Bị áp thuế lên 18 tỷ USD hàng hóa, Trung Quốc nói Mỹ 'mất trí'

Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 14/5 đã công bố mức tăng thuế mạnh đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc bao gồm pin xe điện (EV), chip máy tính và các sản phẩm y tế. Trung Quốc ngay sau đó tuyên bố rằng có có đòn “trả đũa” thích đáng.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken gặp Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tại Nhà khách quốc gia Điếu Ngư Đài ngày 26/4/2024 (Ảnh: Reuters)

Trong một tuyên bố đưa ra mới đây, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị cho biết: “Đây là hình thức bắt nạt điển hình nhất trên thế giới hiện nay! Nó cho thấy một số người ở Mỹ đã đến mức mất trí để duy trì quyền bá chủ đơn cực của mình”.

Ông nói: “Việc Mỹ áp thuế lên Trung Quốc không chứng tỏ rằng Mỹ mạnh mẽ mà chỉ bộc lộ rằng Mỹ đã mất tự tin”

Ông Vương cho biết, động thái của Mỹ, thay vì cản trở sự phát triển của Trung Quốc, sẽ truyền cảm hứng cho 1,4 tỷ công dân nước này làm việc chăm chỉ hơn.

“Tại thời điểm quan trọng của sự phục hồi kinh tế toàn cầu này, cộng đồng quốc tế nên cảnh báo Mỹ không nên gây thêm rắc rối mới cho thế giới”, nhà ngoại giao hàng đầu Trung Quốc nhấn mạnh thêm.

Trước đó, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết Trung Quốc có thể sẽ tăng thuế để trả đũa, có thể đối với các sản phẩm không liên quan, nhưng cho biết động thái này khó có thể dẫn đến xung đột quốc tế.

Tác động gì tới Mỹ?

Các nước từ lâu đã áp dụng thuế quan như một biện pháp để bảo vệ và củng cố các ngành công nghiệp trong nước.

Các nhà kinh tế Mỹ kỳ vọng rằng khoản thuế quan trị giá 18 tỷ USD mới được công bố có thể sẽ có tác động tối thiểu trong ngắn hạn đến GDP, lạm phát và chính sách tiền tệ của Mỹ. Tuy nhiên, ở mức độ rộng hơn, bức tranh có thể phức tạp hơn.

Trả lời phỏng vấn CNN, nhà kinh tế Joe Brusuelas tại RSM US cho hay: “Các mức thuế mà chính quyền ông Biden công bố đối với Trung Quốc báo trước một mùa đông dài và lạnh lẽo của xung đột kinh tế giữa Mỹ và Trung Quốc”.

Các mức thuế mới nhất được xây dựng dựa trên chương trình trị giá 300 tỷ USD của cựu Tổng thống Donald Trump vào năm 2018 và 2019, trong đó áp thuế nặng nề đối với Trung Quốc và nhiều đối tác thương mại khác và vẫn đang có hiệu lực.

Ông Trump đã đưa ra những lời hứa trong chiến dịch tranh cử về mức thuế thậm chí còn cao hơn nếu ông đắc cử - không chỉ đối với Trung Quốc mà còn là mức thuế 10% đối với tất cả hàng nhập khẩu, điều mà các nhà kinh tế cho rằng sẽ không chỉ dẫn đến mất việc làm đáng kể ở Mỹ mà còn gây ra lạm phát.

Các mức thuế mới nhất, sẽ được triển khai trong khoảng thời gian từ nay đến năm 2026, diễn ra trong bối cảnh thị trường việc làm của Mỹ vững chắc, tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ và chi tiêu tiêu dùng mạnh mẽ - nhưng cũng là cuộc chiến liên tục chống lại lạm phát cao hàng thập kỷ đang khiến lãi suất ở mức cao hơn.

Năm 2002, khi Tổng thống Mỹ lúc bấy giờ là ông George W. Bush áp đặt thuế quan đối với các sản phẩm thép và nhôm nhập khẩu, các nghiên cứu cho thấy rằng mặc dù nó chỉ khiến nền kinh tế thiệt hại 30 triệu USD nhưng nó đã khiến các ngành tiêu thụ thép của Mỹ phải chịu giá cao hơn và dẫn đến tình trạng mất việc làm nghiêm trọng trên khắp nước Mỹ, đặc biệt là giữa các doanh nghiệp nhỏ không có sức mạnh thị trường để tác động đến giá cả.

Bảy năm sau, khi cựu Tổng thống Barack Obama tăng thuế đối với lốp xe nhập khẩu từ Trung Quốc, sáng kiến này được cho là đã giúp tiết kiệm khoảng 1.200 việc làm trong ngành sản xuất lốp xe của Mỹ, nhưng lại gây thiệt hại 1,1 tỷ USD cho người Mỹ do giá cao hơn, theo Viện Nghiên cứu Peterson.

Các nhà kinh tế của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) lưu ý trong một bài báo năm 2019 rằng các mức thuế do ông Trump áp đặt năm 2018 không dẫn đến sự gia tăng ngay lập tức việc làm trong ngành sản xuất mà thay vào đó dẫn đến mất việc làm và giá cả tăng cao đối với người tiêu dùng do chi phí đầu vào cao hơn và các mức thuế trả đũa.

Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ cho biết trong một nghiên cứu năm 2023 rằng các nhà nhập khẩu Hoa Kỳ “chịu gần như toàn bộ chi phí” do thuế quan của ông Trump gây ra.

Bích Hợp