3 đột phá chiến lược của TP.HCM về khoa học công nghệ

Nhiều kết quả tích cực

Ngày 15/10, tham luận tại phiên bế mạc Đại hội đại biểu Đảng bộ TP.HCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, ông Lâm Đình Thắng - Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) TP.HCM khẳng định, giai đoạn vừa qua, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo (KHCN & ĐMST) đã khẳng định vai trò là động lực quan trọng cho sự tăng trưởng của TP.HCM.

Ông Thắng cho biết, TP.HCM đặt mục tiêu đến cuối năm 2025, TFP đạt 59% và được dự báo sẽ tiếp tục giữ vai trò chủ đạo trong tăng trưởng 5 năm tới. Kinh tế số phát triển mạnh mẽ, đóng góp 22% vào GRDP năm 2024 và dự kiến tăng lên 25% trong năm 2025.

Hiện nay, TP.HCM xếp hạng 2 về chỉ số chuyển đổi số và chỉ số đổi mới sáng tạo quốc gia. Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo (KNST) của TP.HCM được xếp hạng 110 trên toàn cầu và hạng 5 trong khu vực Đông Nam Á.

Một yếu tố rất thuận lợi trong hoạt động tài chính số đó là TP.HCM đã vươn lên hạng 30 thế giới về Blockchain.

Theo ông Thắng, để đạt được những kết quả trên, TP.HCM đã kiên trì triển khai đồng bộ nhiều nhóm giải pháp trọng tâm.

Phiên bế mạc Đại hội đại biểu Đảng bộ TP.HCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030.

Thành phố đã xây dựng nhiều cơ chế, chính sách đặc thù, nổi trội để thu hút nhân tài và vốn đầu tư, điển hình như hỗ trợ tài chính không hoàn lại cho ĐMST; chính sách ưu đãi về tiền lương, tiền công; hình thành các Trung tâm nghiên cứu đạt chuẩn quốc tế.

TP.HCM cũng nỗ lực cải cách hành chính và thu hút đầu tư. Qua đó, giảm gần 300 thủ tục liên quan đến sản xuất kinh doanh, tương đương hơn 1.900 ngày làm việc. Thành lập các tổ công tác chuyên trách để hỗ trợ trực tiếp và kịp thời cho các nhà đầu tư chiến lược.

Nhờ đó, trong 6 tháng đầu năm 2025, lĩnh vực KHCN đã thu hút 1,6 tỷ USD (chiếm 40%) vốn FDI. Hiện TP.HCM có hơn 140 doanh nghiệp KH&CN, đứng thứ 2 cả nước.

TP.HCM cũng liên tục đầu tư cho hạ tầng số. Do đó, trong các bảng xếp hạng quốc gia về chỉ số chuyển đổi số và ĐMST, TP.HCM luôn dẫn đầu về hạ tầng số.

TP.HCM cũng thu hút được nhiều trung tâm dữ liệu lớn và siêu lớn. Thành phố đã thực hiện chuyển đổi số một cách bền bỉ và thực chất.

Chính quyền TP.HCM đang nỗ lực chuyển sang phương thức quản trị dựa trên dữ liệu thông qua nhiều nền tảng số. Một số ngành có mô hình chuyển đổi số và ứng dụng AI tiêu biểu như y tế, giáo dục, và giao thông. Công tác an toàn thông tin được chú trọng với mô hình bảo vệ 4 lớp và các hoạt động diễn tập thực chiến thường xuyên.

Ông Lâm Đình Thắng - Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM phát biểu tham luận.

Đặc biệt, TP.HCM chú trọng đào tạo nguồn nhân lực theo chiều sâu và rộng. Với tiềm lực gần 100 đơn vị đào tạo chất lượng cao trên địa bàn, nhiều tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới đã mở văn phòng và trung tâm R&D tại thành phố, điển hình như SAP, Marvell, Qualcomm.

Thành phố còn là nơi tập trung hơn 55% lập trình viên của cả nước. Từ đầu năm 2025 đến nay, hơn 40.000 cán bộ, công chức và hàng trăm học sinh xuất sắc đã được tập huấn, đào tạo về AI.

Tuy nhiên, TP.HCM cũng có một số thách thức như cơ chế quản lý khoa học công nghệ còn chưa linh hoạt theo kinh tế thị trường; thiếu các không gian thử nghiệm cho sản phẩm công nghệ mới. Hạ tầng dữ liệu chưa hoàn thiện để chuyển đổi số toàn diện…

3 đột phá chiến lược

5 năm tới, TP.HCM xác định một số mục tiêu lớn như: TFP đóng góp ít nhất 60%, kinh tế số chiếm 30-40% GRDP; trở thành Trung tâm Đổi mới sáng tạo đẳng cấp quốc tế vào năm 2030; hệ sinh thái KNST vào Top 100 thành phố năng động nhất toàn cầu; có ít nhất 5 trung tâm nghiên cứu đạt chuẩn quốc tế trong các lĩnh vực công nghệ chiến lược.

Để hiện thực hóa các mục tiêu này, TP.HCM sẽ tập trung vào 3 đột phá chiến lược.

Thứ nhất, về cơ chế, chính sách và thu hút đầu tư. TP.HCM tập trung thu hút nhà đầu tư chiến lược trên lĩnh vực KHCN.

“Tin vui cho TP.HCM là hiện nay tập đoàn G42 của UAE đang dự kiến đầu tư TT siêu dữ liệu AI với số vốn gần 2 tỷ USD tại TP.HCM”, ông Thắng nói.

Cạnh đó, phát triển khu công nghệ cao, các khu thử nghiệm cho các công nghệ mới theo cơ chế đặc thù. Đăng ký thí điểm mô hình hợp tác Công – Công để dùng ngân sách TP.HCM đầu tư cho các trường đại học trên địa bàn, trong đó thúc đẩy Đại học quốc gia đạt Top 100 Châu Á trong năm 2030. Có chính sách thúc đẩy khu vực tư nhân đầu tư vào KHCN.

TP.HCM đẩy mạnh chuyển đổi số.

Đột phá thứ hai là về công nghệ chiến lược và hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. TP.HCM sẽ ưu tiên phát triển các công nghệ là thế mạnh như trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, chip bán dẫn, robot, blockchain và y sinh.

Thành lập Quỹ hỗ trợ khởi nghiệp theo mô hình mới, thu hút vốn từ các quỹ đầu tư mạo hiểm. Đồng thời tập trung hỗ trợ nguồn lực cho các trung tâm ĐMST có tiềm năng.

Đột phá thứ ba là về quản trị số và nguồn nhân lực số. TP.HCM sẽ đẩy nhanh xây dựng dữ liệu số và các nền tảng số để chính quyền TP.HCM hoàn thiện mô hình điều hành dựa trên dữ liệu. Đẩy mạnh hợp tác "Bốn nhà" (Nhà trường – Nhà nước – Doanh nghiệp – Quỹ đầu tư, Ngân hàng) cùng với ngoại giao công nghệ và thu hút chuyên gia quốc tế.

Bên cạnh đó, đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực số để duy trì và thúc đẩy vị thế của TP.HCM.

“Với quyết tâm chính trị, sự đồng hành của doanh nghiệp và sự tham gia của người dân, chúng tôi tin rằng TP.HCM sẽ thực hiện thành công các giải pháp đột phá, trở thành một trung tâm KHCN, ĐMST của khu vực và quốc tế như mục tiêu chiến lược mà Ban chỉ đạo Trung ương về Nghị quyết 57 đã giao cho TP.HCM”, ông Thắng nói.

Kim Sáng