Bất an mùa mưa lũ tại Trung Thành

Những căn nhà ở bản Tiến Thắng, xã Trung Thành nằm ngay dưới chân đồi nứt toác.

Những cơn bão liên tiếp đã đi qua, nhưng những vết sạt trượt ở bản Tang vẫn còn in hằn trên sườn núi. Nhiều ngôi nhà bị nứt, đất đá vùi lấp vườn tược, ruộng nương. Người dân nơi đây lại tiếp tục sống trong nỗi lo, chỉ cần một trận mưa lớn nữa kéo dài, nguy cơ sạt lở có thể xảy ra bất cứ lúc nào.

Những điểm sạt trượt ở bản Tang, xã Trung Thành được xử lý tạm để người dân.

Năm 2024, khu tái định cư mới được đưa vào sử dụng, đón 39 hộ dân bản Tang rời khỏi vùng nguy hiểm. Thế nhưng, vẫn còn 37 hộ khác chưa thể di dời, buộc phải bám trụ lại nơi ở cũ – nơi mà mỗi mùa mưa lại là một mùa lo.

Chị Phạm Thị Dược, bản Tang, xã Trung Thành, chia sẻ: “Ở đây rất vất vả. Đến mùa mưa bão như này phải di dời lên khu tái định cư mới ở làng trên. Đường đi trơn trượt, sạt lở, đi bộ còn khó. Cơn bão số 10 vừa rồi, phải di dời 3 - 4 ngày, khi bão tan mới được về nhà. Cả 37 hộ cùng 39 hộ tập trung ở khu trên, sinh hoạt chật chội, khó khăn lắm".

Không chỉ riêng bản Tang, toàn xã Trung Thành hiện có hơn 1.200 hộ với hơn 5.400 nhân khẩu, trong đó hàng trăm hộ đang sinh sống tại các khu vực có nguy cơ sạt lở, lũ quét cao. Nhiều bản nằm kẹp giữa núi và suối, nền đất yếu, đường giao thông xuống cấp khiến việc sơ tán khi mưa bão xảy ra thêm phần gian nan. Câu chuyện “di dân tránh lũ” cứ lặp lại hằng năm, khiến người dân không thể yên tâm làm ăn, phát triển kinh tế. Trong mỗi đợt mưa bão, xã Trung Thành đã phải sơ tán hơn 100 hộ với khoảng 500 nhân khẩu thuộc 12/15 bản đến nơi an toàn. Nhiều hộ phải ở tạm trong các điểm trường, nhà văn hóa hoặc nhà người thân. Dù được chính quyền địa phương hỗ trợ nhu yếu phẩm, nhưng cuộc sống tạm bợ, chật chội vẫn là nỗi vất vả không nhỏ đối với các gia đình.

Một bên là đồi nứt, một bên là suối chảy siết, mỗi khi mưa bão, người dân xã Trung Thành không biết chạy đi đâu cho an toàn.

Theo UBND xã Trung Thành, giai đoạn 2021 – 2025, trên địa bàn được tỉnh phê duyệt 6 khu tái định cư, dự kiến bố trí sắp xếp cho 225 hộ dân ở 4 bản. Tuy nhiên, đến nay, tiến độ triển khai vẫn còn chậm do thiếu quỹ đất phù hợp, nguồn vốn đầu tư hạn chế và địa hình đồi núi phức tạp. Trong khi đó, nhu cầu di dời dân ra khỏi vùng nguy hiểm ngày càng cấp bách.

Ông Vi Đức Thùy – Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Trung Thành, cho biết: “Qua khảo sát, xã có hơn 12 điểm ở 12 bản có nguy cơ sạt lở. Mỗi đợt mưa, chúng tôi rất lo ảnh hưởng trực tiếp đến người dân. Quỹ đất để xây dựng khu tái định cư rất khó khăn, các điểm an toàn không nhiều. Còn khi phải sơ tán khẩn cấp, các điểm trường học hay nhà dân đều chật chội, không đủ chỗ cho đông người".

Bài toán tái định cư cho vùng có nguy cơ thiên tai như Trung Thành không chỉ là trách nhiệm của cấp cơ sở, mà cần có sự chung tay của các ngành, các cấp để đẩy nhanh tiến độ đầu tư, mở rộng các khu tái định cư, bảo đảm nơi ở an toàn, bền vững cho người dân. Bởi nếu tình trạng “chạy lũ” vẫn tái diễn năm này qua năm khác, thì khái niệm “an cư lạc nghiệp” với người dân Trung Thành sẽ vẫn chỉ là niềm mong mỏi xa vời giữa núi rừng xứ Thanh.

Hương Quỳnh