Áp dụng giá điện 2 thành phần cho khách hàng tiêu thụ lớn từ 1/1/2026

Dự báo giá bán điện ở Việt Nam

Ngày 8/9, Bộ Công Thương họp với các đơn vị trực thuộc bộ và các doanh nghiệp về giá điện 2 thành phần.

Theo báo cáo của Cục Điện lực, giá điện 2 thành phần là cơ cấu giá phải trả cho công suất đăng ký sử dụng và điện năng thực tế sử dụng. Đây là điểm khác biệt so với cơ chế giá hiện nay là giá bán theo một thành phần điện năng tiêu dùng, tức là tính theo lượng điện năng thực tế sử dụng. Việc áp dụng cách tính giá điện theo bậc thang như hiện nay mới chỉ phản ánh lượng điện năng tiêu thụ là chính và chưa đúng bản chất của giá bán điện cho từng đối tượng.

Tại buổi làm việc, ông Nguyễn Anh Tuấn - Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) - cho rằng việc nghiên cứu, chuyển đổi cơ chế giá bán lẻ điện từ giá bán lẻ điện 1 thành phần (theo điện năng sử dụng) sang giá bán lẻ điện 2 thành phần ở giai đoạn hiện nay là cần thiết, phù hợp để thu đúng, thu đủ chi phí của ngành điện bỏ ra để cung cấp điện cho khách hàng sử dụng điện (bao gồm chi phí sử dụng hạ tầng ngành điện (nguồn, lưới điện) và chi phí điện năng).

Việc áp dụng giá điện 2 thành phần được đánh giá sẽ làm thay đổi căn bản ngành điện và giá bán điện.

Điều này tạo ra sự minh bạch, công bằng giữa các khách hàng sử dụng điện, phản ánh đúng bản chất việc sử dụng điện của khách hàng trong hệ thống điện. Tuy nhiên, đây là phương pháp chưa từng được áp dụng ở Việt Nam, sẽ làm thay đổi căn bản ngành điện và giá bán điện, nên cần thời gian nghiên cứu, xây dựng và đánh giá tác động cụ thể, kỹ lưỡng.

Ông Tuấn đề xuất trước mắt chỉ xem xét đối tượng áp dụng là khách hàng sản xuất lớn, có sản lượng tiêu thụ điện từ 200.000 kWh/tháng trở lên đấu nối cấp điện áp từ 22 kV trở lên (là tệp khách hàng được áp dụng cơ chế mua bán điện trực tiếp - DPPA theo quy định), chưa áp dụng đối với khách hàng sinh hoạt do phải đầu tư thay thế toàn bộ hệ thống công tơ đo đếm.

Áp dụng cho khách sử dụng điện lớn từ 1/1/2026

Phát biểu tại cuộc họp, Bộ trưởng Bộ Công Thương cho rằng, trước mắt sẽ áp dụng giá điện 2 thành phần cho nhóm khách hàng có sản lượng sử dụng điện lớn, bắt đầu từ 1/1/2026.

Để triển khai áp dụng sớm cơ chế giá điện 2 thành phần một cách hiệu quả, đáp ứng yêu cầu mới, Bộ trưởng Công Thương yêu cầu Cục Điện lực chủ trì phối hợp với EVN và các đơn vị liên quan rà soát hoàn thiện Đề án giá điện 2 thành phần một cách khoa học, khả thi, có học hỏi kinh nghiệm của thế giới trình lãnh đạo Bộ Công Thương và cơ quan có thẩm quyền trước 15/10/2025; đi kèm đó phải có đánh giá báo cáo tác động của đề án, cung cấp thông tin đầy đủ, báo cáo Chính phủ.

Bộ trưởng Bộ Công Thương đề nghị trước mắt áp dụng giá điện 2 thành phần cho khách hàng lớn.

Lãnh đạo Bộ Công Thương cũng yêu cầu Cục Điện lực chủ trì với các đơn vị liên quan và EVN rà soát, tính toán, đề xuất sửa đổi Quyết định số 14 của Thủ tướng Chính phủ về cơ cấu biểu giá bán lẻ điện dựa trên các căn cứ pháp lý hiện hành và quá trình triển khai trong thực tiễn; đồng thời, phải khẩn trương xây dựng Thông tư sửa đổi Thông tư 16 để quy định cách thức xây dựng khung giá.

“Việc này phải làm song song với lộ trình xây dựng khung giá cho cơ chế giá điện hai thành phần. Trong đó, EVN phải giữ vai trò chủ công, đề xuất phương pháp xây dựng khung giá, bảo đảm nguyên tắc tính đúng, tính đủ, tính hết chi phí trong quá trình sản xuất, kinh doanh điện, bao gồm cả chi phí truyền tải”, Bộ trưởng Bộ Công Thương yêu cầu.

Bộ trưởng Bộ Công Thương đề nghị EVN thuê tư vấn, xây dựng phần mềm vận hành minh bạch thông suốt, hoàn thành trước 20/10/2025 nhưng phải bám sát Luật Điện lực, Nghị quyết 70, Nghị định sắp tới của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 70 của Bộ Chính trị.

“Trước mắt, cơ chế này áp dụng cho khách hàng sử dụng điện lớn, không loại trừ trường hợp nào. Từ nay đến 31/12, sẽ chạy song song hai hóa đơn, một theo cơ chế hiện nay để thanh toán thực tế, một theo cơ chế hai thành phần để khách hàng tham khảo và tự điều chỉnh. Về sau, khi triển khai rộng, giá điện theo giờ cao điểm, thấp điểm sẽ bảo đảm công bằng hơn”, Bộ trưởng Bộ Công Thương cho hay.

Dương Hưng