Bà Lê Thị Nga: Cả nhiệm kỳ không kết án oan người vô tội là một thành tích rất lớn
Theo bà Lê Thị Nga, việc không kết án oan người vô tội là một thành tích rất lớn trong bối cảnh ngành tòa án phải xử lý hàng chục nghìn vụ án mỗi năm trong cả nhiệm kỳ...
Sáng 5-9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nghe báo cáo thẩm tra các báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, công tác thi hành án, công tác phòng, chống tham nhũng năm 2025; các báo cáo công tác của Viện trưởng VKSND Tối cao, Chánh án TAND Tối cao năm 2025 và tổng kết công tác nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV (2021-2026).
Nhiều vụ án thực sự khó
Bà Lê Thị Nga, Phó Chủ nhiệm thường trực Ủy ban Giám sát và Dân nguyện của Quốc hội, nhận định rằng: Trong bối cảnh đầu nhiệm kỳ thì COVID-19, cuối nhiệm kỳ thì thực hiện cuộc cách mạng về tinh gọn bộ máy, sắp xếp địa giới hành chính thì TAND, VKSND đã thực hiện đúng, nghiêm túc các quy định, các nghị quyết, kết luận của Trung ương, của Bộ Chính trị, của Quốc hội và các quy định của pháp luật có liên quan và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin.
“Chúng tôi đánh giá hai ngành Tòa án và Viện kiểm sát đã nỗ lực cố gắng hoàn thành tốt các chỉ tiêu nhiệm vụ và trong báo cáo tư pháp của các năm đều thấy các chỉ tiêu cơ bản đáp ứng yêu cầu của Quốc hội, có những chỉ tiêu vượt. Công tác thực hành quyền công tố và kiểm soát hoạt động tư pháp, theo chúng tôi, đã hoàn thành rất tốt nhiệm vụ của mình”, bà Nga nêu.
Đặc biệt, đối với công tác xét xử của Tòa án, bà Nga nói có một đặc điểm nổi bật là trong nhiệm kỳ qua không kết án oan người vô tội.
“Chúng tôi cho rằng đây là một thành tích rất lớn, bởi chúng ta xử hàng chục ngàn vụ án một năm nhưng cả nhiệm kỳ không kết án oan trường hợp nào. Điều này khác với các nhiệm kỳ khác của Quốc hội có một số vụ kết án oan”, bà Nga nhận định và cho rằng đây là thành tích rất lớn của tòa án và viện kiểm sát.
Phó Chủ nhiệm thường trực Ủy ban Giám sát và Dân nguyện Lê Thị Nga nói cả nhiệm kỳ không kết án oan người vô tội là thành tích lớn. Ảnh: QH
Theo bà, thời gian qua, những vụ án lớn, có những vụ án hàng trăm bị cáo, hàng nghìn bị hại nhưng tòa án, viện kiểm sát đã tích cực nghiên cứu hồ sơ, các tranh tụng tại phiên tòa cũng được người dân đánh giá rất cao.
Bà Nga cũng nêu nhiều ý kiến, kiến nghị đối với các báo cáo, đặc biệt là về chính sách cho cán bộ các ngành sau khi sắp xếp.
Nhức nhối chuyện lừa đảo trên không gian mạng
Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan thì kể hai câu chuyện. Một là gần đây khi ông đi tiếp xúc cử tri thì được phản ánh về tình trạng người dân bị lừa đảo “việc nhẹ lương cao” rồi bị đưa qua Campuchia.
“Mặc dù mình ra rả tuyên truyền không có chỗ nào trên thế giới việc nhẹ lương cao nhưng bắt về đưa về là lại qua. Lý do vì sao nó như vậy?”, ông Hoan đặt vấn đề.
Việc thứ hai là có những người cao tuổi cũng bị lừa đảo trên không gian mạng với hình thức “du lịch 0 đồng”. Dù việc này không hẳn là tốn tiền nhưng khi tham gia chương trình thì người cao tuổi “bị ép cái này ép cái kia, mua cái này mua cái nọ. Cuối cùng, tiền mất tật mang”.
“Tội phạm trên không gian mạng thì chúng ta cũng phải từ không gian mạng để mà truyền thông”, ông Hoan nói và cho rằng công tác truyền thông này phải tới từng người dân thông qua chuyển đổi số.
Khi đi thăm một số trung tâm phục vụ hành chính công, ông thấy có “nhiều màn hình đẹp quá”. Nếu trong lúc người dân chờ đợi mà truyền thông những câu chuyện bị lừa đảo để người dân kể cho nhau nghe để "đừng bị lừa đảo như thế" thì rất tốt.
“Chúng ta phải tạo ra mọi kênh để hỗ trợ chính quyền địa phương, hỗ trợ lực lượng công an. Chứ sau khi một vụ án xảy ra rồi thì biết bao nhiêu tiền mất tật mang, biết bao nhiêu di chứng”, ông Hoan nói.
Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nêu ý kiến về lừa đảo việc nhẹ lương cao. Ảnh: QH
Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long phản hồi ý kiến này rằng: phải đẩy mạnh công tác phối hợp quốc tế đặc biệt các nước có đường biên giới chung.
“Vừa rồi chúng tôi đã phải cử các tổ công tác sang khu vực tam giác vàng phối hợp đấu tranh giải quyết một loạt các vụ các trung tâm lừa đảo ở bên khu vực tam giác vàng và bắt hàng trăm đối tượng để xử lý. Kết quả có khá hơn công tác tuyên truyền đẩy mạnh hơn”, thứ trưởng Long thông tin.
Ông nói thêm, tình trạng lừa đảo trên không gian mạng thì rất nhiều quốc gia gặp phải. Ông Long nói Bộ Công an sẽ cố gắng và cũng đã tích cực làm tốt công tác tuyên truyền. Tuy vậy, một số người vẫn còn “nhẹ dạ cả tin” dù tình trạng này đã được tuyên truyền trên tất cả các nền tảng, kể cả nền tảng không gian mạng và nền tảng báo chí chính thức chính thống.
“Tôi cũng rất mong rằng qua các kênh khác nhau thì người dân cũng cố gắng tự bảo vệ mình, tự bảo vệ tài sản của mình và phòng ngừa phối hợp lực lượng công an trong công tác đấu tranh”, thứ trưởng Long nói.
Có sự ủng hộ của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội
Chưa bao giờ Hội đồng Thẩm phán và Lãnh đạo TAND Tối cao bàn xây dựng nhiều các thông tư, nghị quyết để hướng dẫn thực thi pháp luật, đặc biệt công tác xét xử như bây giờ. Sắp tới chúng tôi tin rằng những yêu cầu của Quốc hội ngành tòa án sẽ đáp ứng được hết.
Có một áp lực rất lớn là hai ngành bảo vệ pháp luật là tòa án và viện kiểm sát không nằm trong cơ chế chung nên thời gian qua thực hiện sắp xếp giống nhau, thậm chí làm mạnh hơn nhưng chế độ chính sách hiện nay, ví dụ ở những tỉnh “ba nhập một” ăn ở đi lại quá khó khăn.
Tuy vậy, vừa qua, chúng tôi cũng có sự hỗ trợ, chia sẻ, đặc biệt là của Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội, nếu không có thì không vượt qua được khó khăn, không đáp ứng được các yêu cầu. Tôi vừa chỉ đạo ký hai văn bản gửi Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Nội vụ đề nghị xem xét hỗ trợ giải quyết khó khăn cho ngành tòa án liên quan đến chuyện di dời, sắp xếp tổ chức bộ máy và kể cả trụ sở.
Chúng tôi tiếp thu đầy đủ các ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Chánh án TAND Tối cao Lê Minh Trí
Điểm nổi bật trong nhiệm kỳ
Các cơ quan bảo vệ pháp luật là tòa án, viện kiểm sát, cơ quan điều tra, cơ quan thi hành án đã nỗ lực hết sức rất lớn. Án không phạm tội nhiệm kỳ trước có 38 trường hợp nhưng nhiệm kỳ này chỉ có 10 trường hợp. Trong 10 trường hợp này đều là “hủy án để điều tra lại” chứ không phải không phạm tội. Chỉ có một trường hợp không phạm tội là do có sự thay đổi của pháp luật.
Đây là thành tích rất lớn mà đồng chí Nga phát biểu và là nỗ lực từ điều tra đến truy tố và xét xử. Đây là điểm nổi bật trong nhiệm kỳ vừa rồi.
Viện trưởng VKSND Tối cao Nguyễn Huy Tiến
Cần nỗ lực rất lớn
Để hoàn thành chỉ tiêu về thi hành án cần một nỗ lực rất lớn. Cụ thể năm 2025 các vụ việc tăng tới 14.150 vụ việc, số tiền phải thi hành án tăng tới 107.966 tỉ. Số lượng tăng đột biến và cần nhiều nỗ lực của công tác thi hành án.
Có những đại án lớn chưa từng có tiền lệ được đưa ra xét xử và có hiệu lực thi hành. Ví dụ đại án Vạn Thị Phát, Trương Mỹ Lan và đồng phạm có tới gần 43.000 người bị hại và nghĩa vụ của cơ quan thi hành án dân sự trực tiếp tổ chức thi hành lên đến trên 50.000 tỉ và tài sản phải xử lý là các bất động sản lên đến con số hàng nghìn, nằm rải rác rất nhiều các tỉnh, thành phố trên địa bàn cả nước.
Việc kiện toàn sắp xếp tổ chức chính quyền hai cấp và đổi mới rất mạnh mẽ hệ thống tổ chức bộ máy cơ quan thi hành án dân sự từ ba cấp xuống còn hai cấp cũng là một đổi mới rất mạnh mẽ, ảnh hưởng nhất định, tất nhiên không lớn, tới việc tổ chức thực hiện công việc trong một thời gian.
