Avatar 3 bị chê dù doanh thu trăm triệu đô

Cuối năm 2025, thị trường điện ảnh thế giới chứng kiến một sự kiện bùng nổ khi siêu phẩm Avatar 3: Fire and Ash chính thức đổ bộ rạp chiếu giữa mùa đông khắc nghiệt. Với kinh phí sản xuất lên tới 237 triệu USD và thời lượng kỷ lục 198 phút, dự án của James Cameron không chỉ được kỳ vọng là một "cú hích" kinh tế mà còn là một cuộc cách mạng thị giác tiếp theo.

Avatar 3 nhận phản ứng trái chiều dù doanh thu liên tục tăng cao (Ảnh: NSX).

Thực tế, bộ phim đã nhanh chóng chứng minh sức hút khi thu về 345 triệu USD toàn cầu chỉ sau những ngày đầu ra mắt. Tuy nhiên, trái ngược với con số doanh thu ấn tượng, luồng dư luận xoay quanh tác phẩm lại chia rẽ sâu sắc. Dù sở hữu kỹ xảo tiệm cận sự hoàn hảo, Avatar 3 đang phải đối mặt với những lời chỉ trích gay gắt về hệ tư tưởng và cách xây dựng nhân vật đã không còn bắt kịp nhịp sống của năm 2025.

Tiếp nối ngay sau những sự kiện chấn động của Avatar 2: The Way of Water, phần phim thứ ba đưa khán giả trở lại với gia đình Jake Sully và Neytiri trong bối cảnh hậu chiến đầy tổn thương. Dù đã tạm thời đẩy lùi cuộc xâm lược của loài người, nhưng sự hy sinh của người con trai cả Neteyam đã để lại một vết thương lòng không thể xóa nhòa.

Kịch bản tập trung khai thác sự rạn nứt trong nội bộ gia đình Sully. Jake, trong nỗ lực xoa dịu nỗi đau, đã vùi mình vào chiến trường, biến mình thành một cỗ máy chiến đấu lầm lì. Điều này vô tình đẩy mối quan hệ giữa anh và Neytiri vào một cuộc khủng hoảng chưa từng có.

Song song đó là sự trưởng thành đầy rắc rối của thế hệ kế cận: người con trai thứ hai bước vào tuổi thiếu niên nổi loạn, cô con gái Kiri với những bí ẩn tâm linh chưa có lời giải, và đặc biệt là Spider - đứa con nuôi loài người luôn mang trong mình nỗi mặc cảm về nguồn cội. Gia đình Sully, vốn được gắn kết bởi tình yêu và chiến trận, giờ đây phải đối mặt với thử thách kép: sự sinh tồn trước kẻ thù và sự rạn vỡ về mặt tình cảm từ bên trong.

Avatar 3 tiếp tục chiêu đãi khán giả toàn cầu bữa tiệc thị giác hoành tráng (Ảnh: NSX).

Không ai có thể phủ nhận James Cameron là một bậc thầy về công nghệ. Hiệu ứng hình ảnh trong Avatar 3 đã đạt đến đỉnh cao mà ngành công nghiệp điện ảnh thế giới hiện nay có thể chạm tới. Mọi khung hình đều được chăm chút với độ sâu và chi tiết đến kinh ngạc, khiến người xem thực sự cảm thấy mình đang hít thở bầu không khí của hành tinh Pandora.

Khán giả được dẫn dắt từ đại dương bao la mênh mông của phần trước đến những cảnh quan núi lửa bí ẩn, rực cháy của tộc Ash. Những hạm đội tàu thuyền khổng lồ của RDA che kín bầu trời, những chiến trường khốc liệt với hiệu ứng cháy nổ, tro tàn được xử lý tinh xảo đến từng hạt bụi. Sự kết hợp giữa ánh sáng, màu sắc và công nghệ 3D tân tiến đã biến mỗi phân cảnh thành một kiệt tác hội họa kỹ thuật số. Tuy nhiên, chính vẻ ngoài lộng lẫy này lại vô tình làm nổi bật sự trống rỗng về mặt tư tưởng mà nhiều nhà phê bình đang lên án.

Điểm gây tranh cãi nhất của Avatar 3 chính là giá trị cốt lõi mà bộ phim truyền tải. Vào năm 2009, thông điệp "nền văn minh tiên tiến là xấu xa, bộ lạc nguyên thủy là tốt đẹp" đã nhận được sự đồng cảm lớn. Nhưng tại thời điểm cuối năm 2025, tư duy này bị đặt dấu hỏi về tính thực tế.

Trong phim, con người tiếp tục hiện thân cho những kẻ thực dân tham lam, tàn phá môi trường còn khoa học kỹ thuật được miêu tả như công cụ của sự tàn sát. Ngược lại, lối sống nguyên thủy của người Na'vi được tôn thờ như vẻ đẹp đích thực duy nhất. Cách tiếp cận mang tính "chống trí thức" này khó lòng nhận được sự ủng hộ rộng rãi trong một xã hội hiện đại, nơi mà khoa học chính là chìa khóa để giải quyết các vấn đề sinh tồn thực sự.

Thông điệp mà James Cameron muốn gửi gắm thông qua Avatar liệu có còn phù hợp? (Ảnh: NSX).

Đặc biệt, sự mâu thuẫn nảy sinh khi James Cameron sử dụng chính những thành tựu công nghệ cao nhất của nền văn minh nhân loại để kể một câu chuyện phê phán văn minh công nghiệp. Khán giả bỏ ra số tiền lớn để ngồi trong những rạp chiếu phong cách công nghiệp, xem một tác phẩm trị giá hàng triệu USD được tạo ra bởi siêu máy tính chỉ để nghe thông điệp rằng chúng ta nên quay lại trạng thái nguyên thủy. Sự đối nghịch này khiến bộ phim giống như một tác phẩm "nghệ thuật trình diễn" mang tính châm biếm hơn là một bộ phim sử thi truyền cảm hứng.

Sự thay đổi về giá trị đạo đức xã hội năm 2025 cũng khiến nhân vật Jake Sully bị nhìn nhận lại. Hành động phản bội loài người của Jake từng được coi là chính nghĩa nhưng trong bối cảnh hiện nay, lập trường "vị trí quyết định thái độ" lại đang trỗi dậy. Nhiều khán giả cảm thấy sự phản bội của Jake đối với đồng loại là một sự thiên vị khó chấp nhận, khiến nhân vật này mất đi sự gắn kết tâm hồn với người xem đương thời.

Bên cạnh đó, việc xây dựng nhân vật ở phần này cũng bộc lộ những thiếu sót: Ở độ tuổi trung niên, cả Jake và Neytiri trông "già" và mệt mỏi, thiếu hẳn sức quyến rũ và sự nhiệt huyết từng khiến khán giả mê đắm ở phần đầu.

Ở tuyến nhân vật trẻ, các con của Jake thường xuyên cãi vã, gây ra những rắc rối phiền phức khiến mạch phim bị loãng và tạo cảm giác ồn ào không cần thiết. Bên cạnh đó, ở phe phản diện, Đại tá Miles Quaritch bị đánh giá là "hữu dũng vô mưu", nói nhiều hơn làm và thiếu đi sự tàn nhẫn sắc bén cần có. Ngược lại, Nữ hoàng Tro tàn Varang - một phản diện mới - dù rất quyến rũ và bí ẩn nhưng lại lạm dụng sự độc ác một cách cực đoan. Sự kết hợp giữa Miles và Varang mang lại cảm giác khiên cưỡng, không tạo ra được một đối trọng đủ mạnh cho gia đình Sully.

Trong khi đó, nhân vật chính Jake dường như cũng mất đi vẻ hấp dẫn so với 2 mùa Avatar trước (Ảnh: NSX).

Dù gây nhiều tranh cãi, không thể phủ nhận Avatar 3 có kịch bản phức tạp và đa chiều hơn phần trước. Việc giới thiệu tộc Ash (Tộc Tro tàn) là một bước đi thông minh của biên kịch. Dựa trên bối cảnh lịch sử về sự chia rẽ giữa các bộ lạc thổ dân Mỹ trong quá trình khai phá Bắc Mỹ, phim đã thoát khỏi mô-típ xung đột thiện - ác đơn thuần giữa Na'vi và con người.

Sự xuất hiện của một tộc người Na'vi "không tốt đẹp" đã mang đến cái nhìn thực tế hơn về bản chất của sự sinh tồn. Cuộc chiến giành Pandora giờ đây là một bàn cờ chính trị đa phương, nơi mỗi phe phái đều có những toan tính và mặt tối riêng. Đây chính là yếu tố hiếm hoi giữ chân những khán giả yêu thích chiều sâu nội dung, giúp phim không bị biến thành một màn trình diễn kỹ xảo rỗng tuếch.

Dù gây tranh cãi, không thể phủ nhận Avatar 3 vẫn là một tác phẩm điện ảnh thành công (Ảnh: NSX).

Nhìn chung, Avatar 3: Fire and Ash vẫn là một kỳ quan điện ảnh mà bất cứ ai cũng nên trải nghiệm một lần tại rạp để thấy được sức mạnh của công nghệ đương đại. Doanh thu 345 triệu USD là minh chứng cho sức mạnh thương hiệu không thể lay chuyển của James Cameron. Tuy nhiên, sự tranh cãi gay gắt từ công chúng cho thấy điện ảnh năm 2025 đòi hỏi nhiều hơn thế.

Khán giả không còn hài lòng với những câu ngụ ngôn cũ kỹ và những triết lý chống văn minh mâu thuẫn. Để duy trì sức hút cho các phần tiếp theo, có lẽ James Cameron cần một cuộc cách mạng về tư duy kịch bản cũng như cách xây dựng nhân vật, để Pandora không chỉ là một hành tinh đẹp để nhìn mà còn là một thế giới đáng để tin tưởng và đồng cảm.

Thanh Bình - CTV