hàng không quốc tế 5 sao, thuộc nhóm 10 Cảng hàng không 5 sao hàng đầu thế giới theo tiêu chí của Skytrax và nằm trong nhóm sân bay có trải nghiệm hành khách xuất sắc theo đánh giá của Hội đồng Sân bay Quốc tế.

Hướng tới cửa ngõ hàng không của miền Bắc, là Cảng hàng không trung chuyển hành khách, hàng hóa và cơ sở bảo dưỡng, sửa chữa, đại tu máy bay của khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.

Về quy mô đầu tư, dự án được đầu tư với quy mô cấp 4F theo tiêu chuẩn của Tổ chức Hàng không dân dụng Quốc tế. Đáp ứng nhu cầu đến năm 2030 là khoảng 30 triệu hành khách/năm, 1,6 triệu tấn hàng hóa và đến năm 2050 là khoảng 50 triệu hành khách/năm và 2,5 triệu tấn hàng hóa.

Về phương án thiết kế sơ bộ tổ chức vùng trời và phương thức bay, Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, để đảm bảo khai thác an toàn, hiệu quả giữa Cảng hàng không quốc tế Nội Bài và Cảng hàng không quốc tế Gia Bình, cơ quan quản lý bay sẽ thiết lập một vùng trời kiểm soát tiếp cận bao trùm toàn bộ các Cảng hàng không trong khu vực.

Các đường bay được thiết kế cho từng cảng hàng không theo phương thức dẫn đường bằng vệ tinh và radar mặt đất, đảm bảo hạn chế các điểm giao cắt và khoảng cách giữa các máy bay.

Về kết cấu hạ tầng, sân bay được xây dựng 2 cặp đường hạ - cất cánh song song, mỗi cặp gồm 2 đường cất hạ cánh. Các đường cất hạ cánh có chiều dài từ 3.500 - 4.000 mét, đáp ứng tất cả các loại máy bay thân rộng, tầm xa thế hệ mới hiện nay.

Về nhà ga hành khách, nhà ga hành khách được xây dựng đáp ứng tiêu chuẩn phục vụ 5 sao, đảm bảo phục vụ hành khách thuận tiện, thân thiện và hiệu quả. Nhà ga VIP được xây dựng độc lập với khu ga hành khách, đáp ứng nhu cầu phục vụ chất lượng cao đối với các sự kiện đối ngoại của Nhà nước.

Về kết nối giao thông, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình được kết nối đồng bộ với hệ thống giao thông cấp quốc gia, cấp vùng, cấp tỉnh, trong đó có khu vực Hà Nội được kết nối trực tiếp thông qua tuyến đường cao tốc, đường sắt đô thị và đường sắt quốc gia.

Về nhu cầu sử dụng đất là khoảng 1.884,9 ha, trong đó nhu cầu đất để chuyển đổi trồng lúa hai vụ sang đất cảng hàng không là 922,25 ha.

Về sơ bộ phương án bồi thường tái định cư, Dự án ảnh hưởng đến khoảng 7.100 hộ gia đình và 118 tổ chức, dự kiến tái định cư khoảng 5.800 hộ, cần di dời khoảng 18.800 ngôi mộ.

Để thực hiện dự án cần phải di dời, hoàn trả các công trình hạ tầng kỹ thuật thủy lợi, kênh mương, trạm bơm, đường truyền tải điện, di dời và hoàn trả các công trình hạ tầng xã hội như trường học, cơ sở giáo dục, cơ sở tôn giáo…

Tổng vốn đầu tư là khoảng 196.378 tỷ đồng gồm vốn chủ sở hữu và vốn huy động hợp pháp. Trong đó giai đoạn một khoảng 141.236 tỷ đồng, giai đoạn hai khoảng 55.142 tỷ đồng.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, thời gian hoạt động của dự án là 70 năm, từ 2025 - 2095.

Về cơ chế chính sách đặc biệt, trong phạm vi giải phóng mặt bằng của dự án có khoảng 25 di tích cần phải di dời. Tuy nhiên, đáp ứng pháp luật hiện hành về di sản văn hóa mới chỉ quy định về việc di dời hiện vật trong di tích mà chưa có quy định cho phép di dời công trình.

Vì vậy, để giải quyết vấn đề này, Chính phủ kiến nghị với Quốc hội cho phép áp dụng chính sách đặc biệt như sau UBND tỉnh Bắc Ninh được phép di dời các di tích lịch sử, văn hóa các cấp trong quá trình triển khai công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư và thực hiện đầu tư dự án.

Việc di dời thực hiện trên cơ sở phương án do UBND tỉnh Bắc Ninh quyết định, đảm bảo bảo tồn tối đa và phát huy giá trị của các di tích. Trong quá trình thực hiện, nếu phát sinh vướng mắc, Chính phủ hướng dẫn thực hiện.

Chính phủ kiến nghị Quốc hội xem xét chấp thuận chủ trương đầu tư dự án xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình và chính sách đặc biệt hỗ trợ đầu tư dự án.

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết, Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhất trí với sự cần thiết đầu tư dự án với những lý do đã nêu tại tờ trình của Chính phủ. Dự án đáp ứng các tiêu chí thuộc thẩm quyền của Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư. Hồ sơ dự án cơ bản đầy đủ thành phần.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi, có ý kiến đề nghị bổ sung dự báo nhu cầu vận tải trong các giai đoạn tới của sân bay Gia Bình và việc phân bổ lưu lượng với các cảng hàng không lân cận.

Đề nghị làm rõ tính khả thi và tương thích về kỹ thuật của mô hình khai thác sân bay kép, đa trung tâm hàng không của vùng Thủ đô, đặc biệt trong việc phân bổ lưu lượng hành khách, hàng hóa và quản lý vùng trời bay, nhằm bảo đảm an toàn, hiệu quả và tính đồng bộ trong khai thác.

Cơ quan thẩm tra đề nghị lượng hóa rõ các mục tiêu của dự án, xác định lộ trình và tính khả thi, bổ sung đánh giá về địa chất, thủy văn, thoát nước, tác động đến sông Ngụ và làm rõ phương án đầu tư hệ thống giao thông kết nối đa phương thức đồng bộ với tiến độ hoàn thành dự án.

Đồng thời, đánh giá tính khả thi trong việc hoàn thành dự án để đáp ứng tiến độ phục vụ APEC năm 2027, trong bối cảnh còn nhiều vướng mắc về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và điều kiện địa chất phức tạp, phương án đào tạo, chuyển đổi nghề, tạo việc làm cho người dân bị ảnh hưởng và giải pháp bảo đảm an ninh lương thực khi thực hiện thu hồi diện tích lớn đất lúa 2 vụ.

Làm rõ danh mục, tiêu chuẩn kỹ thuật, quy trình kiểm định, vận hành, đào tạo nhân sự và thiết lập cơ chế thẩm định liên ngành bảo đảm an toàn, bảo mật và vận hành ổn định.

Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị phân tích cơ sở xác định thời gian hoạt động của dự án là 70 năm, cần xác định dựa trên thời gian thu hồi vốn thực tế và quy định giám sát định kỳ 5 năm/lần để cập nhật doanh thu, chi phí, lợi nhuận và điều chỉnh linh hoạt, nhằm bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, nhà đầu tư và người sử dụng.

Ngoài ra, cần làm rõ hơn căn cứ tính toán suất đầu tư dự án, so sánh suất đầu tư với các dự án sân bay tương đương trong khu vực và điều chỉnh theo giá địa phương để lựa chọn mức chi phí phù hợp, tối ưu.

Mai Anh