Xứng đáng với phẩm chất cao quý 'Lương y như từ mẫu' trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Trải qua hơn 70 năm xây dựng và phát triển ngành y tế, các thầy thuốc Việt Nam đã không ngừng nghiên cứu, sáng tạo, và kiên trì vượt qua vô vàn thử thách, với tinh thần “Lương y như từ mẫu” mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy bảo. Chính tư tưởng y đức cao cả này đã trở thành kim chỉ nam cho ngành Y tế Việt Nam, đồng hành cùng đất nước trong quá trình hiện thực hóa khát vọng vươn mình mạnh mẽ trong kỷ nguyên mới.

Nhân dịp này, chúng ta sẽ cùng nhau nhìn lại những lời căn dặn của Bác Hồ đối với ngành y tế, cũng như những cống hiến to lớn của đội ngũ thầy thuốc, bác sĩ, nhân viên y tế đã làm được trong suốt 70 năm qua, xứng đáng với sự kỳ vọng của Đảng và Nhân dân trong giai đoạn mới.

Ngày 27/2/1955, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi một bức thư quan trọng tới cán bộ, nhân viên ngành Y tế. Trong thư, Bác đã nhấn mạnh rằng: “Lương y phải như từ mẫu” (Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 9, Nxb Chính trị quốc gia Sự Thật, Hà Nội, 2011, tập 8, tr.343), nghĩa là người thầy thuốc phải có tình thương yêu vô bờ bến đối với người bệnh, như tình yêu thương của một người mẹ đối với con cái. Đây không chỉ là một lời căn dặn về y đức, mà còn là một phương châm hành động để thầy thuốc có thể thực hiện sứ mệnh của mình: cứu chữa bệnh tật, nâng đỡ tinh thần và mang lại sự an tâm cho bệnh nhân.

Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nhấn mạnh: “Người bệnh phó thác tính mệnh của họ nơi các cô, các chú. Chính phủ phó thác cho các cô, các chú việc chữa bệnh tật và giữ sức khỏe cho đồng bào. Đó là một nhiệm vụ rất vẻ vang. Vì vậy, cán bộ cần phải thương yêu, săn sóc người bệnh như anh em ruột thịt của mình, coi họ đau đớn cũng như mình đau đớn”; “Người thầy thuốc chẳng những có nhiệm vụ cứu chữa bệnh tật mà còn phải nâng đỡ tinh thần những người ốm yếu”. Lời dạy này đã tạo nên một hệ giá trị đạo đức mà tất cả các thầy thuốc, bác sĩ phải tuân theo, để không chỉ chữa trị mà còn giúp bệnh nhân vượt qua nỗi sợ hãi, lo âu, mang lại niềm tin vào cuộc sống. Rồi Người kết luận: “Lương y phải như từ mẫu, câu nói ấy rất đúng” (Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 9, Nxb Chính trị quốc gia Sự Thật, Hà Nội, 2011, tập 8, tr.343).

Ngành Y tế, với những thầy thuốc mang trong mình phẩm chất đạo đức cao quý này, đã luôn nỗ lực không mệt mỏi, vượt qua mọi khó khăn để bảo vệ sức khỏe và tính mạng của nhân dân. Họ là những người đã và đang dấn thân vào những vùng đất khó khăn, hiểm trở, nơi thiếu thốn cơ sở vật chất, để mang lại hy vọng và niềm tin cho bà con. Họ chính là những tấm gương sáng, thể hiện tinh thần tận tụy, hy sinh vì lợi ích của cộng đồng.

Trong suốt chặng đường lịch sử, những thế hệ thầy thuốc đã luôn ghi nhớ và thực hiện lời dạy của Bác Hồ. Từ những năm đầu kháng chiến, các thầy thuốc đã cống hiến không chỉ bằng tài năng y học mà còn bằng tình yêu thương vô bờ bến đối với người dân. Họ đã kiên trì bám trụ ở những vùng chiến khu, những vùng sâu, vùng xa, trong khi cuộc sống của chính bản thân họ còn nhiều khó khăn, thiếu thốn. Hình ảnh những bác sĩ, y tá lặn lội vào vùng núi cao, vượt qua con đường hiểm trở, thiếu thốn trang thiết bị y tế, nhưng vẫn không ngừng chăm sóc sức khỏe cho người dân đã trở thành biểu tượng của lòng nhân ái và sự tận tụy. Những thế hệ thầy thuốc ấy đã hy sinh, đã lao động quên mình, mang lại cuộc sống bình yên cho những người dân nơi chiến khu, những vùng khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Trong thời kỳ đổi mới và hội nhập, ngành Y tế cũng không thể tránh khỏi những thách thức. Sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế thị trường đã tạo ra không ít khó khăn, đặc biệt là sự xuất hiện của những tiêu cực trong ngành. Một số ít thầy thuốc, bác sĩ đã có hành vi vi phạm y đức, bị dư luận xã hội lên án như tham nhũng, sách nhiễu bệnh nhân, phân biệt giàu nghèo… Những hành động này là sự thiếu sót của một bộ phận không nhỏ, nhưng chúng không thể che mờ được những phẩm chất cao đẹp của nghề y.

Vậy làm thế nào để khôi phục và bảo vệ phẩm giá, đạo đức của nghề y trong kỷ nguyên mới, đó là một câu hỏi mà ngành Y tế Việt Nam cần phải suy nghĩ và giải quyết. Để làm được điều này, không chỉ đòi hỏi sự nỗ lực của từng thầy thuốc, mà còn cần sự chung tay góp sức của cả hệ thống chính trị và xã hội.

Bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, chúng ta tin tưởng rằng đội ngũ thầy thuốc, cán bộ, nhân viên ngành Y tế tiếp tục đoàn kết, nỗ lực lao động sáng tạo, gặt hái được nhiều thành tựu hơn nữa; luôn xứng đáng với lời căn dặn của Người: “Thầy thuốc như mẹ hiền”, tạo nên “Bản hùng ca người chiến sĩ áo trắng” mà Nhân dân luôn kỳ vọng, mong chờ, điều đó đòi hỏi đội ngũ thầy thuốc, cán bộ, nhân viên ngành Y tế phải có tư duy đột phá, niềm tin, khát vọng mới trong công tác khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe nhân dân. Do vậy, để tiếp tục xứng đáng với phẩm chất cao quý “Lương y như từ mẫu” trong kỷ nguyên mới, cần chú trọng thực hiện một số giải pháp sau:

Một là, nâng cao đạo đức nghề nghiệp của người thầy thuốc: Đây là giải pháp quan trọng hàng đầu. Các cơ sở y tế cần tăng cường công tác giáo dục, đào tạo, nâng cao ý thức về y đức và trách nhiệm nghề nghiệp cho các bác sĩ, y tá, nhân viên y tế. Đạo đức nghề nghiệp phải luôn được chú trọng, vì đó là yếu tố quyết định đến chất lượng chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cho người dân.

Hai là, xây dựng đội ngũ thầy thuốc “vừa hồng, vừa chuyên”: Y đức phải đi đôi với y thuật. Ngành Y tế cần chú trọng đào tạo những người thầy thuốc có đủ tài năng chuyên môn, nhưng cũng phải có tấm lòng nhân ái, yêu thương bệnh nhân như người thân trong gia đình. Sự kết hợp này sẽ tạo ra một đội ngũ thầy thuốc tận tâm và giỏi giang.

Ba là, duy trì sự nghiệp học hỏi và sáng tạo: Các thầy thuốc cần không ngừng học hỏi, tiếp thu những tiến bộ khoa học kỹ thuật mới, luôn chủ động nghiên cứu, tìm tòi để áp dụng những phương pháp chữa bệnh tiên tiến vào công tác khám chữa bệnh. Cùng với đó, cần chú trọng đào tạo đội ngũ trẻ, để duy trì sự phát triển bền vững của ngành Y.

Bốn là, giữ gìn phẩm chất đạo đức và đấu tranh với tiêu cực: Các thầy thuốc phải rèn luyện bản lĩnh, vững vàng trước những cám dỗ, đồng thời kiên quyết đấu tranh với những hành vi vi phạm đạo đức nghề nghiệp, bảo vệ sự trong sáng của nghề y.

Năm là, tăng cường đoàn kết trong ngành y tế: Đoàn kết giữa các thầy thuốc, giữa cán bộ y tế cũ và mới là yếu tố quyết định để đạt được những thành công lớn trong công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân. Mỗi người trong ngành y tế, dù là bác sĩ hay y tá, đều là một mắt xích quan trọng trong hệ thống chăm sóc sức khỏe.

Sáu là, cải thiện môi trường làm việc và các chính sách pháp luật liên quan: Ngành y tế cần tạo ra một môi trường làm việc chuyên nghiệp, trong sạch, lành mạnh, bảo vệ quyền lợi chính đáng của người thầy thuốc, đồng thời khuyến khích sự sáng tạo, đổi mới trong công tác khám chữa bệnh.

Bảy là, xây dựng nền y tế Việt Nam khoa học, dân tộc và đại chúng: Y tế không chỉ phải khoa học mà còn phải mang tính nhân đạo, nhân bản, tất cả vì sức khỏe cộng đồng. Đó là nhiệm vụ cao cả để đưa Việt Nam tiến vào kỷ nguyên phát triển mới, một kỷ nguyên vươn mình mạnh mẽ của dân tộc.

Nhân dịp kỷ niệm 70 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam (27/2/1955 - 27/2/2025), chúng ta không chỉ tri ân những cống hiến của các thầy thuốc mà còn cần nhìn nhận lại những giá trị cốt lõi mà ngành Y tế đang gìn giữ. Các thầy thuốc Việt Nam, những người chiến sĩ áo trắng, luôn là những người xứng đáng nhất với danh xưng “Lương y như từ mẫu”, và họ sẽ luôn tiếp tục giữ vững phẩm chất cao quý ấy trong hành trình phát triển của dân tộc.

Bước vào kỷ nguyên mới, với những thách thức và cơ hội, chúng ta tin rằng ngành Y tế Việt Nam sẽ tiếp tục phấn đấu, phát triển mạnh mẽ hơn nữa, không ngừng nâng cao chất lượng y tế, xứng đáng với sự kỳ vọng của nhân dân và vinh dự được tiếp nối truyền thống vẻ vang của các thế hệ đi trước.

NGUYỄN QUỐC DUY