Bão Bualoi phá vỡ nhiều kỷ lục: tốc độ nhanh, mưa dữ dội, lốc xoáy nhiều

Không chỉ mang gió bão dữ dội, lượng mưa “khủng” và lũ lụt diện rộng, bão số 10 Bualoi còn tạo ra nhiều kỷ lục bất thường: tốc độ di chuyển nhanh nhất, thời gian quần thảo dài nhất và số lốc xoáy nhiều nhất trong một hoàn lưu. Các chuyên gia khí tượng đánh giá đây là một trong những đợt thiên tai hiếm có, gây tác động nghiêm trọng đến hầu hết các vùng miền.

Người dân lội nước trên phố Trần Hưng Đạo (Quận Hoàn Kiếm, Hà Nội), con phố hiếm khi xảy ra cảnh này. Ảnh: Thanh Thúy.

Ông Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết bão số 10 có nhiều dấu hiệu bất thường hiếm gặp.

Điểm khác biệt đầu tiên là tốc độ di chuyển rất nhanh, trung bình 30 – 35 km/h, gần gấp đôi so với nhiều cơn bão khác. Thời gian lưu trên đất liền cũng kéo dài bất thường: từ tối 28/9 khi bão đổ bộ Nghệ An – Bắc Quảng Trị đến 10h sáng 29/9 vẫn duy trì cường độ bão, tổng cộng trên 12 giờ.

Nước ngập tới lưng bánh xe BUS. Ảnh: Thanh Thúy.

Hoàn lưu của bão gây mưa rất lớn, trải rộng từ toàn Bắc Bộ, Thanh Hóa vào đến Thừa Thiên Huế, nhiều nơi ghi nhận lượng mưa trên 500 mm. Trên biển, các trạm khí tượng đo được gió mạnh và giật rất cao: Cô Tô (Quảng Ninh) cấp 7, giật 9; Bạch Long Vĩ (Hải Phòng) cấp 8, giật 9; Hòn Ngư (Nghệ An) cấp 10, giật 14; Cồn Cỏ (Quảng Trị) cấp 10, giật 11. Nước dâng do bão tại một số nơi lên tới 1,6 m.

Trên đất liền ven biển từ Quảng Ninh đến Bắc Quảng Trị, gió phổ biến cấp 6 – 9, giật 10 – 12. Vùng gần tâm bão mạnh cấp 10 – 11, giật 14; riêng trạm Diễn Châu (Nghệ An) ghi nhận cấp 11, giật 13; Hoành Sơn (Hà Tĩnh) cấp 11, giật 14; Kỳ Anh (Hà Tĩnh) cấp 10, giật 12.

Xe để trên vỉa hè phố Trần Hưng Đạo cũng bị ngập quá nửa bánh. Ảnh: Thanh Thúy.

Hoàn lưu gió bão từ cấp 6 trở lên trải dài trên 11/21 tỉnh ven biển. Trong đó, dải gió mạnh từ cấp 8 kéo dài từ Ninh Bình đến Quảng Trị, còn khu vực Nam Hà Tĩnh – Bắc Quảng Trị nằm trong vùng gió mạnh nhất, phổ biến cấp 10 – 11, giật 13 – 14.

Ông Hoàng Phúc Lâm nhận định, tốc độ di chuyển nhanh của bão khiến thời gian các địa phương chịu gió mạnh và mưa lớn rút ngắn. Bão đến nhanh, tan cũng nhanh, song tổng lượng mưa đạt 200 – 400 mm trong khoảng thời gian ngắn khiến cường suất mưa theo giờ rất cao, làm tăng nguy cơ lũ quét, sạt lở đất và ngập úng đô thị. Đây vừa là điểm lợi, vừa là bất lợi.

Bão cũng gây ra lũ lớn trên diện rộng: nhiều sông vượt báo động 3 như Kiến Giang (Quảng Trị), thượng lưu sông Chu, sông Mã (Thanh Hóa), sông Cả (Nghệ An), Ngàn Phố (Hà Tĩnh). Các sông khác từ Thanh Hóa đến Thừa Thiên Huế lên mức báo động 1 – 2. Nguy cơ sạt lở đất, lũ ống, lũ quét xuất hiện tại hầu hết các tỉnh Bắc Bộ, Thanh Hóa đến Thừa Thiên Huế, đặc biệt nặng ở Thanh Hóa – Hà Tĩnh.

“Đây là một trong những đợt thiên tai nghiêm trọng và khốc liệt nhất, khi nhiều loại hình thiên tai nguy hiểm xảy ra gần như đồng thời: bão mạnh, lũ lớn, lũ quét, sạt lở đất, ngập lụt diện rộng. Tác động của nó ảnh hưởng nặng nề đến hạ tầng, sản xuất và đời sống ở cả vùng biển, đồng bằng, trung du và miền núi,” ông Lâm nhận định.

TS. Nguyễn Ngọc Huy, chuyên gia về biến đổi khí hậu và cảnh báo thiên tai nhận định, Bão BuaLoi đã tạo ra 3 kỷ lục dị thường.

Trong biển nước, nhiều người bất lực vì mãi chưa tìm được đường về nhà.

Thứ nhất, đó là tốc độ di chuyển trên biển Đông nhanh nhất với vận tốc có lúc đạt 40km/h.

Thứ hai, thời gian quần thảo trong đất liền tại 1 tỉnh / thành lâu nhất. Bão đã quần thảo ở Hà Tĩnh 11 tiếng. Có những thị trấn, làng mạc bị bão gây tốc mái hơn 50% số căn nhà.

“Có những căn nhà bão chỉ để lại cho người dân mỗi cái nền nhà và bức tường đỗ dở. Nó lại đánh vào một vùng khó khăn về kinh tế, và vì vậy hậu quả trở nên kéo dài. Phải mất rất lâu người dân mới phục hồi được. Trong đêm hôm qua, vào khung giờ từ 22h đến 0h, tin nhắn đến điện thoại của tôi từng phút một. Có đến hàng trăm tin nhắn mỗi giờ hỏi "anh Huy ơi khi nào hết gió mạnh?" Tôi không thể đọc hết”, ông Huy chia sẻ.

Bất thường thứ 3 là bão tạo ra 10 lốc xoáy trong phạm vi hoàn lưu bão và vùng rìa bão. Có đến 10 trận lốc xoáy kinh hoàng xảy ra ở 8 tỉnh thành khác nhau trong sáng sớm và ngày 29/9 ở Huế, Nam Định, Ninh Bình, Hải Phòng, Hải Dương, Thanh Hóa, Thái Bình, Quảng Ninh và Hà Nội. Trận nào cũng lớn. Có trận vò nát nhà cửa trên phạm vi bằng gần nửa cái làng. Nó vò nát tuốt, bất kể là nhà kiên cố 2 tầng hay nhà ngói cấp 4 đơn sơ.

“Trong các bản tin dự báo bão, tôi thường đăng kèm theo khuyến cáo là hãy tìm nơi tránh trú an toàn nơi có nhà bê tông 2 tầng kiên cố. Nhưng với lốc xoáy thì chịu. Nó vò nát hết cả. Thiên tai ngày càng cực đoan hơn với cường độ ngày càng lớn và tần suất ngày càng dày. Những kỷ lục phá vỡ những kỷ lục”, ông Huy nhận định.

Trước diễn biến phức tạp và mức độ nguy hiểm của bão số 10 Bualoi, ông Hoàng Phúc Lâm khuyến cáo các địa phương cần tăng cường tuyên truyền, chủ động xây dựng và triển khai phương án ứng phó khi có bão hoặc áp thấp nhiệt đới; đồng thời thường xuyên cảnh giác, theo dõi chặt chẽ các bản tin dự báo, cảnh báo trên khu vực Biển Đông.

Người dân cập nhật thông tin từ các phương tiện truyền thông chính thống, tuân thủ nghiêm hướng dẫn của chính quyền về phòng chống bão, kế hoạch sơ tán, cấm biển để bảo đảm an toàn tính mạng và tài sản.

Mai Loan