Áp dụng hạ tầng blockchain, chi phí xử lý giao dịch xuyên biên giới có thể giảm tới 60%

Ngày 30-9, Hiệp hội Blockchain Việt Nam và 1Matrix tổ chức hội thảo với chủ đề “Thanh toán xuyên biên giới: Xu hướng toàn cầu và giải pháp cho Việt Nam”.

Các diễn giả tham dự sự kiện. Ảnh: NGỌC DIỆP

Phát biểu tại đây, ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam (VBA), nhấn mạnh việc Quốc hội thông qua Luật Công nghệ Công nghệ số và Chính phủ ban hành Nghị quyết 05/2025/NQ-CP về thí điểm thị trường tài sản mã hóa đã mở ra hành lang pháp lý mới, cho phép Việt Nam chủ động thử nghiệm những mô hình tài chính - công nghệ trong môi trường kiểm soát chặt chẽ.

Chủ tịch VBA, nhận định rằng công nghệ blockchain và stablecoin mang lại cơ hội để Việt Nam giải quyết các thách thức trong giao dịch quốc tế. Ông cho rằng các ngân hàng thương mại cần tận dụng công nghệ mới để tăng sức cạnh tranh đồng thời bảo đảm an toàn hệ thống.

Theo ông Trung, các nghiên cứu của McKinsey & Company cho thấy chi phí xử lý một giao dịch xuyên biên giới có thể giảm tới 60% nếu áp dụng hạ tầng blockchain thay cho mạng lưới SWIFT.

Dẫn số liệu từ Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS), ông Trần Huyền Dinh, Chủ nhiệm Ủy ban Ứng dụng Fintech VBA, Giám đốc dự án Basal Pay thuộc AlphaTrue Solutions, cho biết ước tính quy mô thanh toán xuyên biên giới toàn cầu đã đạt gần 200 nghìn tỉ USD năm 2024 và có thể tăng lên 320 nghìn tỉ USD vào năm 2032.

“Con số này cho thấy nhu cầu giao dịch xuyên biên giới đang trở thành một dòng chảy khổng lồ, giữ vai trò cốt lõi trong hệ thống tài chính quốc tế. Tuy nhiên, các “đường ray” chủ đạo hiện nay vẫn tồn tại nhiều hạn chế"- ông Dinh nói và đánh giá mạng ngân hàng đại lý qua SWIFT được coi là trục xương sống cho giao dịch B2B quy mô lớn, song chi phí cao và thời gian xử lý kéo dài từ vài giờ đến vài ngày do phải qua nhiều tầng trung gian.

Chính những hạn chế này đặt ra yêu cầu về một "đường ray" bổ sung có khả năng vận hành xuyên biên giới, hoạt động 24/7, chi phí thấp và minh bạch mà Stablecoin đang nổi lên như một lựa chọn khả thi.

Tại Việt Nam, World Bank ghi nhận quy mô kiều hối năm 2024 ước đạt 16-18 tỉ USD, tương đương khoảng 4% GDP, đưa Việt Nam nằm trong top 10 quốc gia nhận kiều hối lớn nhất thế giới.

Ông Dinh đánh giá đây là nguồn lực quan trọng đóng góp cho cán cân thanh toán và đời sống hàng triệu hộ gia đình, nhưng mức phí cao lại khiến dòng tiền này bị “bào mòn” đáng kể.

Bên cạnh đó, với hơn 17 triệu khách quốc tế đến Việt Nam giai đoạn 2024-2025 và khoảng 500.000 lao động tự do Việt Nam đang hoạt động trên nền tảng toàn cầu cũng đặt ra nhu cầu thanh toán xuyên biên giới nhanh, rẻ, minh bạch.

Để giải quyết nhu cầu đó, ông Dinh dẫn chứng thực tiễn từ Basal Pay được AlphaTrue Solutions triển khai như mô hình mới cho thanh toán xuyên biên giới. Đây là giải pháp chuyển đổi tài sản mã hóa sang tiền pháp định đầu tiên tại Việt Nam được cấp phép hoạt động trong khuôn khổ sandbox tại Đà Nẵng.

Dưới góc nhìn của một tổ chức phát hành stablecoin (tiền điện tử) hàng đầu thế giới, ông Matthew Crow, Giám đốc Phát triển của Tether, cho rằng những hạn chế cố hữu của hệ thống thanh toán xuyên biên giới truyền thống về chi phí, tốc độ đang tạo dư địa cho các công cụ bổ sung.

Trong xu thế đó, stablecoin nổi lên như một lựa chọn mới, không thay thế hạ tầng hiện hữu nhưng có thể hoạt động song song để cải thiện hiệu quả.

TS Võ Trí Thành, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia. Ảnh: NGỌC DIỆP

Chia sẻ tại hội thảo, TS Võ Trí Thành, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia, cho biết tránh rủi ro kinh tế vĩ mô là một trong những ưu tiên quản lý của các cơ quan nhà nước. Bởi vậy, việc thanh toán xuyên biên giới là một kênh được quản lý chặt chẽ, gắn với quản lý tiền tệ, đặc biệt là quản lý kiều hối, du lịch,...

Theo ông Thành, các yếu tố quan trọng nhất đối với thị trường là tuân thủ pháp luật, quyền chọn của người tiêu dùng và xử lý tranh chấp.

NGỌC DIỆP