Bài 4: Đòi hỏi trách nhiệm cao, tư duy mới, hành động mới
Cần làm gì để Chỉ thị thấm sâu vào đời sống, để 'mệnh lệnh chính trị' thực sự trở thành động lực tạo bước đột phá nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trong bối cảnh mới?
Hiện nay, toàn Đảng đang khẩn trương triển khai thực hiện Chỉ thị số 50-CT/TƯ với những kế hoạch cụ thể. Cần làm gì để Chỉ thị thấm sâu vào đời sống, để “mệnh lệnh chính trị” thực sự trở thành động lực tạo bước đột phá nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trong bối cảnh mới? Đây là bài toán mà mỗi chi bộ, mỗi đảng viên cần nỗ lực tìm lời giải để vận dụng.
Tích cực triển khai thực hiện Chỉ thị số 50-CT/TƯ, các cán bộ, đảng viên ở nhiều chi bộ tại Hà Nội đã chia sẻ kinh nghiệm bước đầu để đạt hiệu quả tốt nhất. Đây là cơ sở cho các chi bộ, cán bộ, đảng viên cùng quan tâm, bàn thảo nhằm lựa chọn ra hướng đi ưu tiên, triển khai thực hiện cho chi bộ mình thời gian tới.
Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng ban công tác Mặt trận Tổ dân phố số 27 và 3, Phó Chủ tịch Hội Cựu Chiến binh phường Bạch Mai Phạm Ngọc Hiểu cho rằng, để thực hiện tốt Chỉ thị số 50-CT/TƯ, cấp ủy chi bộ phải là tập hợp của những tấm gương mẫu mực trong tu dưỡng, học tập, rèn luyện, giữ gìn kỷ luật, kỷ cương đến việc thực hiện các nhiệm vụ được giao. Cán bộ gương mẫu mới tạo được động lực cho đảng viên và quần chúng nhân dân phát huy tính sáng tạo, đóng góp xây dựng tổ chức Đảng vững mạnh, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
“Một khi các đồng chí đứng đầu cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và đoàn thể gương mẫu, tự khắc họ duy trì ngọn lửa nhiệt huyết, lan tỏa niềm tin và cảm hứng cho cán bộ, đảng viên và nhân dân. Chỉ riêng ý nghĩa tinh thần đó đã có sức hấp dẫn, lôi cuốn tạo thuận lợi cho đổi mới, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ”, Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng ban công tác Mặt trận Tổ dân phố 3 (phường Bạch Mai) Phạm Ngọc Hiểu nhấn mạnh.
Trong khi đó, đảng viên Bùi Đình Thuyết (72 tuổi, Chi bộ Tổ dân phố 22, phường Phúc Lợi), người từng có 20 năm kinh nghiệm (2000-2020) làm bí thư chi bộ cho rằng, điều quan trọng nhất là chi ủy, bí thư chi bộ phải chuẩn bị nội dung sinh hoạt thật sát với thực tiễn cơ sở, đồng thời tạo được bầu không khí sinh động, có sức hút từ các thông tin được truyền đạt, trao đổi tại hội nghị.
“Ngày nay các cơ quan báo chí cũng như mạng xã hội cập nhật thông tin mọi mặt đời sống xã hội từng giờ, từng phút. Nếu họp chi bộ mà các đồng chí vẫn thông tin lặp lại, không đổi mới, không có sức lay động thì đảng viên không nghe, dần dần sinh hoạt chi bộ trở nên nhàm chán”, đảng viên Bùi Đình Thuyết bày tỏ.
Đánh giá cao ý nghĩa của Chỉ thị số 50-CT/TƯ, Bí thư Chi bộ 5 (Đảng bộ phường Bạch Mai) Lê Thị Mai Hương nhận định, chi bộ là “bộ não” của cả hệ thống chính trị tại đơn vị, khu dân cư. Để thực hiện tốt Chỉ thị, vai trò của cấp ủy là hoạch định, định hướng, tổ chức lực lượng, kết nối ý Đảng với lòng dân, biến chủ trương thành hành động cụ thể tại từng đơn vị, khu dân cư, tổ dân phố, tất cả nhằm làm cho mỗi người đều thấy rõ trách nhiệm và niềm tự hào khi thực hiện nhiệm vụ chính trị của đơn vị, địa phương.
Từng nhiều năm giảng dạy về công tác xây dựng Đảng tại Trường Đào tạo cán bộ Lê Hồng Phong thành phố Hà Nội, Tiến sĩ Hoàng Thị Phương cho rằng, để “mệnh lệnh chính trị” trở thành động lực đổi mới, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trong tình hình mới, bí thư chi bộ phải là người đi đầu về ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số trong Đảng cũng như các hoạt động của chi bộ.
Trong đó, việc sử dụng các nền tảng trực tuyến, hệ thống quản lý văn bản số không chỉ giúp tiết kiệm thời gian, giấy tờ, mà còn tạo ra sự minh bạch, kịp thời trong việc trao đổi thông tin. Thay vì chỉ nghe báo cáo một chiều, bí thư chi bộ có thể sử dụng các công cụ này để thu thập ý kiến, phản hồi của đảng viên một cách dân chủ, mở rộng phạm vi thảo luận và biến sinh hoạt chi bộ thành một kênh tương tác hai chiều, chủ động, hiệu quả, đúng như yêu cầu của Chỉ thị về việc cải tiến hình thức, phương pháp sinh hoạt.
Còn tại xã Hát Môn, 100% chi bộ trực thuộc đã đồng loạt tổ chức sinh hoạt thường kỳ vào ngày 3-9 vừa qua. Quán triệt sâu sắc nội dung Chỉ thị 50-CT/TƯ với tinh thần sinh hoạt chi bộ là “mệnh lệnh chính trị” và tập trung đổi mới căn bản, toàn diện về nội dung và hình thức sinh hoạt chi bộ, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Hát Môn Nguyễn Đình Sơn đã chia sẻ kinh nghiệm ban đầu khá hiệu quả là chỉ đạo các chi bộ tổ chức sinh hoạt theo hướng bám sát yêu cầu “3 rõ” (rõ nội dung, rõ trách nhiệm, rõ giải pháp).
Đối với Đảng ủy các cơ quan Đảng thành phố Hà Nội, Chỉ thị số 50-CT/TƯ tiếp thêm sức mạnh để triển khai các giải pháp thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ lần thứ I. Phó Bí thư Đảng ủy Phạm Thị Nguyên Hạnh cho biết, Đảng bộ các cơ quan Đảng thành phố có 12 đảng bộ cơ sở, 2 đảng bộ bộ phận, 143 chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở, đảng ủy bộ phận với 2.934 đảng viên. Phần lớn các tổ chức cơ sở Đảng trực thuộc Đảng bộ là các cơ quan tham mưu chiến lược, giữ vai trò trung tâm trong hoạch định chủ trương, tổ chức thực hiện và giám sát các chính sách lớn, dẫn dắt toàn hệ thống chính trị thành phố Hà Nội vận hành đồng bộ, hiệu quả.
Vì vậy, Đảng ủy các cơ quan Đảng thành phố hết sức coi trọng vai trò của các chi bộ; đặt chỉ tiêu trong giai đoạn 2025-2030 là 100% chi bộ sinh hoạt chuyên đề 4 lần/năm; từ 90% chi bộ trở lên đạt “chi bộ 4 tốt”. Ngay trong Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội, Đảng ủy đã nêu bật yêu cầu đổi mới mạnh mẽ và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, sinh hoạt chuyên đề theo Chỉ thị số 50-CT/TƯ bảo đảm tính lãnh đạo, tính giáo dục, tính chiến đấu, thiết thực, gắn với nhiệm vụ chính trị và tình hình thực tiễn.
Cán bộ lãnh đạo xã Tam Hưng, Hà Nội về dự sinh hoạt chi bộ thường kỳ ở cơ sở, trao đổi với đảng viên. Ảnh: Quang Hưng
Chi bộ thôn Tích Giang 4, xã Phúc Thọ sinh hoạt định kỳ tháng 9-2025 theo tinh thần Chỉ thị số 50-CT/TƯ. Ảnh: Phương Huế
“Từ kinh nghiệm thực tiễn, Đảng ủy đang xin ý kiến để có thể ban hành một nghị quyết chuyên đề về thực hiện Chỉ thị số 50-CT/TƯ. Đây sẽ là cơ sở để Đảng ủy chỉ đạo sát sao, thường xuyên nhằm tạo chuyển biến căn bản và toàn diện nền nếp, chất lượng sinh hoạt chi bộ như Ban Bí thư yêu cầu, cũng như đáp ứng tinh thần chỉ đạo chung của Thành ủy Hà Nội về vấn đề này”, đồng chí Phạm Thị Nguyên Hạnh chia sẻ.
Thực tiễn tại Hà Nội chỉ ra rằng, nơi nào cấp ủy, bí thư chi bộ thực hiện tốt vai trò, trách nhiệm, chất lượng sinh hoạt chi bộ nơi đó được nâng lên rõ rệt. Vì vậy, cần lựa chọn, bố trí đội ngũ chi ủy, đặc biệt là bí thư chi bộ có trình độ năng lực, phẩm chất đạo đức tốt, tâm huyết, trách nhiệm với công việc, kỹ năng điều hành khoa học và có uy tín với đảng viên, quần chúng nhân dân.
Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong khẳng định, thời gian tới, toàn Đảng bộ thành phố cần tiếp tục quán triệt, nâng cao hơn nữa nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức Đảng, người đứng đầu cấp ủy, đội ngũ cán bộ, đảng viên về vị trí, vai trò của sinh hoạt chi bộ và sự cần thiết phải nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ bởi đây là giải pháp góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức Đảng trong tình hình hiện nay.
Điều quan trọng là phải thực hiện đúng quy định, nguyên tắc tổ chức sinh hoạt Đảng, duy trì nền nếp sinh hoạt định kỳ và sinh hoạt chuyên đề. Chi bộ phải chú trọng phát huy dân chủ và nâng cao ý thức, trách nhiệm, tinh thần gương mẫu của đảng viên trong sinh hoạt chi bộ.
“Chi bộ cần đổi mới mạnh mẽ nội dung, hình thức sinh hoạt, nhất là sinh hoạt chuyên đề, coi đây là yếu tố quan trọng quyết định chất lượng sinh hoạt chi bộ. Trong đó, chi bộ bám sát các quy định, định hướng của cấp ủy cấp trên và tình hình thực tiễn đang cần triển khai thực hiện để bàn và ra nghị quyết”, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Văn Phong nhấn mạnh.
Qua 8 năm thực hiện Kết luận số 18-KL/TƯ, ngày 22-9-2017 của Ban Bí thư và 18 năm thực hiện Chỉ thị số 10-CT/TƯ ngày 30-3-2007 của Ban Bí thư khóa X về “Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trong tình hình mới”, trên khắp cả nước đã xuất hiện hàng chục mô hình, cách làm sáng tạo nhằm đổi mới sinh hoạt chi bộ, trong đó phổ biến nhất là mô hình “chi bộ 4 tốt”… Những mô hình đã được thực tiễn kiểm chứng này là cơ sở rất tốt để các chi bộ tiếp tục vận dụng, kết hợp với những điểm mới trong Chỉ thị số 50-CT/TƯ, từ đó tạo chuyển biến đột phá về chất trong sinh hoạt chi bộ.
Nhà văn hóa Tổ dân phố 2 thôn Thanh Lãm, xã Phú Lương, nơi thường xuyên diễn ra các hội nghị sinh hoạt chi bộ. Ảnh: Hữu Tiệp
Ông Hoàng Sỹ Luân, Bí thư Chi bộ tổ dân phố 31, 39 Tây Nam Linh Đàm (phường Hoàng Liệt) với sân chơi cộng đồng - một công trình ý nghĩa được hình thành nhờ nỗ lực đổi mới hoạt động của Chi bộ. Ảnh: Hiền Chi
Đảng viên Chi bộ thôn Thạch Thán 1, xã Quốc Oai phát biểu tại buổi sinh hoạt chi bộ tháng 9-2025. Ảnh: CTV
Nhà văn hóa thôn Tháp Thượng, xã Đan Phượng, nơi thường xuyên tổ chức họp chi bộ. Ảnh: Hữu Tiệp
Để "mệnh lệnh chính trị" trong Chỉ thị số 50-CT/TƯ thực sự trở thành động lực nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, PGS.TS Phạm Minh Anh, Hiệu trưởng Trường Đào tạo cán bộ Lê Hồng Phong cho rằng, mỗi đảng viên phải ưu tiên tham gia, chuẩn bị ý kiến kỹ lưỡng cho các buổi sinh hoạt chi bộ, coi đây là trách nhiệm chính trị cá nhân để triển khai hiệu quả các nghị quyết của Đảng.
PGS.TS Phạm Minh Anh nhấn mạnh: Để đổi mới, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ thì nhất định phải tăng cường tính chiến đấu, khắc phục triệt để tình trạng "dĩ hòa vi quý". Mỗi đảng viên cần thẳng thắn đóng góp ý kiến, tự phê bình khuyết điểm của cá nhân, phê bình mang tính xây dựng với đồng chí, tuân thủ nguyên tắc tập trung dân chủ, không né tránh mâu thuẫn, tất cả hướng đến xây dựng nội bộ đoàn kết, trong sạch, vững mạnh.
PGS.TS Phạm Minh Anh còn khẳng định, để việc thực thi Chỉ thị số 50-CT/TƯ tạo bước chuyển về chất, công tác kiểm tra, giám sát phải được thực hiện thường xuyên, không chỉ kịp thời “vỗ vai” nhắc nhở tập thể, cá nhân, mà còn góp phần xây dựng nền nếp, tác phong kỷ luật cho cán bộ, đảng viên.
Khắc phục tình trạng "dĩ hòa vi quý", tăng cường tự phê bình và phê bình cũng là vấn đề được PGS.TS Nguyễn Mạnh Hà, nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng (Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh) đề cập khi được hỏi về giải pháp thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 50-CT/TƯ.
Trong khi đó, PGS.TS Trần Viết Lưu, nguyên Vụ trưởng Vụ Tổng hợp, Ban Tuyên giáo Trung ương (nay là Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương) cho rằng, phải làm tất cả để mỗi cán bộ, đảng viên thay đổi tư duy, nhận thức về sinh hoạt chi bộ, khắc phục bằng được tư tưởng không đúng, là coi sinh hoạt chi bộ như việc hành chính trong Đảng, đến ngày, đến giờ là họp, họp thì họp cho xong, qua loa, đại khái...
“Cái nếp nghĩ, nếp sinh hoạt ấy tôi cho là còn tồn tại không ít, cần phải từ bỏ ngay trong mỗi cán bộ, đảng viên. Thay vào đó, mỗi người phải thực sự là bộ óc đổi mới, trong sinh hoạt chi bộ phải có khao khát hiến kế, bàn bạc, trao đổi về các vấn đề đang nổi lên tại địa phương, cơ quan, đơn vị, lĩnh vực, ngành mình công tác, các vấn đề mà thực tiễn đang đòi hỏi..., đặt mình trong dòng chảy chung để tìm hiểu, tham gia tháo gỡ”, PGS.TS Trần Viết Lưu phân tích.
PGS.TS Trần Viết Lưu nhấn mạnh, trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, đất nước đã xác định mục tiêu với khát vọng rất cao, đòi hỏi Đảng với vai trò “người cầm lái” phải thật trong sạch, vững mạnh.
Muốn xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh từ gốc phải xây dựng từ đảng viên, từ chi bộ, nhất là nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của chi bộ, bởi chi bộ là “hạt cơ bản” - nơi hội tụ các “tế bào”. Chi bộ mạnh thì Đảng mới mạnh. Đảng mạnh thì mới đủ sức lãnh đạo thực hiện thành công mục tiêu xây dựng nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, văn minh và hạnh phúc.
XEM TIẾP
Bài cuối: Chung tay tạo luồng sinh khí mới
