9X dân tộc Tày ở Tuyên Quang đưa công nghệ lên non, hái 'quả ngọt' từ trồng dưa trong nhà lưới

Sinh năm 1991, là người dân tộc Tày, tốt nghiệp cử nhân ngành Kỹ sư Mỏ địa chất, anh Nguyễn Xuân Tiến từng đứng trước nhiều lựa chọn nghề nghiệp ổn định. Tuy nhiên, thay vì theo đuổi con đường chuyên môn đúng ngành học, anh Tiến quyết định trở về quê hương, bắt đầu hành trình khởi nghiệp từ nông nghiệp sạch.

Dám nghĩ, dám làm

Quyết định ấy không chỉ xuất phát từ khát vọng làm giàu chính đáng trên mảnh đất quê hương, mà còn từ nhận thức sớm về xu thế tiêu dùng thực phẩm an toàn và vai trò của khoa học, công nghệ trong tái cấu trúc sản xuất nông nghiệp.

Trong bối cảnh nhiều thanh niên nông thôn, nhất là thanh niên dân tộc thiểu số, còn e dè trước những mô hình sản xuất mới, lựa chọn của anh Tiến thể hiện tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới, những phẩm chất cốt lõi của thế hệ doanh nhân, nhà khởi nghiệp trong thời đại số.

Ứng dụng công nghệ cao giúp anh Nguyễn Xuân Tiến cùng HTX Tiên Phong gặt hái thành công (Ảnh: BTQ).

Năm 2016, sau quá trình tự học hỏi kiến thức, tích lũy kinh nghiệm thực tiễn, anh Tiến mạnh dạn đầu tư dựng nhà lưới trồng dưa lê, dưa lưới. Đây là một trong những mô hình nhà lưới đầu tiên tại phường Hà Giang 2.

Hiệu quả kinh tế ngay từ vụ đầu tiên không chỉ mang lại nguồn thu đáng kể, mà còn củng cố niềm tin cho anh Tiến về hướng đi đã chọn. Trên nền tảng đó, anh cùng 7 đoàn viên, thanh niên người dân tộc thiểu số thành lập HTX Nông nghiệp Tiên Phong, với mục tiêu xây dựng mô hình sản xuất nông nghiệp hiện đại, bền vững, gắn với liên kết, chia sẻ lợi ích và nâng cao giá trị nông sản.

Sự ra đời của HTX Nông nghiệp Tiên Phong không đơn thuần là mở rộng quy mô sản xuất, mà là bước phát triển về chất trong tư duy tổ chức của các thành viên. HTX lựa chọn dưa lưới, dưa lê Bạch Ngọc và rau củ theo mùa làm sản phẩm chủ lực, tập trung vào phân khúc nông sản sạch, giá trị cao.

Với doanh thu đạt khoảng 450 triệu đồng/năm, lợi nhuận xấp xỉ 250 triệu đồng, HTX không chỉ tạo sinh kế ổn định cho các thành viên mà còn giải quyết việc làm thường xuyên cho 7–10 lao động địa phương.

Con số trên tuy chưa lớn so với các doanh nghiệp quy mô lớn, nhưng lại có ý nghĩa đặc biệt trong bối cảnh nông thôn miền núi, nơi mỗi mô hình kinh tế hiệu quả đều góp phần trực tiếp vào giảm nghèo, giữ chân lao động trẻ và tạo động lực phát triển cộng đồng.

“Chìa khóa” nâng tầm thương hiệu

Điểm nổi bật làm nên thương hiệu và sức cạnh tranh của HTX Nông nghiệp Tiên Phong chính là việc kiên trì ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số một cách bài bản. Khu nhà lưới rộng trên 4.000 m² với tổng vốn đầu tư hơn 1,1 tỷ đồng được xây dựng theo mô hình nông nghiệp thông minh, trong đó hệ thống kiểm soát khí hậu, tưới nước và cung cấp dinh dưỡng đều được tự động hóa.

Đặc biệt, HTX ứng dụng công nghệ cảm biến tiên tiến của Nhật Bản trong quản lý vườn ươm và vườn sản xuất, giúp cây trồng sinh trưởng ổn định, hạn chế gần như tuyệt đối sâu hại, tăng năng suất và giảm tới 70% nhu cầu nhân công.

Không chỉ ở HTX Tiên Phong, phong trào khởi nghiệp sáng tạo đang lan rộng ở Tuyên Quang với nhiều mô hình HTX do người trẻ làm chủ ra đời.

Việc quản lý, vận hành từ xa thông qua smartphone không chỉ giúp HTX nâng cao hiệu quả sản xuất mà còn thể hiện rõ nét bước chuyển từ lao động thủ công sang quản trị nông nghiệp dựa trên dữ liệu và công nghệ số.

Chia sẻ từ thực tiễn, anh Nguyễn Xuân Tiến khẳng định ứng dụng khoa học công nghệ chính là “chìa khóa” để HTX khẳng định thương hiệu nông sản sạch, nâng cao giá trị gia tăng và khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Chuyển đổi số không còn là khái niệm trừu tượng, mà được thành viên HTX Tiên Phong cụ thể hóa bằng việc theo dõi quá trình sinh trưởng của cây trồng, phân tích hiệu quả sản xuất, kiểm soát doanh thu, đơn hàng chỉ qua một thiết bị di động.

Không dừng lại ở sản xuất, HTX Nông nghiệp Tiên Phong còn chủ động mở rộng không gian thị trường thông qua các nền tảng số. Hoạt động quảng bá, bán hàng trực tuyến, sáng tạo nội dung trên mạng xã hội được HTX chú trọng như một phần không thể thiếu trong chiến lược phát triển. Nhờ đó, HTX kết nối được với nhiều thị trường tiêu thụ, bảo đảm 100% sản phẩm có đầu ra ổn định và lâu dài.

Song song với đó, HTX từng bước chuẩn hóa chất lượng sản phẩm, đăng ký sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, hướng tới xây dựng sản phẩm OCOP, tem truy xuất nguồn gốc, chỉ dẫn địa lý. Những bước đi này cho thấy tư duy làm nông nghiệp hiện đại, trong đó giá trị không chỉ nằm ở sản lượng mà còn ở chất lượng, thương hiệu và niềm tin của người tiêu dùng.

Sự ghi nhận từ người tiêu dùng và các cấp, ngành quản lý là minh chứng rõ ràng cho hiệu quả và tính lan tỏa của mô hình HTX Nông nghiệp Tiên Phong. Cụ thể, mô hình nông nghiệp thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu của HTX đã giành giải Nhất Cuộc thi “Ý tưởng khởi nghiệp” do tỉnh tổ chức và lọt vào vòng chung kết Cuộc thi Dự án khởi nghiệp thanh niên nông thôn toàn quốc năm 2022.

Những thành công hiện tại không chỉ là phần thưởng xứng đáng cho nỗ lực của tập thể HTX, mà còn khẳng định vai trò tiên phong của các mô hình kinh tế hợp tác trong phong trào khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Trong dòng chảy mạnh mẽ của chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo đang lan tỏa sâu rộng vào mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế – xã hội, khu vực kinh tế tập thể, HTX đứng trước yêu cầu phải thay đổi tư duy, mô hình tổ chức và phương thức sản xuất để thích ứng và phát triển.

Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã xác định rõ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực chiến lược tạo bước ngoặt cho phát triển đất nước.

Trên tinh thần đó, HTX Nông nghiệp Tiên Phong cho thấy một hướng đi rõ ràng và khả thi đối với khu vực kinh tế hợp tác, là lấy khoa học, công nghệ và chuyển đổi số làm nền tảng sẽ góp phần giúp HTX trở thành chủ thể năng động, sáng tạo, cạnh tranh bình đẳng trong nền kinh tế số.

Thần Vũ