Australia báo động loại ma túy mạnh gấp 500 lần heroin

Nitazene ẩn trong những viên thuốc hình gấu bông màu vàng nhạt. Ảnh: Queensland Health.

Theo tờ The Guardian, Sở Y tế Queensland mới đây đưa ra cảnh báo về chất nitazene, sau hai trường hợp tử vong do dùng thuốc quá liều. Trước đó cũng có một nhóm người tử vong vì hoạt chất này.

Tại một căn hộ ở vùng ngoại ô phía bắc Melbourne, bốn người gồm Carly Morse, Thomas Vale, Michael Hodgkinson và Abdul El Sayed cuộn tờ tiền để hít cocaine.

Cory Lewis - chú của El Sayed - đã lo lắng suốt đêm khi cháu trai không về nhà. Ông tìm tới căn hộ đập cửa, nhưng không ai trả lời. Lewis nhảy qua hàng rào, đi ra phía sau, nhìn qua khe hở nhỏ, thấy El Sayed ngồi trên sàn, dựa vào tủ đựng thức ăn, miệng sùi bọt mép.

Lewis dùng búa cao su đập mạnh và xông vào trong. Hodgkinson nằm sấp ở lối vào phòng khách. Vale cũng nằm sấp gần đó. Morse nằm giữa ghế sofa và cửa trượt phía sau. Một điều tra viên sau đó xác định 4 người chết trong vài phút trước.

Morse (42 tuổi) và Vale (32 tuổi) là một cặp đôi đã có con chung. Hodgkinson 37 tuổi, còn El Sayed mới 17 tuổi nhưng đã có con gái sơ sinh. Cả bốn người tưởng rằng mình đang sử dụng cocaine, nhưng thực chất đó là protonitazene, một loại ma túy tổng hợp cực độc.

Như chơi "cò quay Nga"

Bốn cái chết ở Broadmeadows là vụ có số người tử vong dùng nitazene quá liều nhiều nhất ở Australia. Nitazene là loại ma túy tổng hợp cực mạnh, với một số dạng mạnh gấp 500 lần heroin và 10 lần fentanyl.

Nitazene chưa bao giờ được phê duyệt sử dụng trong y học lâm sàng, dù đã được ngành dược phẩm phát triển vào những năm 1950 như thuốc giảm đau. Tuy nhiên, loại chất này ngày càng phổ biến trên thị trường chợ đen, ở nhiều sản phẩm: ẩn trong thuốc lá điện tử dán nhãn “chứa cần sa”, trong các viên thuốc hình gấu bông, trong bột dưới dạng cocaine và thuốc giảm đau giả.

Mãi đến năm 2019, lần đầu nitazene được báo cáo lên Văn phòng Liên Hợp Quốc về Ma túy và Tội phạm (UNODC). Hiện nay, cơ quan này ghi nhận có 26 chất nitazene khác nhau. Hồi tháng 9, một địa điểm thử nghiệm thuốc viên ở Canberra đã phát hiện trường hợp đầu tiên có isotocyanozene tại Australia, một loại ma túy chưa từng được báo cáo lên UNODC.

Cảnh sát bên ngoài hiện trường vụ dùng thuốc quá liều tập thể ở Broadmeadows, Melbourne hôm 24/6/2024. Ảnh: AAP.

Nitazene đã gây ra hàng nghìn trường hợp tử vong do quá liều. Mỹ chứng kiến hơn 100 ca. Con số này ở Anh là hàng chục ca. Cảnh sát liên bang Australia cho rằng việc sử dụng nitazene không khác gì chơi “cò quay Nga”. Lực lượng Biên phòng Australia đã chặn bắt 60 vụ, chủ yếu qua đường bưu điện.

Số ca tử vong do ma túy gia tăng ở Australia đã làm dấy lên những lời cảnh báo quen thuộc: các chính trị gia bảo thủ và lực lượng cảnh sát khẳng định không có loại ma túy bất hợp pháp nào là an toàn, trong khi nhiều ý kiến kêu gọi chính phủ siết chặt hơn nữa các biện pháp chống “cái chết trắng”.

Số người chết vì ma túy ở Australia đã dấy lên lời kêu gọi quen thuộc: Các chính trị gia bảo thủ và cảnh sát cảnh báo không có loại ma túy bất hợp pháp nào đủ an toàn. Nhiều người kêu gọi chính phủ mạnh tay hơn nữa ngăn chặn “cái chết trắng”.

Nhỏ như hạt bụi cũng nguy hiểm

Một lượng nhỏ chỉ bằng 1/5 hạt muối, cũng có thể khiến người dùng tử vong.

Phó giáo sư Dimitri Gerostamoulos - nhà độc chất học tại Viện Y học Pháp y Victoria - từng cho biết nhiều trường hợp đều vô tình sử dụng nitazene, thay vì chủ động tìm kiếm chúng. Nếu bị nhiễm nitazene, chỉ cần sáu hơi thuốc lá điện tử, một viên thuốc hoặc một hơi cocaine cũng đủ chết người. Ông Gerostamoulos nhận định những kẻ buôn ma túy cố tình thêm nitazene để tăng "cảm giác phê".

Ngay cả những người ứng cứu đầu tiên có mặt tại hiện trường nạn nhân dùng quá liều nitazene cũng phải cẩn thận để không vô tình hít phải. Ông Gerostamoulos cho biết nitazene ức chế hô hấp trong vòng vài phút, dẫn đến tình trạng thiếu oxy. “Cơ thể tê liệt, co giật và khả năng cao tử vong”, vị chuyên gia chia sẻ.

Thuốc giảm đau giả bị cảnh sát liên bang Australia thu giữ. Phân tích pháp y cho thấy những viên thuốc này chứa nitazene. Ảnh: Australian federal police.

Theo ông Gerostamoulos, các dịch vụ xét nghiệm ma túy, tuyên truyền giáo dục và que thử nitazene là những cách giảm số ca tử vong liên quan đến nitazene. Tuy nhiên, nhiều biện pháp này không có sẵn ở những thành phố lớn. Một số biện pháp thậm chí đang bị bác bỏ ở các bang gần đây ghi nhận ca tử vong do nitazene.

Cảnh sát không có nhiều manh mối điều tra trường hợp đã cung cấp cocain chứa nitazene ở Broadmeadows tháng 6/2024. Nhưng họ phát hiện một loạt tin nhắn giữa Hodgkinson và đầu mối buôn ma túy trên ứng dụng Signal một ngày trước khi xảy ra vụ việc. Tên người dùng bán cho Hodgkinson cocaine pha nitazine là TryMe (tạm dịch: Nếm thử đi).

Trí Ân