'Xóa sổ' hoàn toàn tàu cá '3 không', Quảng Ninh quyết liệt cùng cả nước gỡ thẻ vàng IUU

Cán bộ đồn biên phòng Cô Tô xuống tàu cá để tuyên truyền, phổ biến cho ngư dân. (Nguồn: BQN)

Đến thời điểm hiện tại, tỷ lệ đăng ký tàu cá ở Quảng Ninh đạt 100%; tỷ lệ cập nhật thông tin tàu cá trên hệ thống Vnfishbase đạt 100%; đảm bảo duy trì 100% tàu cá từ 15m trở lên đồng bộ trên hệ thống VMS; tỷ lệ cấp Giấy phép khai thác thủy sản đạt 100%; tỷ lệ xác minh, xử lý tàu cá mất kết nối VMS trên biển đạt 100%.

Tại đặc khu Vân Đồn, việc triển khai các giải pháp chống khai thác IUU gắn liền với công tác quản lý, bảo vệ nguồn lợi thủy sản đã đạt hiệu quả. Đến đầu tháng 11/2025, Vân Đồn đã cấp giấy phép khai thác thủy sản cho 878 tàu cá, đạt 100%. Đặc biệt, đặc khu không có tàu cá, ngư dân đi khai thác hải sản bất hợp pháp ở nước ngoài.

Nâng cao nhận thức ngư dân

Toàn tỉnh Quảng Ninh hiện có hơn 4.100 tàu cá, trong đó 275 tàu hoạt động vùng khơi đều đã đăng ký, cập nhật thông tin lên hệ thống Vnfishbase; Tỷ lệ cấp giấy phép khai thác đạt 99,2%, đăng kiểm còn hạn đạt 93,1% giúp Quảng Ninh “xóa sổ” hoàn toàn tàu cá “3 không” (không đăng ký, không đăng kiểm, không có giấy phép khai thác).

Để có được thành quả trên, công tác quản lý đội tàu cá được tỉnh Quảng Ninh siết chặt, đặc biệt tập trung vào việc xóa bỏ tàu cá “ba không” và đảm bảo tính minh bạch, truy xuất nguồn gốc. Song song với đó, công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về thủy sản và chống khai thác IUU được triển khai sâu rộng, giúp nâng cao nhận thức của ngư dân.

Ông Đồng Ngọc Sơn, Phó Trưởng phòng Kiểm ngư, Chi cục Biển, Hải đảo và Thủy sản tỉnh Quảng Ninh cho hay, Quảng Ninh đã rất chủ động thành lập rất nhiều điểm kiểm soát tạm thời từ Móng Cái cho tới Quảng Yên để cho bà con tiện khi vào bờ trình báo và làm các thủ tục xuất nhập cảng rồi nộp báo cáo khai thác cũng như nhật ký khai thác.

Ông Đồng Ngọc Sơn nhấn mạnh: "Bà con đã được hướng dẫn về công nghệ, khai báo điện tử eCDT. Hiện, bà con rất chủ động khai báo, giúp việc kiểm soát thủ tục trở nên dễ dàng hơn".

Không chỉ chú trọng tuyên truyền, Quảng Ninh còn kiên quyết xử lý nghiêm các vi phạm. Từ đầu năm 2025 đến nay, toàn tỉnh đã phát hiện và xử lý hơn 449 trường hợp vi phạm quy định về khai thác thủy sản, xử phạt trên 6,2 tỷ đồng, trong đó 6 trường hợp vi phạm VMS (hệ thống giám sát hành trình).

Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Ninh cũng khởi tố vụ án hình sự đầu tiên trên địa bàn liên quan đến hành vi tháo, vô hiệu hóa thiết bị giám sát hành trình nhằm né tránh sự kiểm soát của cơ quan chức năng.

Đại tá Vũ Văn Hưng, Chính ủy Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Ninh cho biết thêm, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh cũng đã ban hành kế hoạch cao điểm về tuyên truyền và xử lý các sai phạm liên quan đến IUU.

Đại tá Vũ Văn Hưng nói: "Chúng tôi tích cực tăng cường các hoạt động tuyên truyền thực tiễn, phối hợp các địa phương, các lực lượng chức năng như cảnh sát biển, kiểm ngư, công an để giám sát hành trình và các hoạt động của ngư dân trong quá trình đánh bắt trên biển để ngăn chặn hành vi vi phạm vùng biển của nước ngoài để đánh bắt thủy hải sản".

Quảng Ninh đang quyết liệt, đồng bộ triển khai các giải pháp nhằm kiểm soát chặt chẽ hoạt động khai thác thủy sản. (Nguồn: BQN)

Xây dựng ngành thủy sản phát triển hiện đại, trách nhiệm và bền vững

Dù đã gặt hái được nhiều thành quả nhưng theo UBND tỉnh Quảng Ninh, tỉnh vẫn còn những tồn tại cần được tháo gỡ cấp bách để gỡ “thẻ vàng”.

Đơn cử như tại đặc khu Vân Đồn, vi phạm quy định khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản ngày càng tinh vi, rất khó phát hiện và bắt giữ nếu không có sự ra quân đồng loạt. Dù 100% tàu cá trên 15m đã lắp thiết bị VMS, nhưng hiện tượng mất kết nối vẫn diễn ra, ảnh hưởng đến hoạt động giám sát, cảnh báo, ngăn chặn tàu cá vi phạm.

Ngoài ra, vấn đề tồn tại lớn nhất nằm ở hạ tầng cảng cá. Cảng cá Cái Rồng chưa được Bộ Nông nghiệp và Môi trường chỉ định cho tàu cá vùng khơi cập cảng. Trong hồ sơ công bố cảng cá loại II, cảng đang không đạt tiêu chí về văn bản thể hiện quyền sử dụng vùng đất, vùng nước của cảng, dẫn đến không đảm bảo cơ sở pháp lý cho tàu cá làm thủ tục cập, rời cảng.

Ông Vũ Đức Hưởng, Chủ tịch UBND đặc khu Vân Đồn đề nghị Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì phối hợp với các sở, ban ngành hoàn thiện hồ sơ để báo cáo UBND tỉnh bàn giao tài sản đối với dự án cảng cá Cái Rồng giai đoạn I.

"Đề nghị Sở Nông nghiệp và Môi trường tham mưu cho UBND tỉnh phân cấp đăng ký, cấp phép khai thác thủy sản đối với tàu cá dưới 12m và tháo gỡ khó khăn về thủ tục để ngư dân yên tâm bám biển", ông Vũ Đức Hưởng nói.

Thời gian tới, tỉnh Quảng Ninh sẽ tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp quản lý, giám sát hoạt động khai thác thủy sản, trong đó tập trung nắm chắc địa bàn, phát hiện sớm và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm. Tỉnh chỉ đạo các lực lượng chức năng tăng cường tuần tra, kiểm tra, giám sát tàu cá tại cảng, trên biển và trong cộng đồng, đảm bảo tất cả tàu cá hoạt động đều nằm trong tầm quản lý.

Cùng với đó, Quảng Ninh sẽ kiểm soát chặt chẽ vị trí neo đậu của các tàu không đủ điều kiện khai thác, quản lý chặt hoạt động chế biến, kinh doanh thủy sản; đồng thời củng cố hồ sơ, xử lý nghiêm các vi phạm quy định pháp luật về IUU, bao gồm các hành vi: mất kết nối VMS, vượt ranh giới khai thác, vi phạm vùng biển nước ngoài, không đăng ký, đăng kiểm hoặc khai thác sai vùng.

Tỉnh kiên quyết truy tố, xét xử công khai các vụ việc vi phạm nghiêm trọng, kể cả trường hợp chủ tàu, thuyền trưởng không có mặt tại nơi cư trú, nhằm tạo tính răn đe và nâng cao ý thức chấp hành pháp luật trong cộng đồng ngư dân ven biển.

Với những nỗ lực quyết liệt, Quảng Ninh đang từng bước củng cố kết quả chống khai thác IUU, khẳng định quyết tâm cùng cả nước gỡ “thẻ vàng” của EC, hướng tới xây dựng ngành thủy sản phát triển hiện đại, có trách nhiệm và bền vững.

Khánh Ly