Báo cáo mật hé lộ nguyên nhân vụ 'bóng chất thải' tràn bãi biển Sydney, Australia
Một báo cáo khoa học mật vừa được công bố cho thấy nguyên nhân chính khiến nhiều bãi biển tại Sydney (Australia) phải đóng cửa vào mùa hè năm ngoái là do tích tụ mỡ, dầu và chất thải trong hệ thống cống ngầm, bị mưa lớn cuốn ra biển qua đường ống xả tại Malabar.
Bãi biển Coogee tại Sydney, Australia. Ảnh: Getty Images
Theo tờ The Guardian ngày 24/10, báo cáo được Sydney Water ủy quyền thực hiện và chỉ được tiết lộ sau khi tờ Guardian Australia yêu cầu công bố theo Luật Tự do Thông tin. Tài liệu này xác định hệ thống xả thải sâu dưới biển tại Malabar - một trong ba điểm xử lý nước thải lớn nhất của thành phố - là nguồn phát sinh chủ yếu của hiện tượng “bóng chất thải” từng khiến hàng loạt bãi biển như Bondi, Coogee và North Head phải tạm thời đóng cửa từ tháng 10/2024 đến tháng 2/2025.
Cơ quan Bảo vệ Môi trường bang New South Wales (EPA) cho biết, kết quả điều tra và mẫu vật thu thập sau đó đã “khoanh vùng nguồn phát sinh trong hệ thống Malabar”. Theo EPA, các “bóng chất thải” này có nguồn gốc từ nước thải sinh hoạt, gồm hỗn hợp mỡ, dầu và cặn rắn tích tụ lâu ngày trong đường ống. Khi mưa lớn kéo dài, lượng nước dồn vào hệ thống khiến các khối chất thải này bị tách ra và trôi theo dòng xả ra biển.
Ông Ben Armstrong, quản lý môi trường của Sydney Water, cho biết lượng mỡ tích tụ “chắc chắn tồn tại trong hệ thống”, song vị trí chính xác vẫn chưa được xác định. “Chúng tôi biết chúng ở trong ống cống, nhưng chưa rõ chính xác nằm ở đâu”, ông nói.
Báo cáo khoa học của công ty WQ Data - đơn vị thực hiện mô hình hải dương học - mô tả quá trình hình thành các “bóng chất thải” gồm các chất béo, dầu và mỡ (FOGs) bám dính vào thành ống, sau đó kết hợp với các hạt rắn tạo thành khối. Khi có mưa lớn, nước cuốn chúng ra biển, nơi sóng và dòng chảy nhào trộn, tạo thành các “bóng” có kích thước từ vài cm đến hàng chục cm.
Các chuyên gia nhận định hiện tượng này là dấu hiệu cho thấy hệ thống thoát nước thải của Sydney đang chịu sức ép quá tải do dân số và số lượng cơ sở dịch vụ ăn uống gia tăng. “Có gần 2 triệu người dùng trong hệ thống Malabar, cùng hàng nghìn nhà hàng, quán ăn - nhiều nơi có thể chưa có giấy phép xử lý dầu mỡ đúng quy định”, giáo sư Stuart Khan, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn độc lập của EPA, nhận định.
Trong khi đó, EPA cho biết đã yêu cầu Sydney Water tiến hành thêm các cuộc kiểm tra để xác định chính xác vị trí tích tụ và nguồn phát sinh trong mạng lưới thoát nước của Malabar.
Các nhà chức trách cũng cảnh báo hiện chưa thể đảm bảo sự cố tương tự sẽ không tái diễn. “Chúng tôi đang nghiên cứu nguyên nhân vì sao hiện tượng này chỉ xảy ra trong một số thời điểm nhất định, không phải sau mọi đợt mưa”, giáo sư Khan nói thêm.
Để khắc phục, Sydney Water đã triển khai chiến dịch “Save Our Sinks”, kêu gọi người dân và doanh nghiệp không đổ dầu mỡ, cà phê, sữa hay chất rắn xuống bồn rửa, đồng thời tăng cường công tác bảo trì và nạo vét cống. Chính quyền bang New South Wales cho biết hệ thống xử lý hiện tại - xả 80% lượng nước thải ra biển sau xử lý sơ bộ - “không còn bền vững” và đang xem xét các dự án tái sử dụng nước thải quy mô lớn nhằm giảm tải cho hệ thống hiện nay.
