Xem xét 3 dự án giao thông hơn 90.000 tỷ đồng kết nối TP.HCM - sân bay Long Thành

Ngày 9/12, tại kỳ họp thứ 8 (kỳ họp cuối năm 2025), HĐND tỉnh Đồng Nai đã xem xét, cho ý kiến đối với nhiều dự thảo nghị quyết liên quan đến các dự án hạ tầng giao thông quy mô lớn, trong đó nổi bật là các dự án cầu Cát Lái, kéo dài tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên và cầu Long Hưng (cầu Đồng Nai 2).

Vị trí sẽ triển khai xây cầu Cát Lái thay thế phà Cát Lái hiện hữu.

Đây đều là những công trình được xác định có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc tăng cường liên kết giữa Đồng Nai với TP.HCM, nhằm tháo gỡ các nút thắt giao thông, đồng thời tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh Cảng hàng không quốc tế Long Thành chuẩn bị đi vào khai thác nửa đầu năm 2026.

Cấp bách xây cầu Cát Lái

Theo tờ trình của UBND tỉnh Đồng Nai, dự án đầu tư xây dựng cầu Cát Lái được kỳ vọng sẽ giải quyết căn cơ tình trạng quá tải kéo dài tại phà Cát Lái, hình thành trục kết nối giao thông thông suốt giữa Đồng Nai và TP.HCM, qua đó khai thác hiệu quả không gian đô thị, cảng biển, sân bay trong khu vực.

Dự án thuộc nhóm A, công trình cấp đặc biệt, gồm cầu và hệ thống đường giao thông với tổng chiều dài hơn 11,6km. Điểm đầu dự án tại phường Cát Lái (TP.HCM), điểm cuối kết nối với đường cao tốc Bến Lức - Long Thành tại Đồng Nai.

Theo kế hoạch, dự án được chuẩn bị đầu tư từ năm 2025, triển khai thi công trong giai đoạn 2026-2029. Nhu cầu sử dụng đất khoảng 120ha, trong đó phần lớn nằm trên địa bàn Đồng Nai. Tổng mức đầu tư sơ bộ gần 18.300 tỷ đồng (chưa bao gồm lãi vay), trong đó chi phí xây dựng hơn 11.500 tỷ đồng, chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư gần 3.000 tỷ đồng.

Dự án được đề xuất triển khai theo phương thức PPP, hợp đồng xây dựng - chuyển giao (BT), thanh toán cho nhà đầu tư bằng nguồn thu từ đấu giá quỹ đất công hoặc vốn đầu tư công. UBND tỉnh cũng kiến nghị HĐND tỉnh chấp thuận áp dụng hình thức lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt do tính cấp bách của dự án, đồng thời yêu cầu nhà đầu tư giảm tối thiểu 5% giá trị hợp đồng BT nhằm bảo đảm hiệu quả kinh tế. Song song đó, dự án sẽ tổ chức thi tuyển phương án kiến trúc cầu theo quy định.

Hiện nay, Tổng công ty Xây dựng số 1 - CTCP đã đề xuất thực hiện dự án. Mục tiêu của tỉnh Đồng Nai sẽ khởi công cầu Cát Lái trong năm 2026 và đưa vào khai thác từ năm 2028.

Cũng tại kỳ họp, UBND tỉnh Đồng Nai trình HĐND tỉnh Đồng Nai dự thảo nghị quyết thống nhất giao UBND tỉnh làm cơ quan có thẩm quyền thực hiện dự án kéo dài tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên đến Trung tâm hành chính tỉnh Đồng Nai và Cảng hàng không quốc tế Long Thành theo hình thức PPP.

Việc thông qua nghị quyết này được xem là cơ sở pháp lý quan trọng để Đồng Nai phối hợp với TP.HCM hoàn thiện thủ tục, thu hút đầu tư xã hội và triển khai dự án, trong bối cảnh nhu cầu kết nối giao thông giữa hai địa phương ngày càng gia tăng khi sân bay Long Thành chuẩn bị vận hành.

Đồng Nai mong muốn sớm kéo dài dự án metro từ TP.HCM về Đồng Nai.

Nối metro từ TP.HCM về Đồng Nai

Theo UBND tỉnh, hiện nay hệ thống kết nối giữa Đồng Nai và TP.HCM chủ yếu dựa vào đường bộ. Lưu lượng phương tiện ngày càng tăng khiến các trục giao thông huyết mạch như quốc lộ 1, quốc lộ 51 thường xuyên quá tải, trong khi các tuyến cao tốc hiện có vẫn chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu vận tải liên vùng.

Dự án tuyến metro kéo dài có tổng chiều dài hơn 41km, chia làm 3 đoạn: đoạn từ ga S0 đến ga Trung tâm hành chính tỉnh Đồng Nai; đoạn từ đây đến ga SA giao với tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành; đoạn tuyến mới dẫn vào Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Sơ bộ tổng mức đầu tư dự án hơn 60.000 tỷ đồng, trong đó chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư hơn 4.300 tỷ đồng. Thời gian thực hiện dự kiến từ năm 2025 đến 2029.

Đáng chú ý, UBND tỉnh Đồng Nai đã kiến nghị cho phép dự án được hưởng đầy đủ các cơ chế, chính sách đặc thù theo Nghị quyết số 188/2025/QH15 của Quốc hội. Nếu được chấp thuận, dự án sẽ có thêm điều kiện huy động nguồn lực xã hội, khai thác hiệu quả quỹ đất theo mô hình TOD, rút ngắn thời gian chuẩn bị đầu tư và thúc đẩy phát triển đô thị - dịch vụ - thương mại dọc trục TP.HCM - Đồng Nai - Sân bay Long Thành.

Sẽ xây cầu Đồng Nai 2 theo phương thức PPP

Bên cạnh cầu Cát Lái và tuyến metro, HĐND tỉnh Đồng Nai cũng xem xét dự thảo nghị quyết về chủ trương đầu tư dự án xây dựng cầu Long Hưng (cầu Đồng Nai 2) theo phương thức PPP, hợp đồng BT.

Theo UBND tỉnh, thời điểm hiện tại quy mô kinh tế của tỉnh Đồng Nai và TP.HCM đạt khoảng 147 tỷ USD, chiếm gần 30% GDP cả nước. Khu vực này giữ vai trò đầu tàu của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam với lợi thế nổi bật về nguồn nhân lực, hệ thống cảng biển, sân bay và các khu công nghiệp lớn. Tuy nhiên, hạ tầng giao thông liên vùng, đặc biệt là các tuyến vành đai, trục chính và cửa ngõ, vẫn chưa được đầu tư đồng bộ, làm tăng chi phí logistics.

Đồng Nai hiện nay đang triển khai nhiều dự án kết nối TP.HCM và tỉnh để đáp ứng nhu cầu lưu thông qua lại giữa hai địa phương.

Hiện cầu Đồng Nai 1 và cầu Long Thành trên tuyến cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây đã quá tải theo công suất thiết kế. Trong khi đó, sân bay quốc tế Long Thành có kế hoạch khai thác thương mại trong năm 2026. Vì các lí do này, dự án cầu Đồng Nai 2 là hết sức cấp bách nhằm giảm áp lực giao thông và tăng cường kết nối giữa Đồng Nai và TP.HCM.

Cũng theo đánh giá của UBND tỉnh Đồng Nai, việc triển khai cầu Đồng Nai 2 có vai trò quan trọng trong thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, phát triển đô thị và nâng cao năng lực cạnh tranh khu vực. Dự án sẽ góp phần chia sẻ lưu lượng với Xa lộ Hà Nội, cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây và đáp ứng nhu cầu giao thông tăng mạnh khi các công trình lớn như: cao tốc Bến Lức - Long Thành, mở rộng cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây và sân bay Long Thành lần lượt đưa vào khai thác.

Dự án có tổng mức đầu tư gần 11.500 tỷ đồng, theo hình thức PPP, hợp đồng BT, thanh toán bằng nguồn thu đấu giá quỹ đất công hoặc vốn đầu tư công. Dự án thuộc nhóm A, công trình cầu đường cấp đặc biệt.

Tổng chiều dài khoảng 9,8km, trong đó, cầu Đồng Nai 2 dài khoảng 3,5km, mặt cắt ngang 36m, vận tốc thiết kế 80km/h. Điểm đầu tại từ phường Long Phước (TP.HCM) và điểm cuối là kết nối vơícao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu tại phường Tam Phước, xã An Phước (Đồng Nai). Thời gian triển khai là giai đoạn 2026 - 2028.

UBND tỉnh Đồng Nai kiến nghị áp dụng hình thức lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt đối với dự án cầu Đồng Nai 2. Nhà đầu tư được lựa chọn trong trường hợp đặc biệt phải giảm tối thiểu 5% giá trị hợp đồng BT để đảm bảo hiệu quả kinh tế.

Theo ông Huỳnh Việt Cường, Trưởng ban Kinh tế - Ngân sách, HĐND tỉnh Đồng Nai, dự án này thuộc thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư của HĐND tỉnh theo quy định của Luật PPP. Dự án được đánh giá cần thiết và cấp bách nhằm tăng cường kết nối Đồng Nai và TP.HCM, giúp giảm tải cho các tuyến hiện hữu và đáp ứng nhu cầu hạ tầng khi sân bay Long Thành vận hành.

Hồ sơ đề xuất chủ trương đầu tư đã hoàn tất, tỉnh Đồng Nai và TP.HCM đã thống nhất giao Đồng Nai làm cơ quan có thẩm quyền. Tỉnh ủy đồng ý áp dụng lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt. Một số nội dung cần tiếp tục rà soát là quỹ đất thanh toán, sự phù hợp quy hoạch và quy trình lựa chọn nhà đầu tư.

Minh Tuệ