Bí mật đen tối của Đường Tăng: Sợ chết đến mức 'rũ bỏ trách nhiệm' khi đồ đệ giết cướp

Trong hành trình thỉnh kinh đầy gian nan của Tây du ký, câu chuyện Tôn Ngộ Không giết cướp và bị Đường Tăng trách mắng là một trong những tình tiết gây nhiều tranh cãi, đồng thời bộc lộ rõ sự khác biệt giữa phiên bản phim truyền hình và nguyên tác tiểu thuyết của Ngô Thừa Ân.

Sau khi được Đường Tăng cứu khỏi núi Ngũ Hành Sơn, Tôn Ngộ Không chính thức bái sư và theo thầy lên đường sang Tây Trúc thỉnh kinh. Vừa rời khỏi nơi bị giam cầm suốt 500 năm, Ngộ Không không giấu được sự ngạo nghễ về bản lĩnh của mình, tự tin khoe rằng "dù gặp rồng cũng chẳng sợ". Trên đường xuống núi, hai thầy trò ghé tá túc tại một căn nhà nhỏ trên sườn núi, nơi chỉ có một ông lão và một cậu bé sinh sống.

Tôn Ngộ Không và Đường Tăng là những nhân vật chính trong Tây du ký.

Tại đây, họ được biết gia đình này thường xuyên bị sáu tên cường đạo quấy nhiễu, cướp bóc, khiến cuộc sống lâm vào cảnh khốn cùng. Trước tình cảnh đó, Tôn Ngộ Không không thể nhẫn nhịn. Với bản tính nóng nảy, lại sở hữu pháp lực cao cường nhưng chưa học được cách tiết chế, Ngộ Không đã vung gậy đánh chết cả sáu tên cướp. Dù trên danh nghĩa, đó là những kẻ ác chuyên hại dân lành, nhưng hành động này vẫn bị xem là sát sinh.

Trong phiên bản phim Tây du ký 1986, Đường Tăng tỏ ra vô cùng phẫn nộ. Ông nghiêm khắc trách mắng đồ đệ: "Đã nghe ta, làm đồ đệ của ta thì không được sát sinh. Ngươi làm như vậy làm sao đến được đất Tây Thiên bái Phật. Nhà ngươi chẳng nghĩ phải trái, giết tất cả, không có một lòng từ bi hiếu sinh nào. Ác quá! Ác quá!".

Bị trách oan trong suy nghĩ của mình, Tôn Ngộ Không vô cùng tức giận. Đại Thánh cho rằng bản thân đã ra tay trừ hại cho dân, vậy mà lại bị sư phụ quy tội. Trong cơn giận dữ, Ngộ Không ném chiếc mũ mà Đường Tăng khâu cho xuống đất, nói thẳng: "Ta hết lòng phụng sự cho thầy, vậy mà giờ lại mang tội sát sinh. Không đến đất Phật, Lão Tôn ta cũng không cần". Nói xong, Ngộ Không bay đi, để lại Đường Tăng bơ vơ giữa đường.

Đường Tăng từng lừa Tôn Ngộ Không đeo vòng Kim cô.

Tuy nhiên, nếu đối chiếu với nguyên tác tiểu thuyết, phản ứng của Đường Tăng còn khiến nhiều độc giả khó chịu hơn. Khi Tôn Ngộ Không giết cướp, điều đầu tiên Đường Tăng lo lắng không hẳn là giới luật nhà Phật, mà là sợ bị liên lụy nếu sự việc bị người khác phát giác. Thậm chí, ông còn tụng kinh và nói những lời mang tính "phủi trách nhiệm": "Các vị hảo hán ơi, nếu các người muốn tố cáo với Diêm Vương, thì hãy nhớ rằng người đánh chết các vị là con khỉ họ Tôn kia, chứ không phải họ Trần ta. Ta chỉ là một vị hòa thượng đi thỉnh kinh thôi".

Chi tiết này cho thấy một khía cạnh khá ích kỷ và nhu nhược của Đường Tăng trong nguyên tác, trái ngược với hình ảnh vị cao tăng từ bi, chính trực thường thấy trên màn ảnh. Chính sự khác biệt đó khiến không ít độc giả và khán giả cảm thấy khó chịu, đồng thời cũng làm cho mối quan hệ thầy – trò giữa Đường Tăng và Tôn Ngộ Không trở nên phức tạp, nhiều mâu thuẫn hơn ngay từ những bước đầu của hành trình thỉnh kinh.

Quốc Tiệp (t/h)