Bản án đã có hiệu lực, suốt 2 năm vẫn không được thi hành

Bản án đã rõ nhưng vẫn bị trì hoãn

Người chịu thiệt hại trong vụ việc này là bà Nguyễn Thị Cẩm Hằng và ông Nguyễn Văn Thắng, hai người con của cụ Dương Thị Song - Mẹ Việt Nam Anh hùng, có chồng và 2 con liệt sĩ.

Trong đơn gửi Chuyên đề Công an TP.Hồ Chí Minh, bà Hằng, ông Thắng trình bày: Ngày 08/7/1994, UBND huyện Châu Thành, tỉnh Đồng Tháp (cũ) cấp cho cụ Nguyễn Văn Tiên (ngụ xã An Khánh, huyện Châu Thành) giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN QSDĐ) số 01880, thửa đất số 09, diện tích 1.019m2, tờ bản đồ số 2, tọa lạc tại xã An Khánh (nay là xã Tân Nhuận Đông, tỉnh Đồng Tháp). Ngày 11/5/1995, cụ Tiên có đơn xin chuyển giao QSDĐ cho bà Nguyễn Thị Cẩm Hằng, diện tích 547m2 nằm trong diện tích 1.019m2, thửa đất số 09. Đến ngày 08/8/1995, bà Hằng được cấp GCN QSDĐ số 02665, diện tích 619m2, thửa đất số 09, tờ bản đồ số 4, theo quyết định số 151/QĐ-UBND.

Ông Nguyễn Văn Thắng chỉ vào miếng đất chưa được chuyển đổi mục đích dù có quyết định buộc thi hành án

Ngày 20/7/2003, bà Hằng có đơn xin chuyển mục đích sử dụng từ đất ruộng thành đất vườn, UBND hyện Châu Thành ra quyết định (QĐ) số 388/2003/QĐ-UB ngày 08/8/2003 chấp thuận cho chuyển mục đích. Ngày 19/12/2004, bà Hằng có đơn xin xây dựng trên thửa đất số 09, tờ bản đồ số 4, UBND huyện Châu Thành có công văn số 159/UB-NC ngày 16/3/2005 với nội dung: "Thừa nhận việc ông Nguyễn Văn Tiên chuyển quyền sử dụng đất cho bà Nguyễn Thị Cẩm Hằng đối với thửa đất trên là đúng quy định của pháp luật".

Ngày 12/7/2025, bà Hằng chuyển nhượng (mẹ cho con) cho anh Lê Tiến Trung diện tích 315m2 nằm trong diện tích 619m2 và anh Trung được cấp GCN QSDĐ số H00257 ngày 29/9/2005. Đến ngày 22/6/2006, anh Trung chuyển nhượng cho cụ Dương Thị Song và hộ cụ Song được cấp GCN QSDĐ...

Những thửa đất mà cụ Song và con cháu đã được cấp GCN QSDĐ hợp pháp từ hơn 20 năm trước. Các quyết định chuyển nhượng, thừa kế đều được UBND huyện Châu Thành thời điểm đó thừa nhận. Thế nhưng từ năm 2012, UBND huyện Châu Thành liên tiếp ban hành các quyết định thu hồi GCN QSDĐ của bà Hằng và cụ Song với lý do: "cấp không đúng quy định". Hành động này dẫn đến nhiều tranh chấp và hàng loạt vụ kiện hành chính kéo dài suốt một thập kỷ.

Đến 28/9/2023, TAND Cấp cao tại TPHCM đã ra bản án phúc thẩm số 893/2023/HC-PT chấp nhận kháng cáo của bà Hằng, ông Thắng... với nội dung tuyên: Hủy các quyết định thu hồi đất của UBND huyện Châu Thành. Khẳng định việc thu hồi trước đó là không đúng pháp luật. Tiếp đó, ngày 27/9/2024, TAND Tối cao ra quyết định số 688/TB-TA, bác toàn bộ kháng nghị giám đốc thẩm, đồng thời nhấn mạnh: Theo Luật Đất đai 2013 và Nghị định 148/2020/NĐ-CP, nếu GCN QSDĐ đã được cấp cho người sử dụng đất và người được cấp GCN QSDĐ đã thực hiện thủ tục chuyển nhượng, tặng cho hợp pháp thì Nhà nước không được thu hồi...

Ngày 26/02/2024, TAND tỉnh Đồng Tháp ra quyết định buộc UBND huyện Châu Thành phải thi hành bản án hành chính. Tức là từ thời điểm này, vụ việc đã có phán quyết rõ ràng. Thế nhưng, không hiểu vì lý do gì, đến nay mọi thứ vẫn dậm chân tại chỗ.

"Nại" lý do thanh tra để né thi hành án

Thay vì thực hiện bản án, UBND huyện Châu Thành lại viện dẫn lý do... có quyết định thanh tra để từ chối cấp đổi GCN QSDĐ cho bà Hằng. Theo đó, ngày 31/10/2024, bà Hằng nộp hồ sơ xin cấp đổi GCN QSDĐ. Chưa đầy nửa tháng sau, Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Châu Thành trả lời bằng công văn số 2130/CNVPĐKĐĐ, từ chối cấp đổi với lý do đang có quyết định thanh tra số 36/QĐ-TTr. Đến ngày 13/6/2025, Chánh Thanh tra huyện Châu Thành Võ Thành Trung ban hành Kết luận thanh tra số 03/TB-TTr, cho rằng việc cấp GCN QSDĐ cho ông Nguyễn Văn Tiên (chủ cũ) và bà Hằng là "cấp 2 lần cho 2 người". Kết luận này đi ngược hoàn toàn phán quyết đã có hiệu lực của TAND Cấp cao và TAND Tối cao.

Quyết định buộc thi hành án của TAND tỉnh Đồng Tháp được ban hành nhưng công lý vẫn chưa được thực thi

Ông Thắng và bà Hằng bức xúc: "Thanh tra huyện cố tình "nại" lý do để vô hiệu hóa bản án. Điều này không chỉ xâm phạm quyền lợi hợp pháp của chúng tôi mà còn thách thức pháp luật". Rõ ràng qua vụ việc này, có thể thấy rõ các bản án phúc thẩm và giám đốc thẩm có hiệu lực pháp luật nhưng đã bị UBND và Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Châu Thành trì hoãn, không thực hiện. Việc này đi ngược lại nguyên tắc "bản án của tòa án là tối thượng". Không những thế, việc dùng Thanh tra để đối phó bản án là việc làm mà từ trước đến nay chưa hề có tiên lệ. Đây là biểu hiện của việc lạm dụng thẩm quyền để trì hoãn nghĩa vụ thi hành án.

Bên cạnh đó, việc Thanh tra tỉnh, Văn phòng UBND tỉnh Đồng Tháp chậm phản hồi, khiến vụ việc kéo dài thêm. UBND tỉnh Đồng Tháp chưa có chỉ đạo quyết liệt để buộc cấp huyện thực hiện. Diễn tiến trên cho thấy sự thiếu trách nhiệm của các cơ quan và người đứng đầu cấp tỉnh, để vụ việc trì trệ kéo dài, gây bức xúc cho người dân. Đặc biệt, người bị thiệt hại trong vụ việc này lại là thân nhân trong gia đình Mẹ Việt Nam Anh hùng, biểu tượng sự hy sinh xương máu vì nền độc lập, dân chủ cho Tổ quốc, giờ lại phải đi cầu cứu khắp nơi.

Trong vụ việc này, gia đình bà Hằng - ông Thắng đã đi qua hàng chục năm kiện tụng, vượt qua nhiều cấp xét xử và cuối cùng đã thắng kiện. Nhưng kết quả đó vẫn chưa mang lại công lý trọn vẹn, vì quyền lợi hợp pháp của họ vẫn đang bị... "treo". Một bản án khi đã có hiệu lực, mọi cơ quan, tổ chức, cá nhân đều phải nghiêm chỉnh chấp hành. Không thể nại ra hết lý do này đến lý do khác để từ đó chây ỳ, né tránh, không thực thi bản án đã có hiệu lực pháp luật.

Với những phản ánh và phân tích như trên, dư luận rất mong lãnh đạo tỉnh Đồng Tháp sớm có chỉ đạo trực tiếp, yêu cầu UBND huyện Châu Thành (nay là xã Tân Nhuận Đông) nghiêm túc thi hành bản án. Do đây là vụ việc có liên quan đến người có công, chúng tôi đề nghị Cơ quan Thi hành án dân sự tỉnh Đồng Tháp tăng cường vai trò theo dõi, kiến nghị xử lý khi bản án bị trì hoãn. Vụ việc ở Đồng Tháp phản ánh rõ một thực trạng: Bản án của tòa án dù đã có hiệu lực vẫn có thể bị "vô hiệu hóa" bởi sự chây ỳ, né tránh của cơ quan công quyền. Đây không chỉ là câu chuyện riêng của một gia đình mà là hồi chuông cảnh tỉnh về kỷ cương pháp luật.

Công lý không thể để chờ đợi thêm. Mọi sự trì hoãn đều là sự phủ nhận công bằng, đi ngược lại tinh thần thượng tôn pháp luật. Và trên hết, đó là sự thiếu tôn trọng đối với những người đã cống hiến, hy sinh cho Tổ quốc, đặc biệt là những Mẹ Việt Nam anh hùng, mà con cháu của họ đáng lẽ phải được bảo vệ, chứ không phải tiếp tục chịu bất công.

Nguyễn Nhân