80 năm độc lập với kỷ nguyên mới phú cường, cất cánh

80 năm độc lập
với kỷ nguyên mới
phú cường, cất cánh

TS. Nhị Lê
Nguyên Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản

80 năm chỉ là một khoảnh khắc của lịch sử mấy nghìn năm dân tộc Việt Nam. Nếu lịch sử của thế giới là tiến trình của ý thức tự do, thì 80 năm Nhà nước Cách mạng Việt Nam là bước tiến dài của cách mạng, kết tinh thành thời khắc thiêng liêng: Ngày 2/9/1945, Việt Nam bước từ "vương quốc tất yếu" sang "vương quốc tự do" huy hoàng nhất trong lịch sử dân tộc hơn 40 thế kỷ qua.

Xe rước chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh đi qua Lễ đài trong Lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước ngày 30/4/2025. Ảnh: Duy Linh

Để có ngày 2/9/1945, dân tộc đi qua sinh tử hơn 80 năm nô lệ thực dân không phải để viết nên lịch sử, càng không mong là người tạo ra lịch sử mà giản dị chỉ để hiện thực hóa khát vọng của mình bởi lịch sử bằng sự ra đời tất yếu của Nhà nước cách mạng Việt Nam.

Dân tộc can trường, lấy máu hồng 10 thế hệ và thịt xương của 20 triệu đồng bào, quyết tử sinh rửa sạch làu làu vết nhơ nô lệ, vì danh dự Việt Nam. Dưới ngọn cờ của Đảng, gần 20 triệu người dân Việt Nam trong 16 ngày, buộc phải làm cuộc Cách mạng tháng Tám, vùng lên chặt đứt xiềng xích nô lệ, để xứng đáng được hưởng quyền thiêng liêng của một dân tộc phải được tự do và độc lập.

"Với bản lĩnh, trí tuệ và sức mạnh Việt Nam, chúng ta đã làm nên Đại thắng mùa Xuân 1975, nhất định chúng ta sẽ tiếp tục giành được nhiều thành tựu vĩ đại hơn nữa, lập nên những kỳ tích trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng, vươn mình của dân tộc, xây dựng đất nước ta ngày càng “đàng hoàng hơn, to đẹp hơn”, sánh vai với các cường quốc năm châu như tâm nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh và khát vọng của toàn dân tộc".

Tổng Bí thư Tô Lâm

Đất nước của các Vua Hùng, của Thánh Gióng, của Hai Bà Trưng, của Lê Lợi, Nguyễn Trãi, Quang Trung trong thời đại Hồ Chí Minh, trường tồn và nhịp bước giữa hoàn cầu như một lẽ tự nhiên, một quyền tối cao thiêng liêng không gì có thể chà đạp và không thế lực nào khuất phục nổi.

Trong ngọn gió thời đại, Việt Nam tuyên ngôn với nhân loại nền độc lập của Tổ quốc, mục tiêu Nhân dân tự do và hạnh phúc.

Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - Nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam rực rỡ!

Đó là dấu ấn tư tưởng của quá khứ lịch sử kết tinh thành ngày 2/9/1945 và là tiếng gọi của tương lai đất nước độc lập trên nền quá khứ mấy nghìn năm trước của dân tộc.

Vì sao dân tộc không bao giờ lùi bước trước những thất bại, thậm chí những cuộc tắm máu, đồng hóa của ngoại xâm từ phương Bắc suốt cả nghìn năm, trên con đường giành lại độc lập, mưu cầu tự do và hạnh phúc cho dân tộc? Vì sao khi kẻ thù càng nhấn chìm dân tộc đắm trong vòng nô lệ thì khát vọng độc lập càng rừng rực cháy trong tâm can, huyết quản của những đứa con sinh từ bọc trứng mẹ Âu Cơ, quyết làm nên một trận Bạch Đằng, năm 938, mở ra thời kỳ độc lập nước Nam?

Tổng Bí thư Tô Lâm với các già làng, trưởng thôn, người lao động tiêu biểu ở tỉnh Gia Lai, ngày 6/1/2025. Ảnh: TTXVN

"Tự hào với truyền thống lịch sử vẻ vang của dân tộc, với lòng biết ơn vô hạn trước những cống hiến, hy sinh to lớn của chiến sĩ, đồng bào cả nước, chúng ta càng ý thức rõ trách nhiệm phải thực hiện lời căn dặn của Bác trước lúc đi xa “Đảng phải có kế hoạch thật tốt để phát triển kinh tế, văn hóa, nhằm không ngừng nâng cao đời sống của Nhân dân”. Chăm lo cho dân, đáp ứng ngày một tốt hơn đời sống vật chất và tinh thần cho Nhân dân, nhất là đồng bào vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng căn cứ cách mạng, vùng kháng chiến cũ luôn là mục tiêu phấn đấu của Đảng".

Tổng Bí thư Tô Lâm

Vì sao dân tộc phải quyết một trận huyết chiến bên sông Như Nguyệt, bằng thế trận lòng dân của đồng bào, bốn phương con dân nước Việt, kiêu hãnh khắp trong gầm giời thiên hạ như tiếng sét giữa trời xanh bản Tuyên ngôn: “Nam quốc sơn hà”?

Vì sao dù 10 năm "nếm mật nằm gai” chống giặc Minh, nhưng “tướng sĩ một lòng phụ tử, hòa nước sông chén rượu ngọt ngào”, dân tộc quyết rửa vết nhục ngoại bang đô hộ và bố cáo khắp gầm trời bản Tuyên ngôn “Bình Ngô đại cáo”?

Vì sao tháng 8/1945, với linh khí nghìn năm ấy, chỉ hơn 20 triệu đồng bào, vẫn quyết “Đem sức ta mà giải phóng cho ta”, “Dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải giành cho được độc lập”, chỉ 16 ngày, dân tộc bước qua hơn 80 năm nô lệ thực dân, vùng lên bẻ gãy xích xiềng nghìn năm phong kiến, cắt phăng vòng lệ thuộc quàng cổ dân ta, làm sụp đổ chiến lược nô dịch hoàn cầu của chủ nghĩa thực dân và tuyên cáo thiên hạ: “Tuyên ngôn độc lập”?

Đó là linh hồn dân tộc, khí thiêng sông núi Việt Nam hóa thân vằng vặc “Nam quốc sơn hà”, kiêu hãnh trong “Bình Ngô đại cáo” và tỏa sáng “Tuyên ngôn Độc lập” dựng nên thời đại Hồ Chí Minh huy hoàng nhất trong mấy nghìn năm dựng nước và giữ nước Việt Nam.

Chúng ta làm nên lịch sử nên không thể thoát khỏi lịch sử.

Vì sao trải mấy nghìn năm lịch sử dựng nước và giữ nước, Việt Nam trong vòng cả nghìn năm mà dân tộc không thể bị diệt vong?

Vì sao đất nước bước qua 13 cuộc chiến tranh vệ quốc sinh tử lớn nhất, hung bạo nhất đến từ mọi phía ở các thời đại, dẫu máu đổ khắp Bắc - Trung - Nam trong hơn 500 cuộc khởi nghĩa chống ngoại xâm và phong kiến hủ bại nhưng 54 dân tộc anh em đoàn kết, không lùi bước và không sờn lòng?

Vì sao khi nền độc lập bị xâm phạm, thì “Chúng ta thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ… Ta phải hy sinh đến giọt máu cuối cùng, để giữ gìn đất nước”, dân tộc ta quyết sinh tử, “đem máu nóng rửa vết nhơ nô lệ”, quyết giữ lấy nền độc lập tự do? Vì sao suốt 3.000 ngày không nghỉ để vùi xác ngoại xâm bằng trận quyết chiến chiến lược Điện Biên Phủ vẻn vẹn 56 ngày đêm kết thúc 9 năm trường kỳ kháng chiến, làm “chấn động địa cầu”, trở thành “danh từ chung” của nhân loại tiến bộ; vượt qua tầm vóc và khuôn khổ dân tộc, làm thay đổi số phận thế giới, cổ vũ các dân tộc thuộc địa ngẩng cao đầu phá tung xích xiềng nô lệ và lệ thuộc, bởi đủ hạng chủ nghĩa thực dân xích xiềng nhân loại suốt mấy trăm năm?

Vì sao Xuân Ất Mão 1975, chỉ với 55 ngày đêm, bằng Đại thắng mùa Xuân, với đỉnh cao là chiến dịch Hồ Chí Minh, hơn 31 triệu đồng bào nước Việt viết nên một trong những trang anh hùng và lẫm liệt nhất trong lịch sử chống ngoại xâm của Nhân dân Việt Nam, giữ vững nền độc lập vô giá, thống nhất giang sơn. Quốc gia Việt Nam độc lập, dân tộc Việt Nam tự do?

Khối nữ Sĩ quan Thông tin diễu binh qua Lễ đài trong Lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Ảnh: Văn Dũng

Vì sao Đại thắng mùa Xuân 1975 với 55 ngày chỉ như một khoảnh khắc của lịch sử dân tộc, nhưng là một bước tiến dài của tầm nhìn, trí tuệ, khí phách và sức mạnh Việt Nam trên con đường giữ gìn, phát triển nền độc lập và tự do; làm rạng rỡ văn hóa giữ nước Việt Nam trong thời đại mới, dưới ngọn cờ của Đảng?

Vì sao mảnh đất Việt Nam hình chữ S lưng sừng sững tựa vào dãy Trường Sơn hùng vĩ, trông ra Biển Đông đầy sóng gió ôm lấy hai đặc khu Hoàng Sa và Trường Sa của hơn 100 triệu đồng bào ta, dù qua muôn trùng binh lửa, thăng trầm, sinh tử suốt cả mấy nghìn năm qua, nhưng dân tộc độc lập, giang san thống nhất một dọc dài Bắc - Trung - Nam một dải?

Và, vì sao, trong những trận “động đất lịch sử”, Việt Nam vẫn đứng vững, kiêu hãnh và "tiệt nhiên định phận" vẹn nguyên của muôn dân nước Việt con Lạc cháu Hồng tự do, vẫn định vị một nước Việt Nam độc lập trong cộng đồng thế giới?

Đó là tư tưởng độc lập và khát vọng sống hòa bình của dân tộc luôn khi âm thầm, lúc sục sôi, nhưng chưa bao giờ nguội tắt, cả Dân tộc quyết tử vì một nước Việt Nam độc lập, tự do và toàn vẹn thống nhất thế kỷ XX.

Đó là sự nối tiếp truyền đời của tư thế quốc gia “Hùng cứ một phương”!

Đó là khát vọng bất diệt “Mở nền thái bình muôn thuở”!

Đó là ngọn nguồn của sức mạnh vô địch làm nên vị thế và danh dự đất nước, sự bất diệt, trường tồn và phát triển thống nhất cùng trời đất của dân tộc Việt Nam!

Và, đó là linh khí núi sông; là anh linh muôn bậc tiền hiền hòa trong mồ hôi và máu của đồng bào ta mở nước và giữ nước tụ về tháng Tám năm 1945. Không thế lực nào dập tắt nổi.

Phẩm giá ấy hun đúc thành khí phách và bản lĩnh, cháy lên thành sức mạnh Việt Nam trong cuộc tranh lại và bảo vệ kỳ vĩ nền độc lập tự do vô giá và thiêng liêng của Tổ quốc thế kỷ XX!

Và, mấy nghìn năm dồn tụ, kết tinh trong thế kỷ XX, Việt Nam đã chiến thắng tất cả các cuộc chiến tranh xâm lược của các siêu cường trên thế giới, ở khắp mọi thời, trong lịch sử hoàn cầu, vì nền độc lập quốc gia vô giá ấy.

Đội danh dự của ba quân chủng tham gia diễu binh, diễu hành tại buổi sơ duyệt cấp Nhà nước diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9, tại quảng trường Ba Đình, Hà Nội

Trên nền móng mấy nghìn năm lịch sử, từ những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của 40 năm Đổi mới, con đường phát triển Việt Nam trong tầm nhìn chiến lược tới năm 2045 - tròn 100 năm nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam - là con đường XHCN Việt Nam phú cường!

Trước thềm kỷ nguyên mới, thay vì dự đoán tương lai Việt Nam, chúng ta kiến tạo tương lai, từ tiếng nói của quá khứ in dấu trên nền lịch sử, để làm ra lịch sử mới của chính mình, phát triển Việt Nam Độc lập, Thống nhất và Hùng cường tương lai.

Và, năm 2025 - tròn 80 năm nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam - năm của số thành kỷ nguyên mới Việt Nam.

Nó đòi hỏi về tầm nhìn xa rộng, về khả năng kiến tạo và phát triển hệ giá trị quốc gia, về hoạch định định chế và thực thi quyết sách chính trị nhằm tạo ra sự bứt phá với gia tốc mới một cách khác thường, tạo nên thành tựu phi thường trong những thập kỷ tới như dân tộc đã làm nên những kỳ tích giữ nước và dựng nước ở những thế kỷ thứ X, XIII, XV và XX.

Phải xây dựng triết lý của sự phát triển bền vững, nhân văn bằng hệ thống thể chế hiện thực với cơ chế vận hành đồng bộ, thống nhất và phù hợp trên tất cả các phương diện và thật sự phải là cương lĩnh hành động. “Bộ tứ trụ cột” và tái cấu trúc hệ giá trị quốc gia với 34 tỉnh, thành phố và 3.321 xã là hiện thân của thể chế và phát triển mang tầm chiến lược. Đồng thời, phải chọn phương thức phát triển ngắn hạn, rút ngắn đúng đắn và phù hợp bằng cách đi thẳng vào khoa học, công nghệ hiện đại để đột phá phát triển lực lượng sản xuất và lường trước các nguy cơ khủng hoảng cục bộ và tổng thể là phương thức phát triển lâu dài.

Nước độc lập thì Dân tộc phải hùng cường vì tất cả không gì trọng đại và cao quý hơn: Nhân dân phải được hưởng Tự do và Hạnh phúc!

Đó là tiêu ngữ chỉnh thể - Quốc sỉ Việt Nam! Dân tộc chúng ta sinh và đi qua mấy nghìn năm, không biết cúi đầu. Bản lĩnh, khí phách Việt Nam quyết không bao giờ làm tôi đòi, nô lệ cho kẻ khác! Vì chúng ta là người Việt Nam!

Chúng ta hành động thuận lẽ tự nhiên nhưng không khư khư tự trói buộc mình vào tiền lệ. Khi thời thế đã đổi thay, không dám làm khác một cách độc lập và sáng tạo là tự cùm trói mình, là lâm vào vũng bùn thiển cận và phản phát triển trên chặng đường phát triển mới.

Theo lộ trình phát triển, vừa phát triển tuần tự vừa kết hợp phát triển rút ngắn và vừa lựa chọn đột phá bằng những bước nhảy vọt biện chứng là con đường ngắn nhất đi tới thịnh vượng. Trước trọng sự và thách thức mới mẻ, nếu không ổn định không thể đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế; không yên dân không thể phát triển xã hội vững bền; không đột phá phát triển khoa học, công nghệ càng không thể đổi mới lực lượng sản xuất để tăng tốc phát triển. Không tái cấu trúc không gian, xác lập hệ giá trị quốc gia thống nhất với hệ giá trị toàn cầu, không cải cách nền hành chính quốc gia theo 3 cấp, với 2 cấp chính quyền địa phương, nhất định rất khó đổi mới công cuộc quản trị quốc gia và rất khó phát triển bền vững.

Đồng thời, không cấu trúc lại từ bên trong mỗi bộ máy với chức năng, nhiệm vụ mới theo hướng hội tụ đa ngành, đa chức năng, phân quyền theo cấp, cá thể hóa trách nhiệm càng không thể chuẩn bị xứng đáng cho cuộc “cất cánh” thế kỷ như mong muốn.

Đất nước không thể trỗi dậy nếu không đột phá đổi mới ngang tầm về thể chế giải phóng tối đa mọi năng lực và nguồn lực phát triển cân bằng, với tốc độ cao, bảo đảm phát triển kinh tế ở tất cả các khu vực, trực tiếp là khu vực tư nhân, song hành với đổi mới chính trị hài hòa với phát triển nền văn hóa bản sắc, hiện đại Việt Nam.

Từ sự thành bại đã qua, càng phải chăm lo sức Dân, tài Dân và vun đắp lòng tin của Nhân dân - Quốc bảo Việt Nam! Chính trị đó là niềm tin! Khi trăm triệu người vun đắp Quốc thể Việt Nam, làm tỏa sáng danh dự, uy tín của đất nước trong mọi mối bang giao quốc tế, trước nhất những người đại diện cho quốc gia phải sao cho thật xứng đáng với thể diện và danh dự của quốc gia, lo gì vạn sự không thành.

Vì thế, mọi sự phát triển quốc gia phải xoay xung quanh con người, chứ không phải ngược lại; đề phòng và hóa giải những nguy cơ phản phát triển. Mỗi người, hễ là con dân nước Việt, dù ở trong nước hay ở nước ngoài, không nệ trẻ già, không chia thành phần xuất thân cao thấp, không kể tâm hồn, tư tưởng có tôn giáo hay không, trên khắp hoàn cầu, vì bổn phận với giang san xã tắc, cùng thành tâm tụ về và cùng nỗ lực gánh vác công việc của đất nước, thì lo gì đất nước chẳng phồn vinh. Sống giữa nhân loại, khi mỗi người xứng đáng là một nhân cách và không hổ thẹn là người Việt Nam thì nhất định dân tộc không hổ thẹn và tự tin nhịp bước cùng thời đại.

Hội nhập thế giới nhưng dân tộc không vọng ngoại, mà để hòa mục, thấy người tài hoa và biết ta thiếu gì, cần gì, để cầu thị, thâu thái tinh hoa, phát triển tự cường, để khẳng định mình, với tư cách là một quốc gia độc lập, mà không cô độc và bị cô lập; hội nhập nhưng không hòa tan, phát triển bản sắc Việt Nam “mài chẳng khuyết, nhuộm chẳng đen”. Chúng ta phải tự tìm con đường đi của mình và tự trở nên hùng mạnh!

Chỉ có độc lập, tự tôn, tự lập, tự cường mới chủ động hội nhập bình đẳng, ngang tầm với nhân loại và phát triển bền vững, nhân văn cùng thời đại! Chúng ta không thể bảo vệ bằng mọi giá nền độc lập chân chính, sự thống nhất toàn vẹn của Tổ quốc khi không trở nên hùng cường bền vững và đích thực.

Đảng không ngừng tự mình xứng đáng với dân tộc, không ngừng nỗ lực phấn đấu, hy sinh, xứng đáng là người dẫn dắt quốc gia thật sự “đạo đức” và “văn minh”. Vì, Đảng ta là “đứa con nòi” của Nhân dân! Phát triển các quy luật lãnh đạo, cầm quyền song hành kiến tạo đội ngũ chính trị gia - chiến lược gia - kỹ trị trị gia - doanh gia thật sự ngang tầm Kỷ nguyên mới. Đảng nắm chắc pháp luật để lãnh đạo, cầm quyền, bảo đảm song hành giữa đức trị và pháp trị, giữa pháp quyền và tự do, nâng cao vị thế và uy tín của mình trước dân tộc và quốc tế.

Và, hơn ai hết, Đảng, Nhà nước cùng tất cả thành viên của hệ thống chính trị phải tự mình trong sạch, tự mình liêm chính, tự mình thành tâm noi gương và học hỏi Nhân dân! Quốc pháp bất vị thân, Đảng cương bất vị nể! Không phải mọi sức mạnh xã hội đều sinh ra từ quyền lực nhưng không ít tai họa lại được đẻ ra bởi quyền lực không được kiểm soát. Không phòng, chống tham nhũng, lãng phí, nhất là tham nhũng quyền lực và lãng phí nhân tài, không có bất cứ sự phát triển nào như mong muốn, càng khó có thể hùng cường!

Hơn lúc nào hết là, đoàn kết, đoàn kết - hành động và hành động một cách viễn kiến, dũng cảm, sáng tạo, nhân văn.

Đó là con đường đất nước giữ vững Độc lập, cập bến Tự do, tới bờ Hạnh phúc trong tầm nhìn 100 năm nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Đó là Quốc thể Việt Nam! Thiên thời - Địa lợi - Nhân hòa!

TS. Nhị Lê - Nguyên Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản