80 năm Quốc khánh: Kết quả của chính sách nhân văn, quá trình cảm hóa bền bỉ

Các phạm nhân tại Trại giam Phú Hòa được dạy nghề may, xây dựng… và định hướng để phạm nhân sau khi được đặc xá, ra trại có thể hòa nhập cộng đồng. (Ảnh: Huyền Trang/TTXVN)

Nhân kỷ niệm 80 năm Quốc khánh (2/9/1945 - 2/9/2025), Chủ tịch nước đã ký Quyết định đặc xá cho nhiều phạm nhân trên phạm vi cả nước.

Đây là sự kiện chính trị-pháp lý có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, thể hiện truyền thống nhân đạo, khoan dung của dân tộc và chính sách khoan hồng nhất quán của Đảng, Nhà nước đối với những người lầm lỗi nhưng biết hối cải, tích cực sửa chữa sai lầm để trở thành công dân có ích.

Niềm vui ngày trở về

Những ngày cuối tháng Tám, tại Trại tạm giam số 2, Công an Thành phố Hồ Chí Minh, không khí hân hoan, phấn khởi lan tỏa trong từng buồng giam. Các phạm nhân có tên trong danh sách xét đặc xá hồi hộp, chờ đợi giây phút được trở về đoàn tụ cùng gia đình sau thời gian dài cải tạo.

Phạm nhân L.M.V., bị kết án 3 năm 6 tháng tù giam về tội vi phạm quy định về giao thông đường bộ, đã chấp hành được 16 tháng. Khi biết tin mình có tên trong danh sách đề nghị đặc xá dịp Quốc khánh 2/9, V. không giấu được niềm xúc động. Thời gian qua, anh đã cố gắng lao động, rèn luyện, cùng các phạm nhân khác phấn đấu hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Niềm tin vào chính sách khoan hồng của Đảng và Nhà nước là động lực để anh tiếp tục sửa chữa lỗi lầm, hướng tới một cuộc sống mới sau khi mãn hạn tù hoặc được đặc xá.

Phạm nhân N.C.L., từng bị kết án về tội đánh bạc, chia sẻ rất xúc động và vui mừng khi biết mình đủ điều kiện được xét đặc xá đợt này. Trong suốt quá trình chấp hành án, anh luôn chấp hành nghiêm các nội quy, quy định của trại giam, tích cực lao động, học tập. Anh cũng luôn được cán bộ quản giáo quan tâm, hướng dẫn tận tình, giúp anh nhận ra sai lầm và quyết tâm sửa chữa. Được trở về với gia đình là niềm mong mỏi lớn nhất, là động lực để anh sống tốt hơn.

Các phạm nhân tại Trại tạm giam số 2, Công an Thành phố Hồ Chí Minh học tập, rèn luyện, cải tạo tốt để sớm trở về với gia đình, làm lại cuộc đời. (Ảnh: Huyền Trang/TTXVN)

Theo Thượng tá Phạm Thị Thúy Hiền, Phó Giám thị Trại tạm giam số 2, Công an Thành phố Hồ Chí Minh, ngay khi có quyết định của Chủ tịch nước, đơn vị đã triển khai đồng bộ các hoạt động tuyên truyền, phổ biến tiêu chuẩn xét đặc xá đến từng phạm nhân. Thông tin được niêm yết công khai tại các bảng tin, thông báo trực tiếp đến từng buồng giam và phát thanh nội bộ hàng ngày.

Đợt đặc xá lần này tại Trại tạm giam số 2 có 45 phạm nhân đủ điều kiện được lập hồ sơ đề nghị đặc xá.

Ngay từ khi phạm nhân bắt đầu chấp hành án, cán bộ quản giáo đã phổ biến rõ các tiêu chuẩn để được đặc xá. Nhờ vậy, đa số phạm nhân đều ý thức được việc phải phấn đấu cải tạo tốt, chấp hành nghiêm kỷ luật, tích cực lao động và học tập. Công tác theo dõi, xếp loại cải tạo được thực hiện chặt chẽ theo tháng, theo quý, bảo đảm khách quan, công khai và đúng quy trình.

Đơn vị thường xuyên phối hợp với Đoàn luật sư, Trung tâm hướng nghiệp tổ chức tuyên truyền, giáo dục pháp luật, tư vấn tâm lý, định hướng nghề nghiệp cho phạm nhân. Đây là hoạt động thiết thực giúp phạm nhân chuẩn bị hành trang cần thiết để tái hòa nhập cộng đồng sau khi được đặc xá.

Hướng nghiệp để không tái phạm

Tại Trại giam Phú Hòa (Bộ Công an), niềm vui cũng hiện rõ trên khuôn mặt của nhiều phạm nhân khi hay tin được xem xét đặc xá. Phạm nhân N.Q.H. cho biết, khi cải tạo tại đây, ông đã được định hướng học nghề, nỗ lực hoàn thành các chỉ tiêu lao động, rèn luyện, được tuyên dương trong suốt quá trình chấp hành án. “Tôi rất biết ơn chính sách khoan hồng của Đảng, Nhà nước. Tôi cũng vui khi thấy các phạm nhân khác, dù chưa có tên trong danh sách đặc xá, vẫn động viên, chia sẻ niềm vui với tôi và cùng nhau quyết tâm cải tạo tốt hơn,” ông H nói.

Các phạm nhân tại Trại tạm giam số 2, Công an Thành phố Hồ Chí Minh học tập, rèn luyện, cải tạo tốt để sớm trở về với gia đình, làm lại cuộc đời. (Ảnh: Huyền Trang/ TTXVN)

Tại Trại giam Phú Hòa, công tác xét chọn đặc xá được thực hiện bài bản, đúng quy định. Theo Thượng tá Nguyễn Thành Hiếu, Phó Giám thị phụ trách Trại giam Phú Hòa, đợt này, đơn vị đã lập hồ sơ đề nghị đặc xá cho 134 phạm nhân có quá trình cải tạo tốt, chấp hành nghiêm nội quy, tích cực lao động, học tập và rèn luyện.

“Trong thời gian cải tạo tại Trại giam Phú Hòa, các phạm nhân được định hướng học nghề như may mặc, xây dựng và một số ngành nghề khác. Chúng tôi xác định, việc đào tạo nghề không chỉ phục vụ quá trình xét giảm án hay đặc xá, mà còn là hành trang quan trọng để phạm nhân sau khi ra trại có thể tìm được việc làm, nuôi sống bản thân và gia đình, tránh xa con đường vi phạm pháp luật,” Thượng tá Nguyễn Thành Hiếu nhấn mạnh.

Nhiều năm qua, Trại giam Phú Hòa chưa ghi nhận trường hợp nào trong số các phạm nhân được đặc xá tái phạm. Đây là kết quả của sự kết hợp đồng bộ giữa công tác giáo dục, rèn luyện trong trại và sự hỗ trợ, đồng hành từ phía gia đình, chính quyền địa phương sau khi phạm nhân trở về.

Ngày 3/7/2025, Chủ tịch nước đã ký quyết định số 1244/QĐ-CTN về đặc xá đợt 2, năm 2025. Theo đó, đợt đặc xá dịp Quốc khánh 2/9/2025 có nhiều điểm mới so với các năm trước.

Đáng chú ý, đối tượng và điều kiện được xét đặc xá đã được mở rộng. Một số nhóm tội danh trước đây không thuộc diện xem xét thì năm nay đã được đưa vào diện được cân nhắc, trên cơ sở đánh giá toàn diện quá trình cải tạo. Ngoài ra, việc phân loại thi đua, đánh giá kết quả chấp hành án được hướng dẫn cụ thể hơn theo Hướng dẫn số 94 ngày 4/7 của Hội đồng tư vấn đặc xá.

Hướng dẫn này đã mở rộng thời gian xem xét thi đua đối với từng loại tội danh, đồng thời quy định rõ tiêu chí “không ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự,” nhằm bảo đảm sự thống nhất, công bằng trong xét chọn.

Một điểm mới quan trọng khác là việc gắn trách nhiệm của các cơ sở giam giữ trong việc hỗ trợ phạm nhân hoàn thiện thủ tục pháp lý, đặc biệt là cấp căn cước công dân trước khi ra trại giúp phạm nhân sớm ổn định cuộc sống, dễ dàng tìm việc làm và hòa nhập với cộng đồng.

Tại các trại giam, công tác chuẩn bị cho các phạm nhân được đặc xá tái hòa nhập cộng đồng đang được triển khai tích cực. Nhiều chương trình dạy nghề, tư vấn tâm lý, hỗ trợ pháp lý và kết nối việc làm đã được thực hiện.

Niềm vui của những người được đặc xá trong dịp Quốc khánh 2/9 không chỉ là niềm vui của cá nhân, mà còn là kết quả của một chính sách nhân văn, một quá trình giáo dục, cảm hóa bền bỉ.

Đó cũng là minh chứng rõ nét cho hiệu quả của sự kết hợp giữa pháp luật nghiêm minh và lòng nhân ái, giữa kỷ cương và sự bao dung trong quản lý xã hội./.

(TTXVN/Vietnam+)