Bất ngờ lớn trên hành tinh nhỏ bé của sao Thổ

Hình ảnh bề mặt vệ tinh Enceladus của Sao Thổ được chụp bằng camera của tàu vũ trụ Cassini năm 2016. (Ảnh: NASA)

Chỉ rộng 500km, hành tinh Enceladus là một trong hàng trăm vệ tinh quay quanh Sao Thổ - hành tinh thứ 6 trong hệ Mặt trời.

Trong một thời gian dài, các nhà khoa học tin rằng Enceladus cách Mặt trời quá xa và quá lạnh để có thể sinh sống được.

Từ năm 2004 – 2017, tàu thăm dò vũ trụ Cassini của châu Âu nhiều lần bay qua Enceladus để tới Sao Thổ và các vành đai của nó, phát hiện một đại dương nước mặn rộng lớn ẩn dưới lớp băng dày hàng kilomet trên vệ tinh này.

Kể từ đó, các nhà khoa học đã sàng lọc dữ liệu mà tàu Cassini thu thập được, phát hiện ra rằng đại dương trên hành tinh Enceladus có nhiều nguyên tố cần thiết cho sự sống, bao gồm muối, mê-tan, carbon dioxide và phốt-pho.

Khi tàu vũ trụ bay qua cực nam của Enceladus, nó phát hiện ra những luồng nước phun ra qua các vết nứt trên bề mặt.

Những luồng nước này đẩy các hạt băng nhỏ vào không gian. Một số hạt băng này rơi trở lại bề mặt Enceladus, còn lại tập trung xung quanh một trong nhiều vành đai của Sao Thổ.

Khi Cassini bay qua vành đai "E" ngoài cùng của Sao Thổ, nó tìm thấy các mẫu vật từ Enceladus, nhà khoa học Nozair Khawaja, công tác tại Đại học Tự do Berlin và là tác giả chính của nghiên cứu, cho biết trong thông cáo của Cơ quan Vũ trụ châu Âu.

Trước đây, khi nghiên cứu những mẫu vật này, các nhà khoa học tìm thấy nhiều phân tử hữu cơ, bao gồm các tiền chất của axit amin – yếu tố cơ bản tạo nên sự sống.

Tuy nhiên, những hạt băng này có thể đã bị biến đổi trong hàng trăm năm tồn tại trên vành đai, hoặc chịu tác động bởi bức xạ vũ trụ.

Vì vậy, các nhà khoa học muốn nghiên cứu những hạt băng tươi. May mắn là họ đã có sẵn một số hạt.

Khi Cassini bay thẳng vào đám bụi phun ra từ bề mặt Mặt trăng năm 2008, các hạt băng đã va vào máy phân tích bụi vũ trụ của con tàu này. Nhưng phải mất nhiều năm để hoàn thành phân tích hóa học chi tiết về các hạt đó, và đây là chủ đề của nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí Nature Astronomy.

Để có được hiểu biết tốt nhất về những gì đang xảy ra trên Enceladus, các nhà khoa học tin rằng cần phải đưa một con tàu đáp xuống gần mạch phun nước để thu thập mẫu vật.

Cơ quan Vũ trụ châu Âu đang nghiên cứu tiềm năng để thực hiện một sứ mệnh như vậy.

Bình Giang