Ban Quản lý dự án xã Mường Nhé với vai trò phát triển hạ tầng thực hiện Nghị quyết XV

Là đơn vị chuẩn bị, quản lý và giám sát các dự án đầu tư, Ban Quản lý dự án hạ tầng xã giữ vai trò quan trọng trong việc cụ thể hóa quy hoạch, kết nối nguồn lực và đưa các công trình thiết yếu vào cuộc sống.

Đầu mối triển khai quy hoạch, cụ thể hóa không gian phát triển

Là xã vùng cao, biên giới, địa bàn rộng, dân cư phân tán, Mường Nhé đứng trước áp lực rất lớn về hạ tầng giao thông, điện, nước, trường học, y tế, khu tái định cư… Trong bối cảnh đó, Ban Quản lý dự án hạ tầng của xã được giao vai trò chuẩn bị, tổ chức thực hiện và giám sát các dự án đầu tư công, dự án hạ tầng thiết yếu trên địa bàn.

Nhiệm kỳ 2025–2030, Nghị quyết Đại hội XV Đảng bộ tỉnh Điện Biên xác định thông điệp phát triển là “xanh - thông minh - bền vững”, với đột phá về thể chế, về kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội và về phát triển du lịch, dịch vụ chất lượng cao. Đối với một xã khó khăn như Mường Nhé, điều đó được cụ thể hóa rất rõ ở yêu cầu “đi trước một bước” về hạ tầng, gắn với sắp xếp đơn vị hành chính, bố trí dân cư, bảo đảm quốc phòng an ninh và nâng cao đời sống đồng bào dân tộc. Trong bức tranh đó, Ban Quản lý dự án hạ tầng chính là cánh tay nối dài của UBND xã trong tổ chức triển khai các mục tiêu về quy hoạch và đầu tư.

Các dự án đầu tư đưa vào sử dụng đã phát huy hiệu quả, góp phần quan trong vào thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế của huyện Mường Nhé.

Sau khi Quy hoạch tỉnh Điện Biên thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050 được phê duyệt, yêu cầu đặt ra với xã là phải rà soát, xây dựng quy hoạch vùng xã, quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng nông thôn mới, quy hoạch đô thị trung tâm, điểm dân cư tập trung… sao cho phù hợp với định hướng chung. Ở Mường Nhé, Ban Quản lý dự án hạ tầng vừa là đơn vị tham mưu, vừa là đầu mối phối hợp trong quá trình lập, điều chỉnh và tổ chức thực hiện các quy hoạch liên quan đến hạ tầng.

Thông qua việc tổng hợp nhu cầu đầu tư, rà soát thực trạng công trình, hệ thống hóa các “điểm nghẽn” về giao thông, trường lớp, trạm y tế, cấp nước, thoát nước, Ban cung cấp dữ liệu đầu vào quan trọng cho công tác quy hoạch. Khi các đồ án, kế hoạch sử dụng đất được phê duyệt, Ban tiếp tục là đơn vị “dịch” quy hoạch thành danh mục dự án cụ thể, thứ tự ưu tiên đầu tư theo từng giai đoạn, bảo đảm bám sát tinh thần Nghị quyết XV: ưu tiên hạ tầng động lực, hạ tầng phục vụ sắp xếp dân cư, phát triển sản xuất và gắn với mục tiêu bảo vệ môi trường, thích ứng biến đổi khí hậu.

Tổ chức chuẩn bị và quản lý dự án hạ tầng thiết yếu

Trong điều kiện nguồn lực còn hạn chế, yêu cầu “rõ việc, rõ người, rõ nguồn lực, rõ tiến độ, rõ kết quả” đối với từng dự án đầu tư công được đặt ra rất cụ thể. Ban Quản lý dự án hạ tầng chính là nơi “gom” các đầu mối, tổ chức thực hiện các bước từ chuẩn bị đầu tư đến triển khai và quyết toán dự án.

Ở khâu chuẩn bị, Ban phối hợp với các phòng chuyên môn của xã lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư, báo cáo nghiên cứu khả thi, thiết kế dự toán… theo đúng trình tự, thủ tục của Luật Đầu tư công, Luật Xây dựng, Luật Đấu thầu; đồng thời làm việc với các sở, ngành của tỉnh trong quá trình thẩm định. Với các dự án sử dụng vốn hỗ trợ mục tiêu, vốn chương trình mục tiêu quốc gia hay vốn ngân sách tỉnh, vai trò “đầu mối kỹ thuật” của Ban giúp xã Mường Nhé rút ngắn thời gian chuẩn bị, hạn chế sai sót về hồ sơ, qua đó đẩy nhanh tiến độ khởi công, giải ngân.

Ở khâu thực hiện, Ban trực tiếp tổ chức lựa chọn nhà thầu, ký kết hợp đồng, giám sát tiến độ và chất lượng công trình, phối hợp giải phóng mặt bằng với các xã, bản. Các loại công trình Ban phụ trách trải rộng từ giao thông liên xã, liên bản, hạ tầng trung tâm xã, trường học, trạm y tế, hạ tầng khu tái định cư đến các hạng mục cấp điện, cấp nước sinh hoạt, công trình phòng chống thiên tai… hững lĩnh vực gắn trực tiếp với mục tiêu nâng cao đời sống nhân dân, giảm nghèo bền vững mà Nghị quyết XV đã nhấn mạnh.

Thực hiện cơ chế một cửa trong hướng dẫn thủ tục đầu tư

Cùng với nguồn vốn ngân sách nhà nước, Nghị quyết Đại hội XV của tỉnh đề cao vai trò của khu vực tư nhân và các hình thức hợp tác công – tư (PPP) trong đầu tư hạ tầng. Đối với Mường Nhé, thu hút nhà đầu tư vào lĩnh vực hạ tầng, dịch vụ, năng lượng tái tạo, du lịch cộng đồng… là nhiệm vụ khó nhưng bắt buộc phải làm nếu muốn bứt phá.

Trên thực tế, Ban Quản lý dự án hạ tầng thường được giao làm đầu mối kỹ thuật trong quá trình chuẩn bị, thẩm định và triển khai các dự án có yếu tố xã hội hóa, từ các công trình hạ tầng đô thị nhỏ, khu tái định cư phục vụ dự án điện, giao thông, đến hạ tầng du lịch cộng đồng gắn với chương trình OCOP. Khi nhà đầu tư tìm hiểu cơ hội tại Mường Nhé, Ban là nơi cung cấp thông tin về quy hoạch, hiện trạng hạ tầng, quỹ đất dự kiến bố trí, các yêu cầu kỹ thuật và môi trường; đồng thời phối hợp với phòng Tài chính Kế hoạch, phòng Tài nguyên và Môi trường, Văn phòng HĐND–UBND xã để hướng dẫn thủ tục theo cơ chế “một cửa, một đầu mối”, tránh tình trạng nhà đầu tư phải “gõ nhiều cửa”.

Vai trò “hỗ trợ nhà đầu tư” này càng trở nên quan trọng trong bối cảnh tỉnh đang triển khai các chủ trương, chính sách mới về cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, rút ngắn thời gian xử lý thủ tục, đẩy mạnh chuyển đổi số trong giải quyết thủ tục hành chính, một trong những yêu cầu cốt lõi của đột phá về thể chế, chính sách mà Nghị quyết XV đề ra.

Giám sát môi trường, bảo đảm phát triển xanh, bền vững

Thông điệp “kinh tế xanh, thông minh, bền vững” đang dần đi vào các quyết định đầu tư cụ thể ở cấp xã. Với Mường Nhé, địa bàn giàu tài nguyên rừng, có vai trò đặc biệt về quốc phòng - an ninh, việc phát triển hạ tầng phải đi đôi với bảo vệ môi trường, giữ rừng, bảo đảm sinh kế cho đồng bào dân tộc.

Trong quá trình quản lý dự án, Ban Quản lý dự án hạ tầng là đơn vị trực tiếp theo dõi việc thực hiện các cam kết bảo vệ môi trường của nhà thầu, nhà đầu tư: từ biện pháp thi công hạn chế sạt lở, xói mòn; xử lý chất thải, phế thải xây dựng; khôi phục mặt bằng sau thi công; đến việc trồng bù cây xanh, bảo vệ nguồn nước sinh hoạt cho người dân. Với các công trình gần khu dân cư, trường học, công trình tôn giáo, lịch sử, Ban phải thường xuyên phối hợp với chính quyền xã, bản để tiếp nhận phản ánh, điều chỉnh biện pháp thi công, bảo đảm an toàn, trật tự và hạn chế tối đa ảnh hưởng tiêu cực tới đời sống người dân.

Đây cũng chính là cách đưa tinh thần “không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng” và mục tiêu phát triển bền vững mà Nghị quyết Đại hội XV của tỉnh nêu ra vào trong từng hạng mục công trình cụ thể.

Trong điều kiện biên chế mỏng, khối lượng công việc lớn, địa bàn khó khăn, yêu cầu đối với Ban Quản lý dự án hạ tầng Mường Nhé không chỉ dừng ở “làm đúng quy trình”, mà còn phải nâng cao năng lực chuyên môn, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý dự án, minh bạch hóa thông tin đầu tư, tăng cường phối hợp với các sở, ngành và nhà tài trợ.

Khi Nghị quyết Đại hội XV Đảng bộ tỉnh đặt ra khát vọng đưa Điện Biên trở thành tỉnh phát triển theo hướng kinh tế xanh, thông minh, bền vững, vươn lên nhóm khá trong khu vực, mỗi dự án hạ tầng ở Mường Nhé, từ con đường liên bản, cây cầu qua suối đến khu tái định cư hay hạng mục hạ tầng du lịch, đều là một “viên gạch nhỏ” góp phần hiện thực hóa khát vọng đó. Ban Quản lý dự án hạ tầng, với vai trò là “nhạc trưởng” tổ chức và giám sát thực hiện, vì thế cũng đang trở thành một trong những mắt xích quan trọng trong hành trình đưa Nghị quyết vào cuộc sống, tạo chuyển biến rõ rệt về diện mạo hạ tầng và chất lượng sống của đồng bào Mường Nhé trong giai đoạn mới.

Hưng Nguyên