Bão số 15 kéo dài bất thường, Phó thủ tướng chỉ đạo kích hoạt ứng phó rủi ro thiên tai cấp 4

Bão số 15 sẽ tồn tại trên biển gần 6 ngày

Ngày 26/11, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà, Phó trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia, chủ trì cuộc họp với các bộ ngành, địa phương về ứng phó cơn bão số 15 (bão Koto).

Cuộc họp kết nối trực tuyến tới các điểm cầu tại 6 tỉnh, thành là Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa, Lâm Đồng.

Trong bối cảnh "bão chồng lũ, lũ chồng lũ", nguy cơ xảy ra nhiều loại hình tai biến tự nhiên rất lớn, lãnh đạo Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tuyệt đối không được chủ quan, bắt tay vào công tác chuẩn bị ứng phó với tinh thần trách nhiệm và nghiêm túc.

Dự báo hướng di chuyển của bão số 15. Ảnh: Hệ thống giám sát Việt Nam.

Theo Phó thủ tướng, bão số 15 có khả năng ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đến Khánh Hòa, Đắk Lắk, Gia Lai và Lâm Đồng – những địa phương vừa chịu tác động nặng nề của lũ. Các tỉnh cần báo cáo ngắn gọn về tình hình khắc phục hậu quả mưa lũ, những công việc còn tồn đọng sau giai đoạn cứu người và cứu trợ khẩn cấp; đánh giá bước đầu nguyên nhân và bài học rút ra từ đợt mưa lũ vừa qua để làm tốt hơn nữa công tác phòng tránh, giảm thiểu bị động trước bão số 15.

Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm dự báo Khí tượng - thủy văn Quốc gia cho biết tối 25/11, vùng áp thấp trên miền Trung Philippines mạnh lên thành bão; đêm cùng ngày đi vào Biển Đông và trở thành bão số 15.

Đến sáng 26/11, bão số 15 mạnh cấp 8, giật cấp 10, cách quần đảo Trường Sa khoảng 400 km về phía đông đông bắc.

Một đặc điểm đáng chú ý là thời gian tồn tại trên biển của bão số 15 kéo dài bất thường, khoảng 4-5 ngày, do nằm giữa hai hệ thống khí áp ở phía tây và phía đông và di chuyển rất chậm, chỉ 20 km/h trong ngày 26/11 và có thể giảm còn 5-10 km/h.

Vì vậy, gió mạnh và sóng lớn trên khu vực giữa Biển Đông, đặc biệt quanh Trường Sa - Hoàng Sa, có thể kéo dài đến ngày 1/12.

Với kịch bản chính (xác suất 70%), bão số 15 đổi hướng khi cách Khánh Hòa – Gia Lai khoảng 450-500 km vào khoảng ngày 30/11. Gió mạnh trên đất liền được đánh giá là ít khả năng xảy ra. Mưa có thể xuất hiện từ Đà Nẵng đến Lâm Đồng trong ngày 1-2/12, lượng mưa khoảng 50-100 mm, tập trung vùng ven biển.

Kịch bản xấu (xác suất 20%), bão số 15 đi vào đất liền khu vực Nam Trung Bộ, cường độ ở mức áp thấp nhiệt đới, gió yếu và lượng mưa khoảng 150-200mm, chủ yếu ở ven biển.

Đánh giá thêm về cơn bão số 15, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp cho biết 2 đặc điểm nổi bật của bão số 15 được thống nhất trong mọi kịch bản dự báo.

Thứ nhất, bão số 15 sẽ tồn tại trên biển trong thời gian rất dài, gần 6 ngày, từ 27/11 đến hết 1/12. Trong suốt thời gian này, tâm bão và vùng ảnh hưởng liên tục quần thảo khu vực biển thuộc quần đảo Trường Sa và một phần Hoàng Sa. Với diễn biến như vậy, chúng ta cần cấm biển tuyệt đối tại khu vực này trong toàn bộ thời gian nêu trên, không cho tàu thuyền, ngư dân ra khơi để đảm bảo an toàn.

Thứ hai, bão số 15 sẽ gây mưa tại khu vực từ Gia Lai đến Khánh Hòa – địa bàn vừa chịu thiệt hại nặng nề do đợt bão lũ vừa qua. Dù lượng mưa dự báo chỉ 50–70 mm, nguy cơ sạt lở đất vẫn rất cao do nền đất đã bão hòa nước. Ngập lụt có thể không lớn nhưng rủi ro sạt lở là chắc chắn, cần được các địa phương đặc biệt lưu ý.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các đơn vị để cập nhật, cung cấp thông tin, và bản tin dự báo vào ngày thứ Sáu (28/11) được xác định là mốc có độ chính xác cao, phục vụ chỉ đạo điều hành.

Việc xả lũ đột ngột có thể gây ra lũ quét, mất an toàn cho người dân

Phó thủ tướng Trần Hồng Hà đánh giá cao công tác chủ động của các địa phương và nhấn mạnh thiên tai là khách quan, nhưng những gì có thể phòng tránh mà không làm được thì phải xác định rõ trách nhiệm. Khi cần thiết, các biện pháp cưỡng chế di dời phải được thực hiện để bảo đảm an toàn tính mạng người dân.

Phó thủ tướng nói tình hình mưa lũ vừa qua tại các tỉnh miền Trung còn rất nặng nề, trong khi cơn bão số 15 sắp đổ bộ sẽ chồng thêm áp lực. Vì vậy, các địa phương cần cập nhật thông tin, dự báo chính xác và kích hoạt toàn bộ các quy định liên quan đến quản lý tàu thuyền, không cho phép hoạt động trong khu vực nguy hiểm.

Phó thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu tại cuộc họp. Ảnh: VGP.

Đối với các khu vực có nguy cơ sạt lở, Phó thủ tướng đề nghị duy trì kịch bản ứng phó với rủi ro thiên tai cấp độ 4, nhất là ở vùng miền núi. Đặc biệt là việc tiếp tục bố trí lực lượng để bảo đảm an toàn cho nhân dân và đánh giá lại các bản đồ ngập lụt, lũ quét, sạt lở, tai biến địa chất của 34 tỉnh thành.

"Bản đồ dự báo là công cụ chính để xây dựng kịch bản, phương án ứng phó. Nếu không có, việc dự báo cũng sẽ gặp khó khăn," Phó thủ tướng nhấn mạnh.

Phó thủ tướng cũng yêu cầu đánh giá nguyên nhân gây ra lũ quét, sạt lở vừa qua, phân biệt giữa yếu tố tự nhiên và do con người, từ đó rút ra bài học kinh nghiệm để bảo vệ tính mạng người dân. Các địa phương phải dựa vào bản đồ ngập lũ lịch sử để xác định khu vực thấp, chấp nhận sống chung với thiên tai và chuẩn bị phương án ứng phó phù hợp.

Về quy trình vận hành hồ thủy điện, Phó thủ tướng nêu rõ cần rà soát trách nhiệm của chủ hồ và quy trình liên hồ, bảo đảm thông tin đến hạ du kịp thời. "Nếu không có biện pháp kiểm soát điều tiết, việc xả lũ đột ngột có thể gây ra lũ quét, mất an toàn cho người dân", ông nói.

Quỳnh An