'An ninh tài chính số đã trở thành vấn đề an ninh quốc gia'
Theo các chuyên gia, hệ thống tài chính - ngân hàng trong kỷ nguyên số vừa là động lực tăng trưởng kinh tế, vừa là 'mục tiêu tấn công thường xuyên' của tội phạm công nghệ cao.
Trung tướng Nguyễn Minh Chính, nguyên Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an), Phó chủ tịch Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia. Ảnh: NCA.
Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia (NCA) vừa phối hợp với Ngân hàng Nhà nước và Công ty Tổ hợp Truyền thông Việt Nam Đầu Tư tổ chức Hội thảo với chủ đề “Bảo vệ an ninh tài chính quốc gia trong kỷ nguyên số”.
Chia sẻ tại sự kiện, Trung tướng Nguyễn Minh Chính, nguyên Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an), Phó chủ tịch Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia, cho biết an ninh tài chính đã trở thành một bộ phận cấu thành trực tiếp, không thể tách rời của an ninh quốc gia trong kỷ nguyên số hiện nay.
“Hệ thống tài chính - ngân hàng, hạ tầng thanh toán số, dữ liệu tài chính và các nền tảng công nghệ liên quan đang vừa là động lực phát triển kinh tế, vừa là mục tiêu tấn công thường xuyên của các loại tội phạm công nghệ cao”, Trung tướng Nguyễn Minh Chính đánh giá.
Tội phạm mạng tấn công tài chính ngày càng tinh vi
Trung tướng Nguyễn Minh Chính cho biết các hành vi tấn công, chiếm đoạt, thao túng dữ liệu và dòng tiền trên không gian mạng ngày càng tinh vi, có tổ chức, xuyên biên giới, gây ra những rủi ro lớn không chỉ về kinh tế mà còn trực tiếp đe dọa ổn định xã hội, niềm tin của người dân và chủ quyền quốc gia trên không gian số.
Nếu không kiểm soát tốt an ninh tài chính, nguy cơ mất ổn định kinh tế và hệ lụy an ninh là hiện hữu. Do đó, yêu cầu đặt ra là phải nhận diện đúng, hành động sớm, chủ động từ xa, tuyệt đối không để bị động, bất ngờ.
Đồng quan điểm, Thượng tá Triệu Mạnh Tùng, Phó cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an), cho biết tội phạm sử dụng công nghệ cao trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng đang diễn biến phức tạp, với phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi, có tổ chức, mang tính xuyên quốc gia, lợi dụng sâu các nền tảng công nghệ mới, không gian mạng và sự phát triển nhanh của tài chính số.
Hành lang pháp lý quan trọng cho công tác bảo vệ an ninh tài chính quốc gia đã được hình thành, tạo nền tảng pháp lý quan trọng để tăng cường bảo vệ không gian mạng, hệ thống thông tin trọng yếu và an ninh tài chính - ngân hàng trong bối cảnh mới.
Đặc biệt, Lễ mở ký và Hội nghị cấp cao Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội) được xem là viên gạch đầu tiên, có ý nghĩa và ảnh hưởng lớn, đánh dấu bước tiến quan trọng trong hợp tác toàn cầu phòng, chống tội phạm mạng.
Thượng tá Triệu Mạnh Tùng cho rằng thành công của lễ mở ký không chỉ mang ý nghĩa biểu tượng mà còn gắn với trách nhiệm cụ thể của các quốc gia trong việc cung cấp thông tin, truy vết, phối hợp điều tra, qua đó, góp phần bảo đảm an ninh tài chính quốc gia trong kỷ nguyên số.
An ninh hệ thống là yêu cầu sống còn
Ở góc độ ngành ngân hàng, ông Phan Thái Dũng, Phó cục trưởng Cục Công nghệ thông tin (Ngân hàng Nhà nước), cho biết ngân hàng là một trong những ngành tiên phong trong công cuộc chuyển đổi số, đổi mới về công nghệ, dịch vụ và đã đạt được những kết quả quan trọng.
Các tổ chức tín dụng, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán đã ứng dụng các công nghệ nền tảng của cách mạng công nghiệp 4.0 như điện toán đám mây, AI, tự động hóa bằng robot, Big Data vào hỗ trợ các hoạt động quản trị ngân hàng, phân tích dữ liệu, chăm sóc tư vấn khách hàng, mang lại cho khách hàng những trải nghiệm dịch vụ dễ dàng, thuận tiện và đáp ứng yêu cầu giao dịch 24/7.
Nhiều ngân hàng đạt tỷ lệ trên 95% giao dịch thực hiện trên kênh số. Hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử xử lý bình quân hơn 41 triệu giao dịch/ngày. Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng xử lý giá trị giao dịch thanh toán bình quân hơn 1,55 triệu tỷ đồng/ngày. Công nghệ ngân hàng được đầu tư đổi mới đồng bộ theo thông lệ quốc tế.
Ông Phan Thái Dũng, Phó cục trưởng Cục Công nghệ thông tin (NHNN) cho biết nhiều ngân hàng đã đạt tỷ lệ trên 95% giao dịch thực hiện trên kênh số. Ảnh: BTC.
Song song với các hoạt động nêu trên, ngành ngân hàng đã chú trọng đến công tác an ninh, an toàn hệ thống thông tin để bảo đảm phát triển bền vững.
Theo GS.TS Danh dự Nguyễn Đình Thắng, Phó chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam (VDCA), thanh toán không dùng tiền mặt, ngân hàng số, ví điện tử, fintech, tài sản số… phát triển rất nhanh đang làm thay đổi căn bản cách thức vận hành nền kinh tế.
Từ đó, tạo nên cơ hội to lớn về tăng trưởng, hiệu quả và tiện ích nhưng mặt trái là nguy cơ mất an toàn, an ninh tài chính quốc gia ngày càng gia tăng, phức tạp và rủi ro tăng. Vì vậy, bảo vệ an ninh tài chính quốc gia trong kỷ nguyên số đã và đang trở thành một yêu cầu vừa mang tính chiến lược lâu dài, vừa mang tính cấp bách trước mắt.
Thượng tá Triệu Mạnh Tùng cũng nhận định các vụ việc tấn công, chiếm đoạt thông tin bí mật của Nhà nước, cơ quan, doanh nghiệp; chiếm quyền điều khiển, chiếm đoạt tài khoản của các ngân hàng, tổ chức tài chính… trở thành “miếng mồi ngon” của tội phạm mạng. Do đó, hệ thống thông tin của quốc gia cần được bảo vệ nghiêm ngặt, các hoạt động thanh toán, vận hành hệ thống tài chính - ngân hàng cũng cần được kiểm soát chặt chẽ, tránh bị lợi dụng.
Để phòng chống hiệu quả các mối đe dọa từ tội phạm công nghệ cao trong lĩnh vực hoạt động ngân hàng, Thượng tá Tùng lưu ý về sự phối hợp, hỗ trợ tích cực của Bộ Công an, Hiệp hội An ninh mạng quốc gia và các tổ chức, chuyên gia an ninh mạng trong và ngoài nước.
