3I/ATLAS tiếp tục bị nghi là 'tàu mẹ' công nghệ

Liệu 3I/ATLAS – thiên thể liên sao đang tiến gần Hệ Mặt Trời – có sở hữu “đèn pha vũ trụ”? Câu hỏi táo bạo này được nhà vật lý thiên văn Harvard Avi Loeb đưa ra sau khi NASA công bố loạt ảnh mới về 3I/ATLAS, chụp bởi camera HiRISE trên tàu Mars Reconnaissance Orbiter.

“Liệu đây có phải là dấu hiệu công nghệ cho thấy việc chiếu sáng hoặc dọn đường các thiên thạch nhỏ nguy hiểm có thể gây hư hại cho một vật thể công nghệ không?” - Loeb nói trong khi thắc mắc về ánh sáng kéo dài được camera HiRISE chụp vào ngày 2/10/2025. Ảnh: NASA/JPL-Caltech/Đại học Arizona

Trong bài viết gây bão trên Medium, Loeb gợi ý rằng thiên thể này thậm chí có thể là vật thể nhân tạo – và đang chủ động “quét sạch” các thiên thạch nhỏ trên đường đi.

Chia sẻ với New York Post, Loeb nhấn mạnh: “Quầng sáng kéo dài nằm phía trước vật thể, chứ không kéo ra phía sau như đuôi sao chổi thông thường.”

Theo ông, nếu đây là thiết bị công nghệ, thì ánh sáng hoặc chùm hạt có thể được dùng để soi rõ hoặc dọn sạch những vi thiên thạch có nguy cơ va chạm.

Bức ảnh NASA khiến giới khoa học đặt dấu hỏi

Loeb cho biết mặc dù NASA gọi đây là ảnh độ phân giải cao, ông vẫn xem nó “mờ” và cần phân tích định lượng trước khi đưa ra kết luận chắc chắn.

Điều khiến ông bất ngờ là phần “vệt sáng” không bám theo hướng gió Mặt Trời hay bức xạ Mặt Trời – vốn là cơ chế hình thành đuôi sao chổi.

Nếu đuôi hướng về phía Mặt Trời, ánh sáng sẽ làm bốc hơi băng đá. Nếu hướng ngược, đó là do áp suất bức xạ hoặc gió Mặt Trời thổi đi.

Nhưng đuôi sáng lại kéo dài theo hướng vuông góc với Mặt Trời và nằm trước vật thể, hoàn toàn trái quy luật tự nhiên.

Loeb đặt câu hỏi: “Liệu đây có phải dấu hiệu của công nghệ nhằm chiếu sáng hoặc dọn đường khỏi các vi thiên thạch có thể gây hư hại cho một vật thể công nghệ?”

Giả thuyết “tàu vũ trụ” có khả thi?

Theo Loeb, một hệ thống công nghệ có thể dùng chùm sáng để tích điện các hạt bụi vũ trụ, sau đó điều khiển hoặc đẩy chúng lệch hướng bằng từ trường.

Ông khẳng định: “Có thể còn những công nghệ tiên tiến hơn để thực hiện nhiệm vụ này.”

Dù vậy, tất cả vẫn chỉ là phỏng đoán từ dữ liệu quan sát ban đầu.

Không chỉ dựa vào ảnh NASA, Loeb tiếp tục gây tranh luận bằng phân tích những tấm ảnh từ các nhiếp ảnh gia thiên văn Michael Jäger, Gerald Rhemann và Enrico Prosperi.

Các ảnh này cho thấy hai vệt sáng mảnh chạy vuông góc với trục 3I/ATLAS – Mặt Trời, tạo thành mô hình chữ X kéo dài tới 1 triệu kilomet.

Một bức ảnh sao chổi liên sao 3I/Atlas khi nó lướt qua không gian, cách Trái Đất 190 triệu dặm, vào ngày 19/11/2025. Ảnh: NASA

Theo Loeb, cách giải thích đơn giản nhất là vệt sáng của vệ tinh liên lạc trên quỹ đạo Trái Đất tình cờ đi qua vùng quan sát.

Nhưng nếu không phải vệ tinh, ông cho rằng đó có thể là vệt bụi hoặc khí từ những vật thể nhỏ tách ra khỏi 3I/ATLAS.

Những vật thể nhỏ này có thể là: mảnh băng tự nhiên vỡ ra từ bề mặt sao chổi, hoặc – theo giả thuyết táo bạo hơn – các “tàu dò” mini được phóng ra từ một “tàu mẹ” công nghệ.

Loeb viết: “Câu hỏi quan trọng cần trả lời trong vài tuần tới là: những vật thể nhỏ này có thật hay không? Nếu có thật, chúng là tự nhiên hay nhân tạo?”

Loeb hy vọng sắp tới, các kính thiên văn mặt đất công suất lớn, cùng với Hubble và James Webb, sẽ giúp “giải mã cấu trúc các tia sáng của 3I/ATLAS” và xác định bản chất của chúng.

Dù Loeb nổi tiếng với các giả thuyết về khả năng tồn tại vật thể công nghệ ngoài hành tinh, ông cũng cho biết mọi kết luận sẽ dựa trên dữ liệu quan sát cụ thể trong thời gian tới.

3I/ATLAS sẽ tiếp cận Trái Đất ở khoảng cách gần nhất vào ngày 19/12.

Trong khi Loeb đưa ra nhiều giả thuyết gây tranh luận, NASA vẫn giữ lập trường chắc chắn. Tại buổi công bố ảnh ở Trung tâm Goddard, ông Amit Kshatriya, Phó Giám đốc NASA, nhấn mạnh: “Đây là một sao chổi. Nó trông và hoạt động như sao chổi, và mọi bằng chứng đều chỉ ra rằng nó là sao chổi.”

Điểm đặc biệt chỉ nằm ở việc nó đến từ ngoài Hệ Mặt Trời, khiến việc nghiên cứu 3I/ATLAS trở nên vô cùng quan trọng và hấp dẫn đối với giới thiên văn.

(Theo Space, NY Post)

Hải Phong