5 sự thật đáng kinh ngạc về F-22: Máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 'chưa có đối thủ'
Ra đời để đối đầu Liên Xô, F-22 trở thành biểu tượng sức mạnh công nghệ Mỹ, với nhiều khả năng đến nay vẫn được giữ bí mật.
Máy bay chiến đấu F-22. Ảnh: PAP/TTXVN
Theo công ty truyền thông và tư vấn Defense Express (Ukraine) ngày 8/9, khi F-22 Raptor thực hiện chuyến bay đầu tiên vào ngày 7/9/1997, thế giới đã chứng kiến sự ra đời của máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm đầu tiên. Đến nay, sau gần ba thập kỷ, chiếc máy bay "chim săn mồi" này vẫn giữ vững vị thế hàng đầu trong lĩnh vực hàng không quân sự. Dưới đây là 5 sự thật thú vị và ít được biết đến về F-22 Raptor, một trong những máy bay chiến đấu độc nhất vô nhị trên thế giới.
Thứ nhất, tên gọi gây hiểu lầm và lịch sử đặt tên: Nhiều người lầm tưởng F-22 Raptor được đặt tên theo loài khủng long Velociraptor trong bộ phim "Công viên kỷ Jura". Tuy nhiên, cái tên này thực chất tiếp nối truyền thống của Không quân Mỹ, sử dụng tên các loài chim săn mồi (raptor) như F-15 Eagle (đại bàng) và F-16 Fighting Falcon (chim ưng).
Ban đầu, các nhà sản xuất từng đề xuất những cái tên khác như Lightning II hay SuperStar, trong khi Không quân Mỹ lại ưa thích cái tên Rapier. Tuy nhiên, cuối cùng cái tên F-22 Raptor được chọn vào tháng 4/1997, một sự trùng hợp thú vị với sự nổi tiếng của bộ phim "Công viên kỷ Jura" vào thời điểm đó.
Về định danh, F-22 từng được đổi tên hai lần. Năm 2002, Lầu Năm Góc thêm chữ "A" (viết tắt của Attack - Tấn công) vào tên gọi thành F/A-22, nhằm nhấn mạnh khả năng tấn công mặt đất của loại máy bay này. Đến năm 2005, tên gọi cuối cùng được đổi thành F-22A, với chữ "A" biểu thị phiên bản sản xuất đầu tiên, vì không có phiên bản F-22B hay F-22C nào được chế tạo.
Thứ hai, 'siêu năng lực' trong không chiến: Các nhà phân tích Nga từng tuyên bố rằng F-22 chỉ chiếm ưu thế ở tầm xa, còn khi không chiến tầm gần, những chiếc Su-27 sẽ dễ dàng vượt qua nó. Tuy nhiên, trên thực tế, F-22 được thiết kế để có khả năng cơ động cực cao. Với thiết kế khí động học tiên tiến, F-22 có khả năng điều khiển đặc biệt. Vô số màn trình diễn công khai đã chứng minh khả năng nhào lộn ấn tượng của nó.
Thứ ba, "chế độ Quái thú" bí ẩn: Trong những hình ảnh công khai, F-22 luôn ở chế độ tàng hình, mang toàn bộ vũ khí bên trong thân (gồm 6 tên lửa AIM-120 AMRAAM và hai tên lửa AIM-9X Sidewinder). Tuy nhiên, chiếc máy bay này còn sở hữu một cấu hình khác mạnh mẽ hơn nhiều, được gọi là "chế độ quái thú". Trong cấu hình này, F-22 có thể lắp thêm bốn giá treo bên ngoài dưới cánh, cho phép mang thêm tối đa 8 tên lửa AIM-120. Mặc dù khả năng tàng hình sẽ bị giảm đáng kể, "chế độ Quái thú" giúp máy bay tăng tối đa hỏa lực.
Thứ tư, thành tích hạn chế được xác nhận trong chiến đấu: Mặc dù được thiết kế để chiếm ưu thế trên không, F-22 chưa bao giờ thực sự đối đầu với một lực lượng không quân ngang tầm. Lần gần nhất là khi hộ tống máy bay ném bom B-2 trên bầu trời Iran trong Chiến dịch Midnight Hammer.
Lần đầu tiên F-22 tham gia chiến đấu là vào năm 2014, khi thực hiện các cuộc tấn công chính xác vào các mục tiêu trên bộ của tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xung (IS) ở Trung Đông.
Thành tích không chiến duy nhất được xác nhận của F-22 lại là chống lại các khinh khí cầu do thám. Nổi tiếng nhất là vào ngày 4/2/2023, khi một chiếc F-22 đã sử dụng tên lửa AIM-9X để tiêu diệt một khinh khí cầu bị cáo buộc là của Trung Quốc ở độ cao 17,7 km. Tiếp đó, vào ngày 10 và 11/2, F-22 đã bắn hạ thêm hai vật thể tương tự trên bầu trời Canada và Alaska.
Thứ năm, di sản của Chiến tranh Lạnh: Máy bay F-22 Raptor ra đời như một vũ khí cho cuộc chiến tiềm tàng với Liên Xô. Ban đầu, kế hoạch sản xuất lên tới 1.000 máy bay. Sau khi Liên Xô sụp đổ, con số này liên tục giảm và cuối cùng chỉ có 195 máy bay được sản xuất và giao nhận. Với tổng chi phí phát triển và sản xuất lên tới 380 triệu USD mỗi chiếc, F-22 trở nên cực kỳ đắt đỏ. Việc sản xuất ngừng lại vào năm 2011, nhưng di sản của Chiến tranh Lạnh vẫn khiến Mỹ phải tranh luận liệu có nên tái khởi động dây chuyền sản xuất chiếc máy bay này hay không.
Mặc dù việc sản xuất đã kết thúc từ lâu, F-22 vẫn là một biểu tượng của sức mạnh công nghệ, thể hiện tầm nhìn của Mỹ trong bối cảnh Chiến tranh Lạnh. Với khả năng vượt trội và những bí mật chưa được công bố, F-22 vẫn giữ vị thế đặc biệt và tiếp tục là chủ đề gây tò mò cho giới phân tích và những người đam mê hàng không quân sự.
