An toàn giao thông mùa mưa bão - Miền Trung: Thiếu bến, thừa… dịch vụ 'chui'
Nhiều năm qua, số lượng phương tiện giao thông đường thủy tại khu vực miền Trung tăng mạnh do nhu cầu vận tải hàng hóa và hành khách ngày càng tăng cao. Do đó, tình trạng vi phạm giao thông đường thủy ngày càng nhiều, tai nạn luôn rình rập.
Đụng đâu sai đó
Mặc dù rất nhiều lực lượng tuần tra kiểm soát như Cảnh sát biển, Cảnh sát giao thông đường thủy, Bộ đội Biên phòng, Cảng vụ Hàng hải… nhưng vi phạm an toàn giao thông đường thủy vẫn diễn ra nhan nhản, đụng đâu sai đó.
Thời gian qua, các điểm du lịch biển ở 2 bán đảo Nhơn Lý và Nhơn Hải (phường Quy Nhơn Đông, tỉnh Gia Lai) xảy ra nhiều tai nạn liên quan đến phương tiện vận tải khách và mô tô nước, khiến nhiều du khách thương vong.
Trong đó, vụ tai nạn mô tô nước ngày 1-5 tại biển Hòn Khô (bán đảo Nhơn Hải) khiến một cháu bé 8 tuổi tử vong, 3 du khách khác bị thương. Nguyên nhân, do người điều khiển để phương tiện vướng dây buộc phao, mất lái lao vào bãi tắm.
Mới đây, trưa 17-7, chiếc ca nô chở 26 khách du lịch từ khu du lịch Kỳ Co về cập bờ bán đảo Nhơn Lý thì bị lật úp do gặp sóng đất (sóng lớn đánh vào bãi cát khi thủy triều rút). Rất may, người điều khiển và phụ lái xử lý kịp thời, không có thiệt hại lớn về người…
Các ca nô đưa đón khách du lịch tuyến Nhơn Lý - Kỳ Co (tỉnh Gia Lai) sử dụng bến cóc, bến cá để đưa đón khách du lịch. Ảnh: NGỌC OAI
Ngày 22-7, giữa lúc cơn bão số 3 (Wipha) đổ bộ vào miền Bắc, PV Báo SGGP có cuộc ghi nhận thực tế hoạt động vận tải khách du lịch ở tuyến cửa biển bán đảo Nhơn Lý. Dù biển đang động mạnh nhưng rất đông khách du lịch vẫn sử dụng dịch vụ vận tải ca nô ra khu du lịch Kỳ Co (đón ca nô từ bến cá Nhơn Lý).
Theo đại diện một số cơ sở kinh doanh du lịch tuyến Nhơn Lý - Kỳ Co, hiện bán đảo này chưa được đầu tư bến tàu du lịch đủ điều kiện hoạt động. Khoảng 27 ca nô ở đây đều đón trả khách tại các bến tự phát hoặc sử dụng bến cá nên nguy cơ xảy ra tai nạn luôn rình rập.
Trong khi đó, lượng khách đến Kỳ Co đang tăng cao, nhưng chỉ có một bến tàu du lịch nên thường xuyên xảy ra cảnh chen lấn, gây mất an toàn.
“Chúng tôi mong chính quyền quan tâm, đầu tư cho bán đảo Nhơn Lý một bến tàu du lịch đủ điều kiện để đón trả khách. Nếu chưa có điều kiện thì cho phép chúng tôi tận dụng bến cá Nhơn Lý làm bến lưỡng dụng vừa hoạt động nghề cá, vừa khai thác vận tải du lịch”, đại diện một doanh nghiệp du lịch nêu nguyện vọng.
Ông Trần Việt Quang, Chủ tịch UBND phường Quy Nhơn Đông, cho biết, sau sự cố tại vịnh Hạ Long ngày 17-7, địa phương đã chỉ đạo các đơn vị chức năng rà soát phương tiện, yêu cầu các cơ sở kinh doanh ca nô ký cam kết chịu trách nhiệm về an toàn du khách.
“Đối với thông tin PV Báo SGGP cung cấp, tới đây chúng tôi sẽ chỉ đạo cơ quan chuyên môn rà soát lại quy hoạch, sớm đầu tư bến cập tàu du lịch để đón trả khách cho an toàn, chứ lâu nay hoạt động vẫn mang tính tự phát, chưa thực sự chuyên nghiệp…”, ông Trần Việt Quang cho biết.
Nhiều năm qua, hình thức trải nghiệm câu mực đêm tại khu vực bán đảo Sơn Trà (TP Đà Nẵng) được nhiều người dân, du khách hưởng ứng. Tuy nhiên, đây là hoạt động tự phát, các phương tiện không đủ điều kiện an toàn nhưng vẫn hoạt động. Lực lượng Bộ đội Biên phòng liên tục kiểm tra, phát hiện và xử lý vi phạm đối với loại hình tàu trải nghiệm câu mực đêm.
Các phương tiện thường tắt đèn khi di chuyển, địa bàn hoạt động trải dài dọc tuyến biển. Khi bị phát hiện, các chủ tàu tăng tốc bỏ chạy, gây nguy hiểm cho hành khách và lực lượng chức năng.
Do mức phạt cao, chủ tàu (đa số là ngư dân, tự hoán cải phương tiện để mưu sinh), hoàn cảnh khó khăn nên việc chấp hành hình phạt rất chây ỳ. Các phương tiện được hoán cải từ tàu cá cũ, không trang bị thiết bị phòng cháy, chữa cháy, không bảo đảm các yêu cầu về cứu hộ, cứu nạn.
Theo ông Nguyễn Đức Vũ, Trưởng ban Ban Quản lý bán đảo Sơn Trà và các bãi biển du lịch Đà Nẵng, câu cá, câu mực trải nghiệm là sản phẩm du lịch khá thành công ở các nước du lịch phát triển. Loại hình này không chỉ gia tăng trải nghiệm về văn hóa, đời sống bản địa cho du khách mà còn tạo nguồn thu nhập, giúp ngư dân địa phương gắn bó với biển.
Đà Nẵng chưa có sản phẩm du lịch câu cá, câu mực trải nghiệm nhưng rất nhiều dịch vụ “chui” cho loại hình này. Hầu hết ngư dân có tàu cá đều làm dịch vụ “chui”, không bảo đảm an toàn cho du khách.
Để trở thành sản phẩm du lịch trải nghiệm hấp dẫn cần sự phối hợp đồng bộ của các cơ quan chức năng liên quan, làm sao vừa đúng quy định pháp luật về vùng hoạt động, phương tiện, vừa bảo đảm các yếu tố văn hóa địa phương và trên hết là bảo đảm an ninh, an toàn cho du khách.
Nói về kỹ năng sinh tồn trong trường hợp bị tai nạn giao thông đường thủy, Thiếu tá Đỗ Quốc Lương, Phó đội trưởng Đội Cảnh sát Phòng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy - Cứu nạn cứu hộ trên sông, Phòng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy - Cứu nạn cứu hộ, Công an TP Đà Nẵng chia sẻ, yếu tố tiên quyết để tăng khả năng sống sót là giữ bình tĩnh.
Khi bị rơi xuống nước, nếu hoảng loạn sẽ khiến nạn nhân dễ bị sặc nước, mất sức nhanh và khó kiểm soát hơi thở. Việc hít thở sâu, giữ thăng bằng, điều hòa nhịp thở sẽ giúp cơ thể nổi lên mặt nước và tăng khả năng thoát nạn.
Đối với người không biết bơi hoặc chưa kịp mặc áo phao, nguyên tắc đầu tiên là nín thở khi rơi xuống nước, giữ cho cơ thể nổi lên tự nhiên trong vài giây đầu.
Khi đã nổi, cần ngửa người, dang rộng tay chân để phân bố trọng lượng, giữ đầu ngửa và thở đều. Nếu có thể, hãy tìm và bám vào các vật nổi xung quanh như can nhựa, thùng xốp, mảnh gỗ - bất kỳ vật dụng nào có thể giữ nổi tạm thời.
Trường hợp tai nạn xảy ra vào ban đêm hoặc ở vùng sông nước sâu, người gặp nạn cần quan sát, định hướng di chuyển và thoát nạn bằng ánh sáng hoặc âm thanh từ bờ hoặc tàu thuyền lân cận.
Không nên bơi ngược dòng, nếu gần bờ thì nên bơi theo dòng chảy để tiết kiệm sức, còn nếu xa bờ, tốt nhất là giữ nổi và chờ lực lượng cứu hộ tiếp cận.
Thiếu tá Đỗ Quốc Lương lưu ý, quan trọng là trong “1 phút vàng” sau khi rơi xuống nước, cơ thể thường có phản xạ sốc, lúc này cần thở chậm, nhắm mắt, kiểm soát nhịp tim để vượt qua trạng thái hoảng loạn ban đầu.
Tuyệt đối không cởi bỏ quần áo, bởi quần áo ướt vẫn có tác dụng giữ nhiệt, giảm nguy cơ hạ thân nhiệt, trừ khi quá nặng gây cản trở vận động.
Ứng dụng công nghệ vào quản lý
TP Đà Nẵng đã ban hành đề án Phát triển du lịch đường thủy nội địa TP Đà Nẵng giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 với mục tiêu xây dựng phát triển du lịch đường thủy nội địa thành phố trở thành một trong những trung tâm về hạ tầng, dịch vụ tàu thuyền du lịch trên cả nước có vai trò là trung tâm kết nối du lịch đường thủy nội địa đến các tỉnh, thành phố khác trong khu vực và đường biển quốc tế.
Trong giai đoạn này, tập trung hoàn thiện, khai thác hiệu quả hoạt động của 2 tuyến du lịch đường thủy nội địa chính, gồm: tuyến sông Hàn - cầu Trần Thị Lý và tuyến CT15 - Hòn Sụp, Bãi Nam, Bãi Đa; triển khai các bước của giai đoạn 1 để đưa vào khai thác 2 tuyến du lịch đường thủy nội địa tuyến sông Hàn - sông Cổ Cò (đưa vào hoạt động và khai thác tuyến sông Hàn - bến K20/X6 trong năm 2024).
Mang áo phao ngồi trên tàu du ngoạn sông Hàn, chị Nguyễn Linh Nhi (34 tuổi, du khách Đồng Nai) cho biết, trước khi xuất bến, chủ tàu, hướng dẫn viên của đoàn thường xuyên thông báo các quy định và yêu cầu hành khách phải mặc áo phao trong suốt quá trình di chuyển. Áo phao được chuẩn bị sẵn ngay tại ghế ngồi của khách.
Trên tàu cũng trang thiết bị phòng cháy chữa cháy để sẵn sàng cho bất kỳ tình huống nào.
Dạo chơi trên sông Hàn, ngắm thành phố về đêm, thưởng lãm cầu Rồng phun lửa, phun nước từ trên sông... là sản phẩm du lịch thủy nội địa của Đà Nẵng đang tạo ấn tượng với du khách trong và ngoài nước.
Tại bến cảng sông Hàn (phường Hải Châu), hoạt động vận chuyển hành khách diễn ra sôi động, nhất là vào những ngày cuối tuần. Thời gian vừa qua, Cảng vụ Đường thủy nội địa TP Đà Nẵng thí điểm sử dụng “Hệ thống quản lý hoạt động đường thủy nội địa”.
Thông qua dữ liệu hệ thống cung cấp, các giám sát viên theo dõi mọi hoạt động, di chuyển của tàu thuyền. Hệ thống này không chỉ hỗ trợ việc kiểm soát số lượng hành khách lên, xuống các phương tiện, thực hiện cấp giấy phép rời, vào bằng điện tử mà còn hỗ trợ tối ưu cho các doanh nghiệp và các đơn vị quản lý nhà nước tại các cảng, bến trên địa bàn thành phố trong quản lý con người và các thuyền khi tham gia hoạt động du lịch đường thủy nội địa…
Cao điểm du lịch, lực lượng chức năng tuần tra liên tục từ chân cầu Tuyên Sơn đến cầu Thuận Phước kiểm tra các yếu tố đảm bảo an toàn kỹ thuật của tàu du lịch và người tham gia.
Ngày 25-7, ông Nguyễn Hữu Quế, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai, chỉ đạo khẩn về việc tăng cường đảm bảo an toàn giao thông đường thủy nội địa trong dịp hè và mùa mưa lũ 2025.
Động thái này được đưa ra sau vụ lật tàu Vịnh Xanh 58 ở Vịnh Hạ Long (Quảng Ninh) và một số tai nạn ven biển xảy ra tại bán đảo Nhơn Hải, Nhơn Lý (phường Quy Nhơn Đông, tỉnh Gia Lai) thời gian qua.
UBND tỉnh giao Sở Xây dựng rà soát, hướng dẫn các địa phương lập thủ tục đầu tư, xây dựng hạ tầng đường thủy, bến thủy nội địa, bến ngang sông đạt chuẩn.
Công an tỉnh và Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh tăng cường tuần tra, kiểm soát hoạt động vận tải hành khách, đặc biệt là vận tải khách từ bờ ra đảo; kiểm tra nghiêm ngặt bằng cấp, giấy phép hành nghề, đăng ký, đăng kiểm, thiết bị cứu sinh, cứu hỏa; bố trí lực lượng để kịp thời ứng phó các sự cố, tai nạn bất ngờ…
Kiên quyết xử lý nghiêm, đình chỉ hoạt động nếu phát hiện vi phạm, tuyệt đối không cho xuất bến nếu không đảm bảo.
