Ấn phẩm Financial Times mới đây cho biết, Mỹ đang thúc đẩy việc đưa Nhật Bản vào thỏa thuận Trụ cột II (Pillar II) trong khuôn khổ Liên minh AUKUS.
Trụ cột II liên quan đến việc chia sẻ một loạt công nghệ, bao gồm phương tiện tác chiến không người lái dưới nước, an ninh mạng, tác chiến điện tử, vũ khí siêu thanh... và các biện pháp phòng thủ chống lại chúng.
Các Bộ trưởng Quốc phòng của Mỹ, Anh và Australia đã đưa ra tuyên bố vào ngày 8/4/2023 liên quan đến các vòng đàm phán về những thành viên mới tham gia Hiệp ước an ninh AUKUS nói trên.
Một nguồn tin cho biết các cuộc đàm phán tập trung vào Trụ cột II phi hạt nhân của thỏa thuận an ninh ba bên, ngoài ra nhân vật giấu tên nói thêm rằng việc mở rộng Trụ cột I chưa được bàn đến.
Tuyên bố này được đưa ra trước cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio tại Nhà Trắng vừa diễn ra vào ngày 10/4.
Hai đồng minh dự kiến sẽ công bố hợp tác quân sự chặt chẽ hơn khi thủ tướng Nhật Bản thúc đẩy việc tăng cường tiềm lực quốc phòng của họ trên quy mô lớn.
Đại sứ Mỹ tại Tokyo - ông Rahm Emanuel trong cuộc trả lời phỏng vấn tờ Wall Street Journal cuối tuần trước đã nói rằng Nhật Bản "sắp trở thành đối tác Trụ cột II bổ sung đầu tiên" trong Liên minh AUKUS.
Chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đang "rất nỗ lực để hoàn thành một số việc liên quan đến Trụ cột II của Liên minh AUKUS gấp rút, trước cuộc bầu cử diễn ra vào tháng 11 năm nay".
Sự vội vàng được thúc đẩy bởi xuất hiện lo ngại khả năng nếu cựu Tổng thống Donald Trump trở lại Nhà Trắng, ông có thể quyết định hủy bỏ Trụ cột II hoặc thậm chí là cả hiệp ước AUKUS.
Bên cạnh Mỹ thì cả Australia và Anh đều được cho là đồng tình với ý tưởng mời Nhật Bản gia nhập AUKUS. Thông tin cho biết trong tình hình hiện tại, hiệp ước hợp tác an ninh ba bên đang phải đối mặt với những vấn đề phức tạp cần được giải quyết.
Trong diễn biến khác, Canada đang xem xét khả năng mua tàu ngầm hạt nhân để bảo vệ bờ biển ở khu vực Bắc Cực. Điều này đã được Thủ tướng Justin Trudeau tuyên bố. Theo ông Trudeau, Ottawa hiện đang xác định loại tàu ngầm nào phù hợp nhất đối với mục đích này.
"Đây chắc chắn là điều chúng tôi sẽ xem xét khi đặt ra câu hỏi về loại tàu ngầm nào phù hợp nhất để đáp ứng các nghĩa vụ bảo vệ bờ biển Bắc Cực của Canada", Thủ tướng Justin Trudeau nói rõ.
Ngoài ra Thủ tướng Canada cũng xác nhận kế hoạch để nước này gia nhập liên minh quân sự AUKUS cùng với các đồng minh thân thiết là Anh và Australia.
"Canada hiện là quan sát viên trong nhóm công tác Trụ cột II của Liên minh AUKUS và đang thảo luận với Mỹ, Anh cũng như Australia về khả năng hợp tác chặt chẽ hơn", ông Trudeau nhắc lại.
Cần lưu ý rằng trước đây Washington đã tuyên bố tăng cường sự hiện diện ở Bắc Cực. Washington nhấn mạnh rằng họ đã bắt đầu chuẩn bị sức mạnh quân sự để thống trị khu vực này và đối đầu với Nga và Trung Quốc.
Để thực hiện kế hoạch của mình, Washington đã nêu tên Canada cùng với Đan Mạch là những đồng minh chính của họ trong lĩnh vực này, khi hai quốc gia trên có vị trí địa lý phù hợp, việc Ottawa gia nhập Liên minh có lẽ chỉ còn là vấn đề thời gian.