Bão số 5 phức tạp, địa phương 'được dùng quyền của Thủ tướng' để ứng phó

Chiều 22/8, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia chủ trì cuộc họp trực tiếp kết hợp trực tuyến với một số địa phương ven biển (TP Huế, các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị) về chuẩn bị công tác ứng phó với áp thấp nhiệt đới có thể mạnh lên thành bão số 5 (Kajiki) khi đi vào Biển Đông.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà. (Ảnh: VGP)

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, bão số 5 hình thành nhanh từ áp thấp nhiệt đới, có hoàn lưu rộng, dự báo phức tạp, đòi hỏi các bộ, ngành, địa phương phải tập trung cao độ, tuyệt đối không để xảy ra sơ suất, đặc biệt trong thời điểm cả nước đang hướng tới kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9.

Phó Thủ tướng chỉ đạo các đơn vị khí tượng thủy văn phải nâng tần suất dự báo chi tiết về diễn biến, phạm vi, mức độ ảnh hưởng của bão số 5 trong những ngày tới, đặc biệt đối với Hà Nội và các đô thị lớn, "bảo đảm chính xác, không được chủ quan, không để bị động".

Lãnh đạo Chính phủ yêu cầu xây dựng kịch bản điều hành rõ ràng khi ứng phó với bão.

"Trước hết là địa phương chịu trách nhiệm toàn diện; tiếp đến là bộ ngành liên quan; cuối cùng mới đến Ban Chỉ đạo Trung ương. Địa phương có quyền sử dụng 'quyền của Thủ tướng, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng' để huy động lực lượng khi cần thiết. Chỉ khi vượt quá khả năng thì mới đề nghị Trung ương hỗ trợ.

Hiện nay ứng phó vẫn còn bị động, đơn giản, nhiều lúc Trung ương dồn xuống chỉ đạo khiến thiếu tập trung. Cần chuyên môn hóa, tăng tính khoa học, dựa trên phân cấp rõ ràng để ứng phó hiệu quả, lâu dài", Phó Thủ tướng chỉ rõ.

Phó Thủ tướng yêu cầu các cơ quan dự báo phải tính đến mưa từ thượng nguồn Lào, có phối hợp quốc tế để nắm được thông tin chính xác, kịp thời.

"Dự báo phải đi liền với 'vũ khí sắc bén', tức là công cụ, mô hình phải đủ hiệu quả. Dù đã ứng dụng trí tuệ nhân tạo và các mô hình, nhưng nếu chưa hiểu nguyên nhân sai số, chưa khắc phục được thì vẫn là hạn chế", Phó Thủ tướng nói và nêu rõ, công tác dự báo cần cung cấp kịp thời thông tin về diễn biến bão số 5 cho Thủ tướng để ban hành công điện ứng phó, cập nhật thường xuyên cho các địa phương, nhất là nơi diễn ra sự kiện chính trị quan trọng như Hà Nội.

Theo Phó Thủ tướng, điểm yếu hiện nay là khi thiên tai xảy ra thường mất điện, mất thông tin. Ông yêu cầu Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia và các đơn vị liên quan cùng VNPT, Viettel, Quân đội, Công an phải có phương án dự phòng từ bây giờ: Bố trí máy phát điện, thiết bị vệ tinh, duy trì kết nối đến tận xã, thôn, bản ở vùng núi…

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, tại các địa phương, phương châm "bốn tại chỗ" không chỉ là con người và phương tiện, mà còn phải dự trữ đầy đủ: Lương thực, thuốc men, nước uống, vật tư thiết yếu, điện, thông tin liên lạc. Đặc biệt, phải chuẩn bị theo từng cụm dân cư ở vùng sâu, vùng xa, nơi một xã có khi rộng hơn cả một huyện đồng bằng, dễ bị cô lập khi bão lũ xảy ra.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp. (Ảnh: VGP)

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp cho biết, theo dự báo, bão số 5 hình thành ngay trên Biển Đông, đi thẳng, nhanh, mưa lớn dù gió chưa quá mạnh.

Đáng lo ngại, bão có khả năng ảnh hưởng từ Thanh Hóa đến TP Huế đúng dịp cuối tuần, trùng thời điểm trước khai giảng năm học mới và các hoạt động kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng tám và Quốc khánh 2/9.

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp nhấn mạnh lo ngại lớn nhất là mưa. Các hồ chứa thủy lợi, thủy điện ở khu vực đang tích tới 80% dung tích. Nếu mưa lớn, nguy cơ mất an toàn hồ, tái diễn sự cố như ở thủy điện Bản Vẽ là rất cao.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã đề nghị Bộ Công thương chỉ đạo quyết liệt các đơn vị quản lý, nhất là thủy điện nhỏ, tính toán phương án xả lũ chủ động.

"Nguy cơ ngập lụt cũng đặc biệt lớn, nhất là vùng hạ lưu các hồ. Ngoài ra, lượng mưa lớn từ Lào chảy về theo sông Mã, sông Cả càng làm tăng rủi ro. Hiện Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia đang sử dụng dữ liệu vệ tinh và trí tuệ nhân tạo để dự báo lượng mưa từ Lào", Thứ trưởng lưu ý.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị các địa phương Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Huế chủ động phương án di dân sớm, rút kinh nghiệm từ Điện Biên, Lai Châu, Con Cuông (Nghệ An), tránh chia cắt, bị động.

Anh Văn