4 bất thường khi ra mồ hôi cảnh báo bệnh tiểu đường

Theo trang aboluowang, một công nhân nhà ăn đã nghĩ hưu, vừa lau mồ hôi vừa nói: “Dạo này sao cứ ăn cơm là tôi lại toát mồ hôi, áo lót ướt sũng, có phải cơ thể có vấn đề gì không?”.

Ông ngoài 50 tuổi, khuôn mặt hồng hào nhưng phần thân trên lúc nào cũng ướt đẫm mồ hôi, đặc biệt vào bữa trưa, mới ăn được vài miếng thì trán, cổ, lưng đã rịn mồ hôi không ngừng.

Ông không béo, cũng không vận động nhiều, công việc lại không nặng nhọc nhưng mồ hôi cứ ra không đúng lúc khiến bản thân cũng thấy có gì đó bất thường.

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Nhiều người chỉ chăm chăm nhìn vào con số trên máy đo đường huyết mà bỏ qua ngôn ngữ trực tiếp nhất của cơ thể. Lượng mồ hôi, vị trí mồ hôi xuất hiện, thời điểm nó tiết ra… thường ẩn chứa đằng sau là những vấn đề có tính hệ thống.

Nhiều tín hiệu sớm của rối loạn chuyển hóa không nằm trong chỉ số xét nghiệm mà viết ngay trong những chi tiết nhỏ hằng ngày. Đổ mồ hôi bất thường chính là một trong những dấu hiệu dễ bị bỏ qua nhưng lại trực quan nhất.

Có người nghĩ đó là thể chất, có người cho rằng do thời tiết, để rồi cuối cùng thành bệnh mạn tính. Mồ hôi không biết nói dối, chỉ là phần lớn chúng ta không chịu lắng nghe nó.

Ăn cơm mà mồ hôi túa ra ở phần thân trên không đơn giản là do nóng. Đặc biệt, nếu trán, cổ, ngực ướt đẫm chỉ sau vài miếng cơm, thậm chí kèm chóng mặt, thì thường là do hệ thần kinh tự chủ gặp vấn đề.

Khi thức ăn đi vào dạ dày, cơ thể sẽ khởi động hàng loạt điều chỉnh chuyển hóa: giải phóng insulin, nhu động ruột, phân phối máu… Nhưng với người rối loạn điều tiết insulin, cơ chế chuyển hóa rối loạn, dễ gây phản ứng hưng phấn quá mức của thần kinh giao cảm, biểu hiện rõ nhất là vã mồ hôi.

Đây là “nhiệt bên trong” chứ không phải do thời tiết và gắn chặt với kiểm soát đường huyết. Bản chất không phải mồ hôi có vấn đề mà là nhịp điệu chuyển hóa đường bị rối loạn.

Đổ mồ hôi ban đêm cũng không thể coi nhẹ. Ban đêm, cơ thể đáng ra phải trong trạng thái nghỉ ngơi, thần kinh phó giao cảm chiếm ưu thế. Nhưng có người nửa đêm mồ hôi ướt đẫm gối, lưng, đang ngủ thì giật mình tỉnh dậy. Điều này cho thấy nhịp sinh học đã bị phá vỡ, có khả năng cơ thể đang chiến đấu với rối loạn nội tiết.

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Đặc biệt, dao động insulin có thể gây hạ đường huyết ban đêm khiến cơ thể phản ứng bằng cách giải phóng adrenaline để nâng đường huyết. Kết quả là cơ thể hiểu nhầm rằng mình đang trong trạng thái nguy hiểm và phản xạ đổ mồ hôi dữ dội.

Đây không phải là thải độc hay bổ sung nước mà là biểu hiện của rối loạn chuyển hóa. Nếu thường xuyên bị đánh thức vì mồ hôi, dù đo đường huyết lúc đó không bất thường cũng cần cảnh giác rằng khả năng điều tiết glucose đã suy giảm.

Một dạng khác gọi là tăng tiết mồ hôi vị giác, nghĩa là chỉ cần ăn đồ cay, chua, nóng… là mồ hôi vã đầy mặt. Vấn đề không nằm ở ớt mà là phản xạ thần kinh bất thường. Đây là dạng “phản xạ có điều kiện” sai lệch của thần kinh tự chủ. Người bị rối loạn chuyển hóa đường lâu ngày, thần kinh tự chủ yếu dần, nên phản ứng sai lệch này càng rõ. Nói cách khác, cơ thể đã nhầm tín hiệu, chỗ không nên ra mồ hôi thì lại ra, hệ thống điều tiết trở nên mất phối hợp.

Khác với đổ mồ hôi thông thường, loại này không có cơ chế tự giảm, không thể kiểm soát vì thần kinh đang diễn giải sai tín hiệu từ thức ăn. Tình trạng này đã được quan sát ở nhiều bệnh nhân tiền tiểu đường, chỉ là ít người liên hệ được nó với tổn thương thần kinh.

Một biểu hiện kín đáo hơn là ít mồ hôi hoặc vùng cơ thể hoàn toàn không ra mồ hôi, thường gặp nhất ở cẳng chân, bàn chân khô ráp. Nhiều người nghĩ đó là vấn đề da, chỉ cần bôi kem dưỡng. Thực ra, tuyến mồ hôi chịu sự kiểm soát của thần kinh giao cảm. Nếu tuyến mồ hôi ở chi dưới hoạt động yếu, rất có thể là thần kinh ngoại biên đã thoái hóa, một trong những biến chứng thần kinh sớm nhất của tiểu đường.

Điều nguy hiểm là tình trạng này không đau, không ngứa, chỉ khô. Lâu ngày, da bàn chân trở nên mỏng, thậm chí chai sừng. Vài năm sau, cảm giác bàn chân giảm dần, đi lại mất phản hồi, dễ mất thăng bằng, trong khi nhiều người chưa hề nhận ra thủ phạm chính là đường huyết làm tổn thương thần kinh.

Tất cả những bất thường về mồ hôi, bề ngoài tưởng chỉ là phản ứng sinh lý cục bộ nhưng thực chất phản ánh vấn đề hệ thống. Không phải nóng nực, không phải thiếu nước mà là rối loạn điều tiết cơ thể.

Đa số người bệnh giai đoạn đầu không tin. Họ nghĩ ăn uống bình thường, đường huyết đói cũng trong giới hạn thì không sao. Nhưng cái quyết định sức khỏe lâu dài không phải con số tĩnh của đường huyết mà là tốc độ phản ứng và khả năng điều chỉnh của toàn bộ hệ chuyển hóa.

Nếu ăn cơm đã vã mồ hôi, đêm ngủ hay đổ mồ hôi, ngửi mùi thức ăn đã toát mồ hôi, hay chân khô không đổ mồ hôi… thì đó đều là dấu hiệu rối loạn chuyển hóa. Nếu không kịp thời điều chỉnh, tình trạng chức năng sẽ tiến tới tổn thương cấu trúc, mà nhiều biến chứng thần kinh khi đã xảy ra thì không thể đảo ngược.

T. Linh (Theo Aboluowang)