Bắc Ninh: Những quyết sách vì con người và phát triển bền vững- Bài 1: Hợp lực vươn mình – ưu tiên cho con người

Hơn 3 tháng – quãng thời gian ngắn ngủi trong tiến trình phát triển của một địa phương song với Bắc Ninh sau ngày hợp nhất (1/7/2025) là khoảng thời gian đặc biệt sôi động, căng tràn năng lượng sáng tạo, khi bộ máy chính quyền tỉnh mới bắt tay ngay vào hiện thực hóa mục tiêu cao cả: “Lấy con người làm trung tâm của phát triển”.

Từ “hai hệ thống” đến “một khung” thống nhất

Thực hiện Nghị quyết số 202/2025/QH15, ngày 12/6/2025 của Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, tỉnh Bắc Ninh được thành lập trên cơ sở hợp nhất tỉnh Bắc Giang và tỉnh Bắc Ninh cũ. Diện tích tự nhiên của tỉnh sau hợp nhất là hơn 4.700 km2, dân số hơn 3,6 triệu người, có 99 xã, phường.

Đồng chí Nguyễn Việt Oanh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh phát biểu tại kỳ họp thứ hai, khóa XIX, HĐND tỉnh, nhiệm kỳ 2021-2026.

Ngay sau khi hợp nhất, HĐND tỉnh Bắc Ninh khóa đầu tiên của nhiệm kỳ mới đã trở thành trung tâm hoạch định và quyết nghị chính sách cho giai đoạn phát triển mới. Không chỉ là cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương, đại diện ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân dân, HĐND tỉnh còn mang trên vai trọng trách nặng nề: Xây dựng khung pháp lý thống nhất, đồng bộ, nhân văn và khả thi cho một tỉnh vừa hợp nhất, nơi hai hệ thống chính sách của Bắc Giang và Bắc Ninh cũ vẫn còn những khác biệt.

Trước hợp nhất, Bắc Giang và Bắc Ninh cũ đều là những địa phương có nhiều chính sách đặc thù trong lĩnh vực an sinh, giáo dục, y tế... nhưng không giống nhau. Sự khác biệt về mức hỗ trợ, cơ chế chính sách giữa 2 địa phương cũ khiến công tác rà soát, đối chiếu, thống nhất cần thực hiện trên phạm vi rộng, trong khi thời gian thực hiện gấp, đòi hỏi vừa phải bảo đảm chính xác, chặt chẽ về pháp lý, vừa kịp thời, linh hoạt trong thực tiễn.

Các đồng chí chủ tọa kỳ họp thứ hai, HĐND tỉnh khóa XIX, nhiệm kỳ 2021-2026.

Việc bố trí nguồn lực để áp dụng những chính sách ưu việt hơn của mỗi tỉnh trước đây trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh mới gặp nhiều khó khăn do sự gia tăng về đối tượng thụ hưởng dẫn đến việc phát sinh nguồn lực tương đối lớn. Từ đó đặt ra yêu cầu cần phải rà soát tổng thể để cân nhắc đưa ra những quyết sách vừa kế thừa và phát huy những chính sách cũ, vừa phù hợp với điều kiện thực tiễn.

Ngay từ những ngày đầu sau hợp nhất, Thường trực HĐND tỉnh tiến hành họp liên tục, rà soát tất cả các nghị quyết, chính sách an sinh xã hội, giáo dục, y tế, bảo hiểm... của hai tỉnh cũ để tìm ra những điểm khác biệt, từ đó thống nhất phương án tối ưu, phù hợp nhất với điều kiện thực tế và khả năng ngân sách.

Các đại biểu HĐND tỉnh Bắc Ninh biểu quyết thông qua các nghị quyết tại kỳ họp thứ hai, khóa XIX, nhiệm kỳ 2021-2026.

Để kịp thời quyết định ban hành cơ chế chính sách đáp ứng yêu cầu ngay sau sắp xếp bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp, Thường trực HĐND tỉnh đã chủ động chỉ đạo thành lập các đoàn khảo sát thực tế để các chính sách được ban hành phù hợp với điều kiện thực tế của tỉnh với phương châm đồng hành cùng UBND tỉnh kịp thời lựa chọn ban hành chính sách hướng tới chăm lo tốt hơn cho Nhân dân.

Tại các kỳ họp chuyên đề diễn ra tháng 8, 9 và 10/2025, HĐND tỉnh Bắc Ninh đã thông qua hàng loạt nghị quyết về an sinh xã hội, trong đó có những chính sách được đánh giá là “chạm đến trái tim” người dân. Có thể kể đến như: Nghị quyết số 31/2025/NQ-HĐND, ngày 11/8/2025 Quy định hỗ trợ sữa trong các cơ sở giáo dục có học sinh mầm non và học sinh tiểu học trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2025-2030.

Ban Văn hóa - Xã hội, HĐND tỉnh Bắc Ninh tổ chức hội nghị thẩm tra Dự thảo Nghị quyết của HĐND tỉnh quy định hỗ trợ thực hiện Chương trình “Sữa học đường” trong các cơ sở giáo dục.

Cùng đó là Nghị quyết số 42/2025/NQ-HĐND ngày 10/10/2025 Quy định mức hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông trong cơ sở giáo dục dân lập, tư thục; mức học phí giáo dục mầm non, phổ thông công lập; danh mục các khoản thu và mức thu, cơ chế quản lý thu, chi đối với các dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục đối với cơ sở giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh, từ năm học 2025 - 2026.

Đặc biệt, Nghị quyết số 40/2025/NQ-HĐN quy định Chính sách hỗ trợ cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong các cơ quan, đơn vị, tổ chức tỉnh Bắc Ninh bị tác động, ảnh hưởng của việc thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp xã gây sự chú ý, quan tâm của nhiều người. Đồng thời bãi bỏ những quy định chồng chéo, không còn phù hợp trong nội dung của 5 nghị quyết.

Đây đều là những chính sách cấp bách và nhân văn, được xây dựng trong thời gian ngắn nhưng chất lượng cao, thể hiện tinh thần làm việc khẩn trương, trách nhiệm và đồng thuận cao giữa HĐND – UBND – Ủy ban MTTQ tỉnh và các sở, ngành.

Theo lãnh đạo UBND tỉnh Bắc Ninh, khi người dân cảm nhận được sự quan tâm, chia sẻ của chính quyền, niềm tin sẽ được củng cố, tạo nên sức mạnh đoàn kết mới. Chính sự tin tưởng của người dân là động lực để chính quyền dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm với những chính sách mới.

Lựa chọn những chính sách ưu việt

Đồng chí Trần Thị Hằng, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Bắc Ninh cho biết: Trong quá trình triển khai, HĐND tỉnh luôn xác định rõ các nguyên tắc chỉ đạo xuyên suốt là: Tuân thủ pháp luật, không để người dân bị bỏ lại phía sau trong mọi chính sách; bảo đảm tính kế thừa, đồng bộ và phù hợp với thực tiễn phát triển KT-XH; tuân thủ nghiêm quy trình xây dựng, ban hành nghị quyết, trên cơ sở khảo sát thực tiễn, tham vấn rộng rãi ý kiến của các chuyên gia, cơ quan, đơn vị và Nhân dân; tăng cường phối hợp giữa HĐND, UBND và các cơ quan chuyên môn trong suốt quá trình tổ chức thực hiện, giám sát, đánh giá kết quả.

Đồng chí Trần Thị Hằng, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh trao đổi với đại diện lãnh đạo Báo và Phát thanh, Truyền hình Bắc Ninh về quá trình xây dựng các nghị quyết.

Có những nghị quyết tỉnh Bắc Ninh cũ có, tỉnh Bắc Giang không có hoặc ngược lại. Hoặc có những nghị quyết 2 tỉnh đều có nhưng đối tượng, mức hỗ trợ lại khác nhau. Quan điểm của tỉnh là chọn những chính sách ưu việt, có lợi nhất cho người dân để áp dụng. Đặc biệt, những chính sách ưu việt mà người dân của 2 tỉnh đã và đang được hưởng sẽ tiếp tục triển khai, không bãi bỏ, không bị gián đoạn, bảo đảm tính nhân văn, vì lợi ích của Nhân dân.

“Khó khăn lớn nhất không nằm ở kỹ thuật lập pháp, mà ở chỗ làm sao để tạo được sự đồng thuận cao nhất, bảo đảm công bằng giữa các vùng, các nhóm đối tượng. Chúng tôi xác định, nghị quyết chỉ thực sự có ý nghĩa khi đi vào cuộc sống, được người dân đồng tình, hồ hởi đón nhận. Mỗi văn bản ban hành phải chạm đến đời sống, tạo ra sự thay đổi tích cực, dù nhỏ, đối với người dân”- đồng chí Trần Thị Hằng, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh.

Thời điểm này, các cơ quan chức năng của tỉnh Bắc Ninh đang thực hiện các bước theo quy trình để hoàn thiện thêm 16 nghị quyết trình HĐND tỉnh thông qua ở các kỳ họp tới, dự kiến xong trong tháng 12 năm nay.

Cũng như các nghị quyết kể trên, những nghị quyết dự kiến được thông qua lần này được đông các tầng lớp Nhân dân mong đợi như: Nghị quyết Quy định một số chính sách hỗ trợ hợp tác quốc tế và đào tạo nhân lực chất lượng cao trong giáo dục nghề nghiệp, giáo dục đại học phục vụ các ngành công nghiệp mũi nhọn, công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo và công nghiệp trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh, giai đoạn 2025-2030.

Cùng đó là Nghị quyết Quy định hỗ trợ chế độ chính sách đối với các trường trung học phổ thông chuyên, trung học cơ sở trọng điểm, giáo viên, học sinh tham gia bồi dưỡng, tập huấn các kỳ thi chọn học sinh giỏi các cấp; Nghị quyết Quy định mức quà tặng đối với người có công với cách mạng, thân nhân người có công, người cao tuổi, hộ nghèo; Nghị quyết Quy định chính sách đối với nghệ nhân trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể…

Đoàn giám sát Ban Pháp chế, HĐND tỉnh Bắc Ninh giám sát, động viên cán bộ Trung tâm Phục vụ hành chính công phường Tự Lạn.

Để bảo đảm tính khả thi, quá trình chuẩn bị, thẩm định các nghị quyết được tiến hành hết sức kỹ lưỡng. Các ban của HĐND tỉnh, UBND tỉnh, các sở, ngành liên quan đã tổ chức hàng chục cuộc họp, lấy ý kiến từ cơ sở đến cấp tỉnh, đặc biệt là từ những người trực tiếp thụ hưởng chính sách.

Ông Thân Trung Kiên, Trưởng Ban Văn hóa – Xã hội, HĐND tỉnh Bắc Ninh, cho biết: “Chúng tôi không chỉ đọc báo cáo, mà xuống tận trường học, trạm y tế, gặp phụ huynh, giáo viên, người dân để lắng nghe. Mỗi ý kiến góp phần hoàn thiện thêm một điều khoản, một mức hỗ trợ. Nghị quyết được xây dựng từ thực tiễn, vì con người, nên chúng tôi coi đó là trách nhiệm chính trị và cũng là tình cảm đối với Nhân dân”.

Một trong những cách làm mới của HĐND tỉnh Bắc Ninh đó là đồng hành trong xây dựng để nghị quyết “gắn chặt” với đời sống thực tế. Thay vì ban hành rồi chờ triển khai, quá trình xây dựng nghị quyết được “thử nghiệm mềm” ở một số đơn vị, địa phương, nhằm đánh giá tính khả thi trước khi thông qua.

Chẳng hạn, khi xem xét chính sách hỗ trợ “Sữa học đường”, Ban Văn hóa – Xã hội đã tổ chức khảo sát tại các trường mầm non, tiểu học ở các xã, phường ở nhiều nơi trên địa bàn tỉnh Bắc Giang cũ để xác định mức hỗ trợ, phương thức cấp phát, bảo đảm công bằng và hiệu quả.

Hay với chính sách hỗ trợ cán bộ, công chức, viên chức bị ảnh hưởng bởi sắp xếp bộ máy, Sở Tài chính, Sở Nội vụ phối hợp với các cơ quan, đơn vị, xã, phường liên quan rà soát cụ thể các trường hợp, đề xuất phương án thỏa đáng, vừa khuyến khích, vừa động viên tinh thần người lao động.

Có thể nói, hơn 3 tháng sau hợp nhất là giai đoạn thử thách năng lực tổ chức và bản lĩnh chính trị của bộ máy chính quyền mới. HĐND tỉnh Bắc Ninh đã chứng minh vai trò “trung tâm đoàn kết”, nơi ý Đảng – lòng dân gặp nhau qua những quyết sách thiết thực. Các nghị quyết được thông qua không chỉ có giá trị pháp lý mà còn có ý nghĩa tinh thần sâu sắc: Gửi đi thông điệp về một chính quyền hành động, đặt lợi ích người dân lên trên hết.

Ông Tạ Việt Hùng, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Bắc Ninh phát biểu về ý nghĩa của Chương trình Sữa học đường tại hội nghị do Ban Văn hóa-Xã hội, HĐND tỉnh tổ chức.

Nhìn lại chặng đường ngắn ngủi ấy, có thể thấy tinh thần “hợp lực phát triển – ưu tiên cho con người” đã thấm sâu trong từng quyết định, từng cuộc họp, từng dòng nghị quyết được thông qua, ban hành.

Sự đồng thuận của Nhân dân, niềm tin vào HĐND – cơ quan dân cử đại diện cho ý chí và nguyện vọng của họ – chính là “nguồn năng lượng mới” giúp Bắc Ninh sau hợp nhất vươn mình mạnh mẽ, bước đi vững vàng. Bởi lẽ, những chính sách an sinh không chỉ là “bức tường che chở” trong khó khăn, mà còn là “bệ phóng” cho phát triển con người – yếu tố cốt lõi của mọi chiến lược phát triển bền vững. (Còn nữa)

Bảo Khánh - Công Doanh