Bất chấp thuế quan Mỹ, xuất khẩu của Trung Quốc vẫn 'lội ngược dòng' ngoạn mục

Bên trong cảng Nam Kinh ở tỉnh Giang Tô, miền Đông Trung Quốc. (Nguồn: THX)

Bất chấp những rào cản thuế quan của Mỹ, "cỗ máy" xuất khẩu của Trung Quốc đã bất ngờ tăng tốc trở lại trong tháng 11/2025, vượt xa mọi dự báo của giới quan sát.

Động lực cho sự phục hồi này không đến từ các đối tác truyền thống, mà là kết quả của việc các nhà sản xuất nước này đẩy mạnh mở rộng quan hệ thương mại với các thị trường khác.

Tuy nhiên, bức tranh kinh tế không hoàn toàn màu hồng khi nhu cầu nội địa vẫn là "điểm nghẽn" đáng lo ngại của Trung Quốc.

Theo dữ liệu của Tổng cục Hải quan Trung Quốc, trong tháng 11/2025, kim ngạch xuất khẩu của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đã tăng 5,9% so với cùng kỳ năm ngoái.

Đây là cú "lội ngược dòng" ấn tượng nếu so với mức giảm 1,1% của tháng 10, đồng thời vượt hoàn toàn mức dự báo tăng trưởng 3,8% trong cuộc khảo sát của Reuters và 4% của Bloomberg.

Thặng dư thương mại của Trung Quốc theo đó nới rộng lên mức 111,68 tỷ USD trong tháng 11/2025, tăng mạnh so với mức 90,07 tỷ USD của tháng trước và vượt xa dự báo 100,2 tỷ USD.

Trong khi các lô hàng đến Mỹ sụt giảm khoảng 29% so với cùng kỳ năm ngoái do các mức thuế quan của Tổng thống Donald Trump, các thị trường thay thế khác lại nổi lên.

Ông Xu Tianchen, chuyên gia kinh tế cấp cao tại Bộ phận phân tích, dự báo và tư vấn rủi ro Economist Intelligence Unit (EIU) thuộc Tập đoàn The Economist, nhận định không có sự cải thiện nào trong xuất khẩu trực tiếp của Trung Quốc sang Mỹ.

Thay vào đó, xuất khẩu của cường quốc số 2 thế giới sang Liên minh châu Âu (EU), châu Phi và Mỹ Latinh lại tăng trưởng mạnh mẽ hơn.

Đáng chú ý, sự sụt giảm trong giao thương với Mỹ diễn ra ngay cả khi Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình đã đạt được một thỏa thuận "đình chiến" thương mại sơ bộ và nhất trí giảm nhẹ một số biện pháp thuế quan tại cuộc gặp ở Hàn Quốc vào ngày 30/10.

Điều này cho thấy tác động của chính sách thuế quan vẫn còn rất nặng nề và các biện pháp nới lỏng chưa kịp thẩm thấu vào số liệu thực tế.

Trái ngược với sự khởi sắc ở lĩnh vực xuất khẩu, nhu cầu trong nước của Trung Quốc vẫn tỏ ra hụt hơi. Kim ngạch nhập khẩu chỉ tăng nhẹ 1,9% trong tháng 11/2025, thấp hơn mức dự báo 3% của các chuyên gia kinh tế.

Ông Zhiwei Zhang, chuyên gia kinh tế tại công ty quản lý tài sản Pinpoint Asset Management, phân tích rằng sự phục hồi tăng trưởng xuất khẩu trong tháng 11 giúp giảm bớt áp lực từ nhu cầu nội địa yếu kém.

Động lực kinh tế đã chậm lại trong quý IV, một phần do sự suy yếu kéo dài của lĩnh vực bất động sản.

Bên cạnh đó, giới chuyên gia ước tính, việc hạn chế tiếp cận thị trường Mỹ đã làm giảm tăng trưởng xuất khẩu của Trung Quốc khoảng 2 điểm phần trăm, tương đương mức thiệt hại 0,3% GDP.

Hơn nữa, triển vọng cho năm 2026 vẫn đầy thách thức.

Chiến thuật "xuất khẩu đón đầu" (đẩy hàng đi sớm để né thuế) của các doanh nghiệp Trung Quốc dường như đã hết tác dụng sau khi tạo ra đợt tăng vọt vào tháng 9 và sụt giảm bất ngờ vào tháng 10.

Các cuộc khảo sát chính thức cho thấy hoạt động của nhà máy đã thu hẹp tháng thứ 8 liên tiếp, báo hiệu một chặng đường chông gai phía trước cho các nhà sản xuất khi họ phải chật vật tìm kiếm nguồn cầu thay thế cho sự thiếu hụt từ các khách hàng Mỹ.

(thep AFP, Reuters)

Khánh Minh