80 năm ngành Ngoại giao: Phát huy 'sức mạnh mềm', nâng cao vị thế đất nước

Bản sắc ngoại giao Việt Nam

Năm 2025 không chỉ là dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02/09/1945 - 02/09/2025) mà còn là dấu mốc trọng đại đối với ngành Ngoại giao.

Ra đời vào Tháng Tám mùa thu lịch sử năm 1945, ngành ngoại giao đã vinh dự, tự hào được Chủ tịch Hồ Chí Minh - lãnh tụ thiên tài, nhà ngoại giao kiệt xuất trực tiếp sáng lập và đặt nền móng. Trong suốt chặng đường 80 năm sau đó, ngoại giao đã có những đóng góp quan trọng, in đậm dấu ấn trong từng chặng đường lịch sử, từ giai đoạn giành và giữ vững độc lập, đến công cuộc kháng chiến chống thực dân, đế quốc và cho đến xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao trả lời phỏng vấn báo chí về những thành tựu, dấu ấn của ngành Ngoại giao trong hành trình 80 năm xây dựng đất nước. Ảnh: Quang Phúc

Trong buổi chia sẻ với phóng viên báo chí về những thành tựu, dấu ấn của ngành Ngoại giao trong chặng đường 80 năm đồng hành cùng đất nước, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cho biết, nền ngoại giao của Việt Nam ra đời, trưởng thành trong 30 năm kháng chiến và ngày càng lớn mạnh trong 40 năm đổi mới. Ngành Ngoại giao cũng được thử thách trong những giai đoạn cam go nhất của lịch sử cách mạng Việt Nam đã để lại cho ngoại giao Việt Nam nhiều bài học còn nguyên giá trị.

Thứ nhất, là bài học về việc bảo đảm cao nhất, trên hết và trước hết lợi ích quốc gia - dân tộc. Tại Hội nghị Ngoại giao lần thứ 3 năm 1964, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng căn dặn ngoại giao “phải luôn luôn vì lợi ích của dân tộc mà phục vụ” và tư tưởng của Người được các thế hệ lãnh đạo, cán bộ ngoại giao Việt Nam thấm nhuần và thực hiện trong suốt chặng đường lịch sử 80 năm qua. Đó cũng là bài học về sự lãnh đạo thống nhất, tuyệt đối của Đảng, nhạy bén trong nhận định và nắm bắt tình hình, quyết đoán trong việc đưa ra các quyết sách. Ngay từ những ngày đầu thành lập, Đảng đã xác định “điều cốt yếu cho sự thắng lợi của cách mạng là cần phải có một Đảng Cộng sản có một đường lối chính trị đúng đắn, có kỷ luật tập trung, mật thiết liên lạc với quần chúng và từng trải trong chiến tranh và trưởng thành”.

Thứ hai, là bài học về kết hợp nội lực với ngoại lực, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại để tạo nên sức mạnh tổng hợp to lớn, qua đó huy động được sự ủng hộ vô cùng to lớn cả về vật chất và tinh thần của nhân loại tiến bộ ủng hộ Việt Nam.

Ngoài ra, là các bài học về kiên định về nguyên tắc nhưng linh hoạt về sách lược theo phương châm “dĩ bất biến ứng vạn biến”; bài học về tầm quan trọng của đoàn kết, đồng thuận; là sự vận dụng nhuần nhuyễn “năm cái biết” (biết mình, biết người, biết thời thế, biết dừng và biết biến), là khả năng tạo dựng thời cơ và chớp thời cơ, là ngoại giao tâm công giúp thu phục lòng người bằng chính nghĩa, tình người, lẽ phải và đạo lý.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơnkhẳng định, những bài học kinh nghiệm trên đã góp phần hình thành nên những giá trị cốt lõi tạo nên một nền ngoại giao mang đậm bản sắc dân tộc và con người Việt Nam.

“Đó là một nền ngoại giao luôn vì lợi ích quốc gia - dân tộc, phụng sự đất nước, phục vụ nhân dân; một nền ngoại giao bản lĩnh, kiên cường nhưng mềm mại, khôn khéo; mang đậm khí phách, bản lĩnh, trí tuệ của dân tộc Việt Nam đã được hun đúc qua hàng nghìn năm lịch sử” - Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh.

Phát huy "sức mạnh mềm", nâng cao vị thế đất nước

Đất nước đang bước vào kỷ nguyên phát triển mới, với mục tiêu đến năm 2045 - năm đánh dấu kỷ niệm 100 năm thành lập Nước. Cùng với quốc phòng, an ninh, ngành Ngoại giao là lĩnh vực trọng yếu, thường xuyên, đóng vai trò tiên phong trong việc kiến tạo và duy trì môi trường hòa bình, ổn định, phục vụ phát triển.

Với thế và lực mới của đất nước, ngành ngoại giao Việt Nam được kỳ vọng sẽ phát huy hơn nữa vai trò của mình, đóng góp vào sự phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới.

Như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh “trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, ngoại giao Việt Nam phải vươn lên những tầm cao mới để hoàn thành những trọng trách vinh quang mới, xứng đáng là đội quân tiên phong, binh chủng hợp thành của cách mạng Việt Nam”. Điều đó đòi hỏi ngoại giao phải không ngừng đổi mới, nâng tầm hơn nữa cả trong tư duy và hành động.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh, trong kỷ nguyên vươn mình của đất nước, ngành Ngoại giao phải không ngừng đổi mới, nâng tầm hơn nữa cả trong tư duy và hành động. Ảnh: Quang Phúc

Chính vì vậy, trong giai đoạn tới, để phát huy sứ mệnh phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân, đóng góp vào những thắng lợi vĩ đại trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao nhấn mạnh, ngành Ngoại giao tập trung vào các nhiệm vụ trọng yếu:

Một là, đối ngoại cần phát huy vai trò tiên phong, trọng yếu, thường xuyên trong tạo lập và củng cố cục diện đối ngoại thuận lợi, thực hiện ba mục tiêu của đối ngoại là an ninh, phát triển và nâng cao vị thế của đất nước. Đặc biệt là đưa quan hệ với các nước đi vào chiều sâu, hợp tác hiệu quả, bền vững trên tất cả các mặt chính trị, quốc phòng, an ninh, kinh tế, khoa học công nghệ, giáo dục-đào tạo, văn hóa, giao lưu nhân dân.

Hai là, thông qua các hoạt động ngoại giao kinh tế, ngoại giao khoa học công nghệ, đối ngoại đóng vai trò mở đường, tranh thủ cơ hội, hóa giải thách thức, kiến tạo động lực phát triển mới cho đất nước, kết hợp hiệu quả giữa nội lực với ngoại lực.

Đối ngoại cần góp phần đưa đất nước đi đúng xu thế phát triển của thời đại, nhất là các xu thế mới về kinh tế, thương mại, đầu tư, cuộc cách mạng khoa học công nghệ, kinh tế tri thức, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.

Ba là, công tác ngoại giao không ngừng nâng tầm đóng góp của Việt Nam đối với hòa bình, hợp tác, phát triển và tiến bộ của nhân loại. Thế và lực mới cho phép chúng ta có điều kiện tham gia sâu hơn, trách nhiệm hơn trên các diễn đàn đa phương và vào việc giải quyết các vấn đề chung của cộng đồng quốc tế, qua đó đóng góp vào hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực cũng như trên thế giới.

Bốn là, ngoại giao phải phát huy “sức mạnh mềm” của dân tộc, gia tăng hình ảnh và vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế tương xứng với tầm vóc lịch sử và văn hóa, vị thế chính trị và kinh tế của đất nước. Sức mạnh mềm của đất nước không chỉ giúp thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước mà còn giúp gắn kết Việt Nam với thế giới.

Năm là, xây dựng nền đối ngoại, ngoại giao Việt Nam toàn diện, hiện đại, chuyên nghiệp, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của kỷ nguyên mới, ngang tầm khu vực và vươn tầm quốc tế.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao nhấn mạnh, phát huy truyền thống ngành Ngoại giao trong 80 năm qua, giai đoạn tới, ngoại giao Việt Nam sẽ tiếp tục triển khai đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, tích cực và chủ động hội nhập quốc tế, đề cao chủ nghĩa đa phương, tôn trọng luật pháp quốc tế, tích cực đóng góp cho môi trường hòa bình, ổn định và phát triển ở khu vực và trên toàn thế giới.

Hoàng Hòa