AI tạo ra thế hệ doanh nhân còn ngồi ghế nhà trường

Thực vậy, họ không phải là những kỹ sư dày dạn kinh nghiệm hay những sinh viên bỏ học đại học Harvard như các thế hệ trước. Họ là những cô cậu bé vẫn còn đang đeo niềng răng, phải xin phép bố mẹ để đi họp và điều hành doanh nghiệp trong khoảng thời gian ít ỏi giữa giờ tan học và giờ đi ngủ. Sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) trong ba năm qua đã san phẳng sân chơi công nghệ, trao cho những học sinh trung học quyền năng xây dựng những phần mềm phức tạp mà trước đây cần cả một đội ngũ kỹ sư hùng hậu.

Nick Dobroshinsky, một cậu bé 15 tuổi đến từ Washington, là đại diện tiêu biểu cho làn sóng này. Câu chuyện của Nick không chỉ là về sự tài năng cá nhân, mà là minh chứng cho một kỷ nguyên mới nơi rào cản gia nhập thị trường công nghệ đã sụp đổ hoàn toàn trước sức mạnh của các mô hình ngôn ngữ lớn, cho phép những ý tưởng táo bạo nhất được hiện thực hóa ngay từ ghế nhà trường.

Doanh nhân "bán thời gian" và công thức thành công từ 10 dòng code

Nick Dobroshinsky khởi nghiệp thành công khi mới 15 tuổi

Giống như bất kỳ nhà sáng lập công nghệ tận tụy nào, Nick Dobroshinsky thường xuyên phải thức khuya và dậy sớm để làm việc cho công ty khởi nghiệp của mình. Tuy nhiên, sự lựa chọn về thời gian của cậu không xuất phát từ thói quen của một cú đêm hay áp lực công việc thông thường, mà bởi một lý do bất khả kháng: Từ 8 giờ sáng đến 2 giờ 55 chiều, cậu vẫn phải ngồi trên ghế nhà trường tại Sammamish, Washington.

Mới chỉ 15 tuổi và đang là học sinh lớp 10, Nick đã bắt đầu nhen nhóm ý định kinh doanh từ cuối năm lớp 8. Cậu dành phần lớn thời gian rảnh rỗi để suy ngẫm về những vấn đề tồn tại trong cuộc sống mà trí tuệ nhân tạo có thể giải quyết được. Với sự hỗ trợ nghiên cứu thị trường từ người mẹ làm trong lĩnh vực tài chính và những định hướng kỹ thuật ban đầu từ người cha đang làm việc về AI tại một tập đoàn công nghệ lớn, Nick đã tìm ra một ngách thị trường đầy tiềm năng: sử dụng các mô hình AI để tạo báo cáo phân tích về các công ty đại chúng có vốn hóa nhỏ và trung bình.

Kết quả của ý tưởng đó là sự ra đời của BeyondSPX, một nền tảng nghiên cứu tài chính dựa trên AI đang thu hút sự chú ý lớn. Điều đáng kinh ngạc nhất trong quá trình xây dựng BeyondSPX không phải là tính năng của nó, mà là cách nó được tạo ra. Nick thú nhận rằng cậu chỉ tự tay viết khoảng 10 dòng mã lệnh. Thay vì gõ từng dòng code phức tạp, cậu đóng vai trò như một nhạc trưởng, điều phối các công cụ AI hùng mạnh nhất hiện nay.

Cậu sử dụng Claude của Anthropic để tạo ra phần mềm, kết hợp với sức mạnh xử lý ngôn ngữ của ChatGPT và Gemini để tổng hợp thông tin. Cậu không thuê bất kỳ nhân viên nào, cũng không có bộ phận marketing. Thay vào đó, Nick sử dụng các bot tự động trên Reddit để quảng bá sản phẩm. Bất cứ khi nào có ai đó trên diễn đàn hỏi về các công cụ đầu tư tốt nhất, bot của Nick sẽ tự động vào bình luận và giới thiệu BeyondSPX như một lựa chọn hàng đầu. Chiến lược du kích thông minh này đã giúp nền tảng miễn phí của cậu thu hút hơn 50.000 người dùng hàng tháng, và Nick đang lên kế hoạch bắt đầu thu phí trong tương lai gần.

Chất lượng sản phẩm mà cậu học sinh 15 tuổi này tạo ra ấn tượng đến mức đánh lừa cả những chuyên gia lão luyện trong ngành. Greystone Logistics, một công ty được BeyondSPX phân tích, đã ấn tượng với báo cáo đến mức họ phát hành một thông cáo báo chí để khoe về bài phân tích độc lập này.

Brendan Hopkins, một tư vấn viên quan hệ nhà đầu tư độc lập làm việc với Greystone, thừa nhận rằng ông đã thực sự bất ngờ trước chất lượng của bản tóm tắt. Ông nghĩ rằng có ai đó đã sử dụng AI để quét toàn bộ các công ty vốn hóa nhỏ và tạo ra một bản phân tích tích cực và chuẩn xác. Điều mà Hopkins và nhiều người khác không hề hay biết là đứng sau nền tảng chuyên nghiệp đó là một cậu bé vẫn đang tuổi ăn tuổi lớn, điều hành mọi thứ từ phòng ngủ của mình sau giờ học.

Khi AI xóa nhòa ranh giới tuổi tác và kinh nghiệm

Hình ảnh những doanh nhân trẻ tuổi đầy khát vọng không phải là điều gì quá mới mẻ trong lịch sử thung lũng Silicon. Bill Gates đồng sáng lập Microsoft khi mới 19 tuổi, và Mark Zuckerberg cũng bắt đầu đế chế Facebook ở độ tuổi tương tự. Tuy nhiên, có một sự khác biệt cơ bản giữa thế hệ thiên tài trước đây và làn sóng founder hiện nay: các nhà sáng lập hôm nay có thể vẫn đang trong giai đoạn học lái xe và miệng còn đầy niềng răng.

Trước đây, để khởi nghiệp công nghệ, một người trẻ cần phải là một thần đồng lập trình hoặc có khả năng tiếp cận các nguồn tài nguyên máy tính đắt đỏ. Ngày nay, một số bắt đầu từ các trại hè robot, số khác xây dựng trò chơi trên nền tảng Roblox, và AI đã trở thành chất xúc tác đẩy nhanh cả sự quan tâm lẫn khả năng hiện thực hóa ý tưởng của họ.

Kulveer Taggar, một nhà đầu tư mạo hiểm tại San Francisco, nhận định rằng độ tuổi trung bình của các nhà sáng lập đã giảm xuống rõ rệt trong vài năm qua, trùng khớp với thời điểm ChatGPT và Claude trở nên phổ biến. Ông ngày càng nhận được nhiều email chào mời đầu tư từ các thanh thiếu niên. Lý do cốt lõi nằm ở việc xây dựng phần mềm chất lượng cao ở quy mô lớn đang trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết nhờ sự hỗ trợ của AI. Những rào cản kỹ thuật từng là bức tường thành kiên cố ngăn cản những người trẻ thiếu kinh nghiệm giờ đây đã bị san phẳng.

Không chỉ vậy, vấn đề phân phối sản phẩm, vốn là cơn ác mộng của nhiều startup, cũng được thế hệ này giải quyết bằng tư duy của những người bản địa kỹ thuật số. Họ tin rằng nếu đã làm chủ được các thuật toán của TikTok hay X (Twitter), họ hoàn toàn có thể xử lý khâu marketing và đưa sản phẩm đến tay người dùng.

Tâm lý của thế hệ này cũng mang đậm màu sắc của sự cấp bách và tự tin. Họ không còn giữ suy nghĩ phải đợi học xong đại học hay tích lũy vài năm kinh nghiệm mới bắt đầu khởi nghiệp. Taggar chia sẻ rằng có một tâm lý chung là "cơ hội đang ở ngay đây, tôi không thể đợi thêm nhiều năm nữa". AI tạo ra cảm giác rằng mọi kiến thức đều có thể được tiếp thu cực nhanh, và mọi công cụ đều nằm trong tầm tay.

Ngay cả những tổ chức ươm tạo khởi nghiệp danh tiếng như Y Combinator cũng không đặt ra giới hạn độ tuổi tối thiểu, mở toang cánh cửa cho những tài năng trẻ. Chỉ cần đăng tải đúng nội dung, họ có thể lọt vào mắt xanh của các quỹ đầu tư mạo hiểm luôn săn lùng nhân tố mới. Dù các quỹ này có thể chưa sẵn sàng trao ngay hàng triệu đô la cho một học sinh trung học, nhưng họ rất muốn kết nối và giữ liên lạc, bởi họ hiểu rằng những đứa trẻ đang dùng AI để viết code hôm nay rất có thể sẽ là những người định hình lại thế giới công nghệ trong thập kỷ tới.

Bùi Tú