ASEAN củng cố đoàn kết và hợp tác quốc phòng

Đại tướng Mohd Nizam, Tổng Tham mưu trưởng lực lượng quốc phòng Malaysia bàn giao chức Chủ tịch ACDFM cho Đại tướng Romeo S. Brawner Jr., Tổng Tham mưu trưởng lực lượng vũ trang Philippines. Ảnh: Bùi Hoàn/PV TTXVN tại Malaysia

Theo phóng viên TTXVN tại Kuala Lumpur, với chủ đề “ASEAN thống nhất vì an ninh và thịnh vượng”, sự kiện kéo dài 3 ngày (từ ngày 9-12/9) nhấn mạnh tầm quan trọng của việc định hình ASEAN thành một cộng đồng mạnh mẽ, ổn định và chủ động để giải quyết các thách thức an ninh chung. Một điểm đáng chú ý là sự tham gia của Timor Leste với tư cách quan sát viên. Đây là bước đệm quan trọng để quốc gia này chính thức trở thành thành viên thứ 11 của ASEAN trong hội nghị sắp tới.

Phát biểu khai mạc, Đại tướng Tan Sri Hj Mohd Nizam bin Hj Jaffar, Tổng Tham mưu trưởng lực lượng quốc phòng Malaysia - Chủ tịch ACDFM-22, đã bày tỏ trân trọng sự ủng hộ và cam kết của tất cả các quốc gia thành viên. Hội nghị này tái khẳng định sự ủng hộ mạnh mẽ của các nhà lãnh đạo quân sự đối với Tầm nhìn ASEAN 2025, nhấn mạnh lợi ích chung của tất cả các quốc gia bất kể quy mô hay năng lực kinh tế.

Tại hội nghị, Đại tướng Nguyễn Tân Cương, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, đã chỉ ra những thách thức chung của ASEAN, cho rằng các quốc gia khu vực chỉ có thể vượt qua khi cùng hợp tác trên nền tảng lòng tin chiến lược, sự chân thành và tinh thần cùng hành động. Những hoạt động hợp tác cụ thể, thiết thực và hiệu quả của ASEAN, trong đó có hợp tác quân sự - quốc phòng đóng vai trò tích cực nhằm tăng cường lòng tin chiến lược và góp phần duy trì hòa bình, ổn định khu vực.

Ông nhấn mạnh ASEAN cần phát huy vai trò trung tâm và củng cố đoàn kết nội khối bằng những hành động cụ thể. Các cơ chế hợp tác quân sự khu vực do ASEAN chủ trì đã và đang phát huy vai trò quan trọng trong xây dựng lòng tin, tăng cường hiểu biết lẫn nhau và thúc đẩy đối thoại hiệu quả về an ninh.

Đoàn Việt Nam tại Hội nghị Tư lệnh lực lượng quốc phòng ASEAN lần thứ 22. Ảnh: Viên Luyến/PV TTXVN tại Malaysia

Điểm nhấn quan trọng của hội nghị là việc ký kết Tuyên bố chung của tất cả các Tổng tham mưu trưởng và các đại diện cấp cao ASEAN. Tuyên bố này thể hiện sự đồng thuận và cam kết về một định hướng chiến lược chung nhằm xây dựng một cộng đồng khu vực kiên cường, an ninh và ổn định.

Tuyên bố chung tái khẳng định cam kết của quân đội các nước ASEAN trong việc duy trì hòa bình và thúc đẩy thịnh vượng trên toàn khu vực. Các nhà lãnh đạo quân đội thừa nhận những thách thức an ninh phức tạp, bao gồm các mối đe dọa truyền thống và phi truyền thống như an ninh hàng hải, an ninh mạng và các thảm họa liên quan đến khí hậu.

Một trong những nội dung trọng tâm của Tuyên bố là việc duy trì và thúc đẩy hòa bình, an ninh, ổn định, an toàn và tự do hàng hải và hàng không trên Biển Đông. Các quốc gia thành viên khẳng định lại nhu cầu tăng cường lòng tin và tin cậy lẫn nhau, đồng thời kêu gọi thực hiện đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và nỗ lực sớm hoàn tất một Bộ Quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC) hiệu quả và thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS).

Bên cạnh Tuyên bố chung, Tổng Tư lệnh lực lượng quốc phòng Malaysia còn đưa ra 3 đề xuất quan trọng nhằm tăng cường hợp tác và năng lực khu vực. Cụ thể, Đại tướng Mohd Nizam đề xuất một khuôn khổ thực dụng và hiệu quả cho COC, bao gồm các biện pháp "thu hoạch sớm" như thiết lập đường dây nóng, hợp tác trong tìm kiếm và cứu nạn (SAR), và các giao thức rõ ràng cho các cuộc chạm trán an toàn trên biển. Ông đề nghị dành một cuộc thảo luận riêng về COC tại Hội nghị ACDFM-23 sắp tới tại Philippines.

Bên cạnh đó, Tướng Mohd Nizam đề xuất thành lập một lực lượng đặc nhiệm thí điểm, tập trung vào các lĩnh vực như Hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm họa (HADR) và An ninh hàng hải (MS) để chống cướp biển. Về lâu dài, các cơ chế này có thể phát triển thành một Bộ Chỉ huy lực lượng đặc nhiệm có cấu trúc hoàn chỉnh.

Các Tổng tham mưu trưởng ASEAN tham dự hội nghị Tư lệnh lực lượng quốc phòng ASEAN lần thứ 22. Ảnh: Bùi Hoàn/PV TTXVN tại Malaysia

Đại tướng Mohd Niza cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tổ chức các cuộc diễn tập chung để tăng cường lòng tin, nâng cao khả năng hiệp đồng tác chiến và thể hiện sự đoàn kết của ASEAN. Các cuộc diễn tập ban đầu có thể tập trung vào HADR, an ninh hàng hải, chống khủng bố và an ninh mạng.

Sau khi các bên ký kết Tuyên bố chung, Đại tướng Mohd Nizam đã chính thức bàn giao chức Chủ tịch ACDFM cho Đại tướng Romeo S. Brawner Jr., Tổng Tham mưu trưởng lực lượng vũ trang Philippines. Philippines sẽ là nước chủ trì Hội nghị ACDFM-23 vào năm 2026.

Hội nghị ACDFM-22 một lần nữa khẳng định định hướng chiến lược của ASEAN, đặc biệt trong việc tăng cường ngoại giao quốc phòng, chuyển đổi số, và đổi mới công nghệ. Thành công của hội nghị này được kỳ vọng sẽ tiếp tục là nền tảng quan trọng để tăng cường hợp tác quốc phòng khu vực, đảm bảo hòa bình, ổn định và thịnh vượng lâu dài cho các thế hệ tương lai.

Bùi Hoàn - Viên Luyến (TTXVN)