AI và âm nhạc: Làn sóng sáng tạo mới của thế hệ trẻ

Khi AI bước vào phòng thu. Ảnh: Midjourney

Khi trí tuệ nhân tạo chạm đến cảm xúc con người

Trong quá khứ, để ra đời một ca khúc hoàn chỉnh, người nghệ sĩ cần cả ê-kíp: nhạc sĩ, ca sĩ, phòng thu, nhà sản xuất. Nhưng giờ đây, chỉ cần một chiếc laptop và vài công cụ AI như Suno, Udio, Voicemod hay Soundful, ai cũng có thể viết nhạc, phối khí, thậm chí tự tạo giọng hát cho riêng mình.

Không còn giới hạn bởi kiến thức nhạc lý, nhiều bạn trẻ đã tìm thấy niềm vui mới: viết nhạc bằng câu lệnh, tạo giai điệu từ cảm xúc, và để máy tính hát thay lời lòng mình.

Nhiều người từng cho rằng AI không thể có “hồn”, không thể tạo ra âm nhạc chạm tim. Nhưng chính thế hệ trẻ Việt Nam đang chứng minh điều ngược lại.

Trên các nền tảng xã hội, đã bắt đầu xuất hiện các ca khúc do AI tạo nên nhưng mang âm hưởng rất Việt: nhẹ nhàng, sâu lắng và gần gũi. Có bạn học sinh cấp ba dùng AI để sáng tác tặng bạn cùng lớp; có nhóm sinh viên công nghệ kết hợp với sinh viên nghệ thuật để làm dự án “AI kể chuyện bằng âm nhạc”; có nhóm indie tạo ra bản nhạc “ảo” lấy cảm hứng từ truyện dân gian Việt Nam.

Cơ hội vàng cho thế hệ sáng tạo Việt

Việt Nam đang chứng kiến một thế hệ sáng tạo đa ngành - nơi nghệ sĩ học lập trình, và kỹ sư học kể chuyện. Tại các trường đại học, nhiều câu lạc bộ nghệ thuật công nghệ (art-tech club) đã ra đời. Họ cùng nhau thử nghiệm: AI tạo nhạc, sinh viên đạo diễn, nhóm bạn làm hình ảnh, và kết hợp thành những video, phim ngắn hay buổi biểu diễn số. Người trẻ không chỉ theo kịp thế giới, mà còn sẵn sàng định nghĩa lại cách làm nghệ thuật.

Đó cũng là tinh thần mà Vietnam AI Contest 2025 hướng đến. Với các chủ đề như AIWS Film Park và AIWS Angel, cuộc thi không chỉ khuyến khích thí sinh lập trình hay nghiên cứu AI, mà còn khơi dậy khát vọng biến công nghệ thành công cụ kể chuyện, kết nối và sáng tạo nghệ thuật.

Nếu AIWS Angel tôn vinh “thiên thần công nghệ” đồng hành cùng con người, thì AIWS Film Park mở ra không gian nơi AI và nghệ thuật giao thoa - từ viết kịch bản, dựng phim đến sáng tạo nhạc nền.

Âm nhạc của tương lai - nơi con người và máy hát cùng nhau

Thế giới đã có những nghệ sĩ ảo biểu diễn trước hàng triệu người, hay những bản nhạc “AI đồng sáng tác” lọt top Billboard. Nhưng điểm khác biệt của Việt Nam là sự dung hòa: người trẻ không xem AI như thứ thay thế nghệ thuật, mà như người đồng sáng tác.

Trên mạng, các video “human x AI collab” (người - AI kết hợp) do bạn trẻ Việt thực hiện ngày càng phổ biến. Một người viết lời, một người tạo giai điệu, AI dựng bản phối, rồi họ cùng hát. Kết quả là những ca khúc giản dị nhưng đầy cảm xúc - thứ âm nhạc “lai” giữa con người và công nghệ.

Nhiều chuyên gia gọi đây là “thời đại thứ ba” của âm nhạc: từ nhạc sống, đến nhạc số, và nay là nhạc thông minh. Trong thời đại ấy, cảm xúc vẫn là trung tâm, nhưng công nghệ là đôi cánh giúp cảm xúc bay xa.

Cũng có ý kiến cho rằng, sự phát triển của AI trong âm nhạc Việt không phải điều đáng lo ngại, mà là tín hiệu của một thế hệ sáng tạo tự do hơn, đa dạng hơn và dám thử nghiệm hơn. Từ lớp học đến sân khấu, từ quán cà phê đến mạng xã hội, âm nhạc đang được “viết lại” mỗi ngày bởi những người trẻ dám hòa giọng cùng công nghệ.

“Vietnam AI Contest 2025 chính là nơi những giấc mơ ấy có thể trở thành hiện thực. Dù bạn là sinh viên kỹ thuật hay học sinh yêu âm nhạc, cuộc thi này là lời mời gọi bạn thử sức, sáng tạo và kể câu chuyện của mình bằng ngôn ngữ mới - ngôn ngữ của trí tuệ nhân tạo. AI có thể tạo nhạc, hát nhạc, thậm chí gợi ý giai điệu khiến hàng triệu người yêu thích. Nhưng thứ làm âm nhạc có ý nghĩa vẫn là cảm xúc và câu chuyện con người gửi gắm trong từng nốt nhạc”, đại diện ban tổ chức chia sẻ.

(Nguồn: VLAB Innovation)