Bay vượt tốc độ âm thanh nhưng chỉ nghe 'cú gõ nhẹ': Mỹ thử nghiệm máy bay X-59 kỳ diệu

Tập đoàn Lockheed Martin đã công bố thông tin về chuyến bay đầu tiên của máy bay siêu thanh thử nghiệm X-59. Chuyến bay kéo dài hơn một giờ, cất cánh từ cơ sở USAF Plant 42 tại Palmdale, bang California và hạ cánh tại Trung tâm Nghiên cứu bay Armstrong của NASA ở Edwards, California.

X-59 được khởi động từ năm 2016, với mục tiêu tạo nên cuộc cách mạng trong hàng không dân dụng. Điểm nổi bật nhất của nó so với các máy bay siêu thanh trước đây là khả năng loại bỏ tiếng nổ siêu thanh lớn khi bay vượt tốc độ âm thanh.

Thông thường, âm thanh từ máy bay lan theo mọi hướng, bao gồm cả phía trước. Khi vượt quá tốc độ âm thanh, các sóng âm này kết hợp lại thành một sóng xung kích mạnh gọi là sóng Mach, tạo ra tiếng nổ lớn.

Thiết kế đặc biệt của X-59 phân tán sóng xung kích thành nhiều sóng nhỏ hơn, giúp người dưới mặt đất chỉ nghe thấy tiếng "cú gõ" nhẹ, kéo dài thay vì một tiếng nổ lớn. Một yếu tố quan trọng tạo nên khả năng này là phần mũi máy bay rất dài và nhọn, khoảng 14 mét, khiến toàn bộ máy bay dài hơn 30 mét.

Chuyến bay đầu tiên của máy bay siêu thanh X-59. (Ảnh: Lockheed Martin qua Defence Express)

Do hình dạng dài và góc thiết kế, buồng lái phía trước không có kính chắn như thông thường, thay vào đó được thay thế bằng hệ thống camera. X-59 sử dụng động cơ phản lực General Electric F414 - loại động cơ được trang bị cho JAS 39E/F Gripen và F/A-18E/F Super Hornet.

Cần lưu ý rằng X-59 chỉ mang tính thử nghiệm và không được sản xuất hàng loạt. Lockheed Martin chế tạo mẫu máy bay này riêng cho NASA để phục vụ các thử nghiệm và thu thập dữ liệu thiết kế.

NASA dự kiến thực hiện loạt chuyến bay siêu thanh trên nhiều thành phố tại Mỹ nhằm thu thập phản hồi từ người dân về việc họ có nhận thấy hoặc bị ảnh hưởng bởi âm thanh hay không.

Hiện nay, bay siêu thanh trên đất liền bị cấm do sóng xung kích vượt quá 110 decibel có thể gây giật mình, hư hại hoặc thậm chí làm vỡ kính. Thiết kế của X-59 được cho là giúp giảm âm thanh xuống khoảng 75 decibel.

Sau khi hoàn tất nghiên cứu, NASA sẽ trình dữ liệu lên Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO), cơ quan có thể điều chỉnh các quy định về bay siêu thanh trên đất liền, mở đường cho thế hệ máy bay siêu thanh thương mại tiếp theo.

Tuy nhiên, điều này sẽ không xảy ra trước năm 2030, thời điểm Ủy ban Bảo vệ Môi trường Hàng không (CAEP) dự kiến xem xét vấn đề. Hiện tại, các chuyến bay thử với tốc độ và trần bay thấp đang được tiến hành để kiểm chứng thiết kế của máy bay.

Thế Hải (Theo Defence Express)