Báo chí và truyền thông thời trí tuệ nhân tạo: Đổi mới hay tụt hậu?

Trí tuệ nhân tạo mở ra cơ hội mới cho báo chí đa phương tiện

Trong bối cảnh công nghệ số phát triển mạnh mẽ, trí tuệ nhân tạo đang dần trở thành một phần không thể thiếu trong mọi lĩnh vực của đời sống, đặc biệt là ngành truyền thông. Từ việc sản xuất nội dung báo chí, xây dựng hình ảnh, video sáng tạo nội dung, đến đào tạo và quản lý truyền thông, trí tuệ nhân tạo đang mang lại cả cơ hội lẫn thách thức, đòi hỏi người làm truyền thông phải không ngừng cập nhật, đổi mới tư duy và phương pháp làm nghề.

Chia sẻ về cơ hội trí tuệ nhân tạo mang lại cho hoạt động báo chí hiện nay tại tọa đàm “Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong hoạt động truyền thông” do Khoa Truyền thông, Trường Đại học Đại Nam tổ chức ngày 27/6, nhà báo Nguyễn Hoàng Nhật, Phó Trưởng ban Nhân Dân điện tử cho biết, trí tuệ nhân tạo hiện đang mang lại nhiều tác động tích cực cho báo chí hơn là những ảnh hưởng tiêu cực. Có thể nói, việc sản xuất những sản phẩm đa phương tiện mới chưa bao giờ dễ dàng như hiện nay.

Quang cảnh tọa đàm “Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong hoạt động truyền thông”

“Trước đây, để sản xuất các sản phẩm đa phương tiện, các tòa soạn phải đầu tư rất nhiều về nhân lực, vật lực. Đối với nhiều tòa soạn, cho đến nay việc sản xuất các sản phẩm này vẫn còn rất khó khăn”, nhà báo Nguyễn Hoàng Nhật nói.

Tuy nhiên, bây giờ trí tuệ nhân tạo đem lại cơ hội rất lớn cho các tòa soạn trong việc sản xuất các sản phẩm báo chí chất lượng cao, đa dạng như sản xuất podcast với nhiều giọng đọc khác nhau, mô phỏng các cuộc trò chuyện bằng ngôn ngữ tự nhiên, hoặc tạo các đồ họa chuyển động sống động.

“Có thể kể đến những sản phẩm như: Đợt lũ lụt do bão Yagi hay thảm họa Làng Nủ... Trước đây, để sản xuất các video này đòi hỏi chi phí lớn và kỹ thuật đồ họa rất cao. Giờ đây, việc sản xuất trở nên dễ dàng hơn nhiều và chính bởi vậy đã giúp cho các tòa soạn có thêm nhiều sản phẩm chất lượng cao hơn cũng như đa dạng hơn để thu hút được bạn đọc”, nhà báo Nguyễn Hoàng Nhật thông tin.

Từ giảng đường đến thực tiễn: Sinh viên truyền thông cần gì?

Cũng tại tọa đàm, TS. Trần Văn Lệ, Trưởng Khoa Truyền thông, Trường Đại học Đại Nam đã chia sẻ về triển khai các chương trình đào tạo giúp sinh viên tiếp cận và ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo.

Theo TS. Trần Văn Lệ, trí tuệ nhân tạo đang tạo ra những thay đổi rõ rệt trong lĩnh vực truyền thông, mở ra nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra yêu cầu cao hơn cho người làm nghề. Trí tuệ nhân tạo cũng đang được Trường Đại học Đại Nam đẩy mạnh thông qua các buổi tập huấn, chia sẻ, hướng dẫn sử dụng trí tuệ nhân tạo cho đội ngũ cán bộ, giảng viên, nhân viên. Từ năm học 2025 - 2026, trường đưa học phần Kỹ năng sử dụng trí tuệ nhân tạo vào chương trình đào tạo.

Nhà báo Nguyễn Hoàng Nhật, Phó Trưởng ban Nhân Dân điện tử (cầm mic) và TS. Trần Văn Lệ, Trưởng Khoa Truyền thông, Trường Đại học Đại Nam tại tọa đàm

“Sinh viên ngành truyền thông có thể ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong các học phần chuyên ngành. Ngoài ra, nhà trường cũng định hướng sinh viên nghiên cứu ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong truyền thông. Đây chính là nền tảng để sinh viên dần tiếp cận công nghệ mới”, TS. Trần Văn Lệ cho hay.

TS. Trần Văn Lệ cho rằng, đối với các sinh viên truyền thông nói riêng và tất cả các sinh viên nói chung việc sử dụng trí tuệ nhân tạo trong học tập cũng như công việc là xu thế tất yếu. Hãy coi trí tuệ nhân tạo là bạn đồng hành để hỗ trợ, chứ không để cho trí tuệ nhân tạo dẫn dắt. Hãy sử dụng với sự khôn ngoan, kiểm chứng thông tin thông qua các kênh, nguồn chính xác để lựa chọn thông tin tốt nhất.

Tại tọa đàm, đạo diễn Hoàng Ngọc Dũng, Tổng Giám đốc, Founder Color Media đã chia sẻ với sinh viên ngành truyền thông về những điều cần chuẩn bị để có thể gia nhập thị trường lao động và cạnh tranh trong môi trường ngày càng ứng dụng rộng rãi trí tuệ nhân tạo.

Theo đạo diễn, người làm truyền thông trong thời đại số cần có tư duy mới: Coi trí tuệ nhân tạo là một “đồng nghiệp” song hành trong công việc. Sau khi đi làm, mỗi người hoàn toàn có thể có thêm một trợ lý ảo luôn đồng hành, hỗ trợ mình trong nhiều khâu như lên ý tưởng, sản xuất nội dung hay xử lý công việc hằng ngày.

“Khi chúng ta có tư duy như vậy, tự nhiên sẽ nảy sinh nhu cầu tìm tòi, học hỏi. Những đòi hỏi trong công việc sẽ khiến mình chủ động đi tìm giải pháp, không chỉ từ chính mình mà còn từ các công cụ hỗ trợ như trí tuệ nhân tạo”, đạo diễn Hoàng Ngọc Dũng nhấn mạnh.

Đạo diễn cho rằng, mỗi người cần sẵn sàng với tâm thế mình đang có một trợ lý bên cạnh. “Trước đây nếu chưa từng sử dụng, thì nay là lúc nên bắt đầu. Ngay cả tôi, khi chuẩn bị cho các buổi chia sẻ như thế này, vẫn có một trợ lý trí tuệ nhân tạo hỗ trợ. Chính những gợi ý từ trí tuệ nhân tạo giúp tôi định hình nên điều cần nói với các bạn. Về mặt tâm thế, chúng ta đã có sẵn một người bạn đồng hành như vậy rồi, vấn đề là ta có khai thác hay không”, đạo diễn Hoàng Ngọc Dũng nói thêm.

Trí tuệ nhân tạo đang hiện diện ngày càng rõ nét trong mọi lĩnh vực đời sống. Tuy nhiên, để khai thác hiệu quả và đưa trí tuệ nhân tạo trở thành trợ lý hữu ích trong công việc, đòi hỏi mỗi người phải có kiến thức, kỹ năng và sự chủ động.