Andre Onana có thực sự đáng trách?

Sau những sai lầm góp phần khiến cho Manchester United thất bại tới 4 trận sau 8 vòng đấu tại Ngoại Hạng Anh, thì thủ thành Andre Onana đã nhận rất nhiều sự chỉ trích từ các phía. Nhưng thực tế thì thủ thành này có thực sự đáng trách như vậy không?

Đến với Manchester United theo kỳ vọng một thủ thành chơi chân tốt để giúp đội bóng luân chuyển bóng và triển khai bóng ngay từ vòng cấm địa đội nhà, thoát pressing tốt hơn của huấn luyện viên Erik ten Hag, Andre Onana thực sự đã làm tốt điều này tại Inter Milan và đội tuyển Cameroon. Vị huấn luyện viên này đã coi trọng lối chơi của Andre Onana tới mức chấp nhận bỏ qua không gia hạn với một thủ thành giỏi như David de Gea, để quyết tâm theo đuổi Andre Onana trong kỳ chuyển nhượng Hè 2023.

Nhưng sau những trận mở đầu tại Manchester United có thể xem là tạm ổn, khi mà Andre Onana vẫn giữ vững khung thành, tham gia vào thoát pressing và tung ra những đường chuyền tầm xa phát động tấn công chính xác, thì theo thời gian mọi việc có vẻ như càng ngày càng bất ổn đối với thủ thành này.

Andre Onana đang gặp nhiều khó khăn để thích nghi với hệ thống phòng ngự của Manchester United.

Tại sao gọi là bất ổn? Đó là bởi càng ngày những sai lầm không đáng có đã xảy ra đối thủ Andre Onana, khi thì những đường chuyền bất cẩn sai địa chỉ, khi thì những pha ra vô không hợp lý, khi thì những pha bắt bóng với khả năng phản xạ ở mức độ bị chế giễu là “cụt tay”… để góp phần không nhỏ cho 4 trận thua sau 8 vòng đấu của câu lạc bộ Manchester United. Chính vì điều này đã dấy lên làn sóng phản ứng của người hâm mộ, những người vẫn ủng hộ giữa David de Gea vốn vẫn bắt rất ổn định, thay vì đưa một Andre Onana rõ ràng là không ổn định ở phương diện thủ thành thuần túy bằng.

Nhưng trên thực tế thì Andre Onana có tệ như vậy hay không? Khi mà một thủ thành chơi chân tốt, góp phần quan trọng trong hệ thống chiến thuật thoát pressing và phát động tấn công từ sân nhà vốn là chiến thuật mà các câu lạc bộ lớn của Ngoại Hạng Anh đều hướng tới, mà cụ thể là David Raya của Arsenal, Ederson của Manchester City, Alisson Becker của Liverpool… đều là mẫu thủ thành như vậy. Nên việc Erik ten Hag hướng tới Andre Onana, mẫu thủ thành có tố chất tương tự cũng không phải là điều gì quá ngạc nhiên, đặc biệt khi vị huấn luyện viên này vẫn hướng tới lối chơi kiểm soát bóng.

Tài năng của Andre Onana có lẽ không có gì để bàn cãi, khi nó đã được thể hiện rất rõ tại câu lạc bộ Inter Milan và đội tuyển Cameroon. Nhưng tại sao thủ thành này lại tỏ ra khá chật vật tại Manchester United? Vậy phải xem những yếu tố chính ảnh hưởng tới phong độ cũng như khả năng của một thủ thành, đó là hệ thống hỗ trợ và tâm lý thi đấu.

Xét về mặt hệ thống thi đấu, thì tận dụng hết khả năng của một thủ thành chơi chân tốt, các đội bóng thường sẽ chơi với sơ đồ 3 trung vệ. Lấy Inter Milan làm ví dụ minh họa, câu lạc bộ này đã chơi sơ đồ 3 trung vệ khi có một thủ thành chơi chân tốt như Andre Onana trong đội hình. Khi đó hai hậu vệ biên sẽ hoạt động tích cực nơi hai cánh, thường xuyên dâng cao nhận những đường chuyền dài của thủ thành phát lên, từ đó tạo nên những đường phản công nhanh sắc bén; đồng thời thủ thành sẽ dâng cao như một cầu thủ thứ 4 hỗ trợ cho 3 trung vệ thoát pressing.

Với lối chơi này, 3 trung vệ đều phải giỏi giữ bóng, kiểm soát bóng, triển khai bóng linh hoạt giúp thủ thành có đủ thời gian lẫn không gian phát triển bóng, từ đó áp lực mà Andre Onana phải nhận là không nhiều, giúp thủ thành này thoải mái thể hiện kỹ năng. Nhưng đáng tiếc điều này lại không có ở Manchester United, khi hàng thủ của câu lạc bộ này là hàng thủ 4 người với 2 trung vệ giăng ngang, mà thậm chí 2 trung vệ cũng không phải quá giỏi trong việc thoát pressing, tịnh tiến bóng, khiến cho Andre Onana thường xuyên phải đối mặt trực tiếp với áp lực, từ đó xảy ra sai lầm.

Và chính sự áp lực và xuất hiện sai lầm ấy đã ảnh hưởng đến tâm lý thi đấu, ảnh hưởng đến sự tự tin của Andre Onana, một yếu tố cực kỳ quan trọng khi thủ thành chơi chân. Thiếu đi sự tự tin, thiếu đi sự an tâm về khả năng hỗ trợ của hệ thống xung quanh mình, không đủ không gian và thời gian để xác định vị trí của đồng đội cùng đối phương, thì sai lầm sẽ chồng sai lầm là điều không thể tránh khỏi.

Bất cứ thủ thành nào cũng vậy, để hạn chế sai lầm thì phải được đặt vào trong một hệ thống phù hợp, đặc biệt những thủ thành có phong cách chơi chân giống như Andre Onana thì sự hỗ trợ qua lại đối với hệ thống phòng ngự là rất lớn. Do đó, đối với một hệ thống phòng ngự bất ổn như của Manchester United, thì phong cách của Andre Onana có khả năng cao sẽ tạo nên tác dụng ngược, từ đó khiến cho thủ thành này càng dễ phạm sai lầm. Nếu như Erik ten Hag vẫn muốn sử dụng Andre Onana, thì chắc chắn vị huấn luyện viên này sẽ phải điều chỉnh hệ thống đang có của Manchester United theo hướng phù hợp hơn.

CAO DUY