Bài cũ ở lần mới

Ngay trong ngày đầu tiên của chương trình dành cho phát biểu của đại diện các quốc gia thành viên, Tổng thống Mỹ đã có bài phát biểu kéo dài 57 phút. Địa điểm thì vẫn là địa điểm cũ như hồi cách đây 6 năm. Điểm khác biệt là lần này, ông Trump trở lại cầm quyền ở nước Mỹ.

Diện thính giả trong phòng họp Đại hội đồng Liên hợp quốc cũng đã thay đổi nhiều so với trước và cả sự nhìn nhận của thế giới về ông Trump và về nước Mỹ cũng đã khác so với trước. Thế giới không còn tò mò và hiếu kỳ về ông Trump như trước vì trên thực tế đều đã nhận ra những điểm yếu và giới hạn trong cầm quyền của ông Trump mặc dù biết rằng người này vẫn còn gây bất ngờ.

Chính vì thế, bài phát biểu của ông Trump ở Đại hội đồng Liên hợp quốc năm nay được lắng nghe nhưng không được quan tâm đến nhiều như cách đây 6 năm. Lý do ở chỗ dư luận giờ có thể dự liệu được trước là ông Trump sẽ nói gì và sử dụng cách thể hiện nào.

Đại hội đồng Liên hợp quốc là diễn đàn lớn nhất và biểu trưng nhất của ngoại giao thế giới. Vậy mà giống như cách đây 6 năm, ông Trump lại sử dụng diễn đàn này để nhằm đối nội trước hết và chủ yếu. Phần trình bày của ông Trump bao gồm gần như hoàn toàn những điều mà bộ phận dân chúng ở Mỹ lâu nay trung thành ủng hộ luôn muốn nghe từ ông Trump. Tất cả đều phải toát lên hai điều là luôn phải "Nước Mỹ trước hết" và nước Mỹ tốt nhất thế giới và hơn hẳn phần còn lại của thế giới. Ông Trump và những người ủng hộ ở Mỹ không quan tâm đến việc nhiều quyết định của Tổng thống Mỹ có đúng với sự thật hay không, chẳng hạn như ông Trump đâu có chấm dứt được 7 cuộc chiến tranh trên thế giới như đã quả quyết trước đây. Hay như việc ông Trump phủ nhận biến đổi khí hậu trái đất và châu Âu rồi sẽ lụi bại vì không giải quyết được vấn đề người nhập cư.

Phần lớn thời gian phát biểu được Tổng thống Mỹ Donald Trump dành để tự ngợi ca chính mình, để tán dương những chính sách và thành tựu cầm quyền của mình. Về điều này thì thế giới không lạ và đã biết trước rằng ông Trump sẽ làm vậy.

Ông Trump vẫn công kích Liên hợp quốc như cách đây 6 năm, cho rằng tổ chức này không tận dụng và khai thác tiềm năng trong khi từ trước đến nay ông Trump luôn làm mọi cách để cản trở hoạt động của Liên hợp quốc và làm suy yếu Liên hợp quốc.

Đồng thời, ông Trump công kích trực diện vào các đồng minh và đối tác truyền thống của Mỹ ở châu Âu vì các bên này không cùng quan điểm với Mỹ trong vấn đề chống biến đổi khí hậu Trái đất và người nhập cư. Ông Trump cũng phê phán nặng nề toàn cầu hóa và chủ nghĩa đa phương. Mặt khác, Tổng thống Mỹ lại cổ xúy mạnh mẽ cho bảo hộ mậu dịch.

Trong khi đó, ông Trump chủ ý lướt qua những thất bại lớn nhất của mình về đối ngoại là không chấm dứt được cuộc chiến tranh ở Ukraine và Dải Gaza, không khuất phục được Trung Quốc và Ấn Độ cũng như không dẫn dắt được Nga và không giải quyết được vấn đề hạt nhân của Iran và Triều Tiên. Điều còn đọng lại trong bài phát biểu này là ông Trump trình bày lại bài cũ ở lần trình bày mới tại diễn đàn Đại hội đồng Liên hợp quốc.

Cảm nhận chung của bên ngoài là thế giới đã thay đổi rất cơ bản trong 6 năm qua, nhưng ông Trump dường như không thay đổi nhiều trong nhận thức về mối tương quan giữa nước Mỹ và thế giới, về triết lý cầm quyền, về lợi ích và cách thức thực hiện lợi ích của nước Mỹ trong thế giới hiện đại. Hệ lụy là thế giới bên ngoài càng thêm hoài nghi và thận trọng về ông Trump và nước Mỹ.

Đại sứ Trần Đức Mậu