Biến căng vụ tẩy chay phim Israel

Ngày 13/10, Variety đưa tin Hiệp hội Luật sư Vương quốc Anh vì Israel (U.K. Lawyers for Israel) đã ban hành nêu rõ việc tẩy chay các tổ chức điện ảnh Israel vi phạm Đạo luật Bình đẳng của Anh, còn có thể gây ảnh hưởng dây chuyền đến vấn đề tài chính và bảo hiểm trong ngành.

Đối tượng nhắm đến của bức thư này là chi nhánh tại Anh của Netflix, Disney, Amazon Studios, Apple và Warner Bros. Discovery, cùng với các công ty trong nước như BBC, Film4 và ITV. Ngoài ra, các tổ chức điện ảnh như BFI, Pact, các hãng quản lý nghệ sĩ Curtis Brown, United Agents cùng các nghiệp đoàn như Bectu và Equity cũng có tên trong danh sách nhận thư.

“Đạo luật Bình đẳng năm 2010 là văn bản pháp lý chủ chốt tại Anh nhằm chống lại nạn phân biệt chủng tộc và đối xử bất công. Nếu ngành truyền hình và điện ảnh của Anh thông đồng trong các hành động vi phạm luật này, chính các tổ chức đó cũng có khả năng bị coi là vi phạm. Hơn nữa, điều này tạo ra tiền lệ nguy hiểm: cho phép loại trừ cá nhân hoặc tổ chức chỉ dựa trên quốc tịch, sắc tộc hoặc tôn giáo", trích bức thư.

Hai ngôi sao Poor Things Emma Stone và Mark Ruffalo đều tham gia tẩy chay điện ảnh Israel. Ảnh: WireImage.

Văn bản cũng cho rằng nỗ lực tẩy chay này là "sự chọn lọc có chủ ý” vì miễn trừ một số tổ chức dựa trên sắc tộc hoặc tôn giáo của các thành viên. Điều đó chứng minh hoạt động của nó không chỉ dựa trên quốc tịch, mà còn dựa trên tôn giáo và chủng tộc.

Theo nhóm Film Workers for Palestine, đơn vị khởi xướng chiến dịch tẩy chay, hành động này không áp dụng cho người Israel gốc Palestine, vì họ có “điều chỉnh linh hoạt tùy theo bối cảnh.”

Dù chiến dịch tuyên bố chỉ nhắm vào các tổ chức có liên hệ với chính quyền Israel chứ không nhằm vào cá nhân, Đạo luật Bình đẳng bảo vệ cả tổ chức lẫn cá nhân. Quy định này đặc biệt quan trọng trong ngành điện ảnh, nơi nhiều diễn viên và nhà sản xuất làm việc thông qua công ty riêng.

Theo bức thư, các hãng phim có thể chịu trách nhiệm pháp lý nếu nhân viên hoặc đại diện của họ vi phạm Đạo luật Bình đẳng. Ngoài ra, diễn viên, nhà sản xuất, đại diện, quản lý, công ty sản xuất và bất kỳ ai tham gia, khuyến khích hoặc hỗ trợ thực hiện việc tẩy chay - ví dụ như thuyết phục nhà phân phối không làm việc với đơn vị Israel, hoặc khuyên đồng nghiệp thêm điều khoản tẩy chay vào hợp đồng - đều có thể bị xem là vi phạm pháp luật.

Hiệp hội luật sư cũng chỉ ra cố tình vi phạm Đạo luật Bình đẳng sẽ gây rủi ro pháp lý nghiêm trọng và có thể làm mất hiệu lực của hợp đồng bảo hiểm. Hậu quả còn có thể lan sang lĩnh vực tài trợ phim, vì hầu hết quỹ như Viện phim Anh (BFI) đều yêu cầu các dự án tuân thủ Đạo luật này.

“Điều đó có nghĩa nếu bộ phim vi phạm đạo luật thông qua việc tham gia tẩy chay, bộ phim đó sẽ mất quyền nhận tài trợ từ chính phủ hoặc phải hoàn trả các khoản tài trợ đã nhận", bức thư cảnh báo.

Một cảnh trong The Sea - tác phẩm điện ảnh đại diện Israel tranh giải Phim quốc tế hay nhất tại Oscar 2026.

Vào đầu tháng 9, hơn 4.000 người trong ngành điện ảnh ký vào chiến dịch tẩy chay. Họ bao gồm nhiều cái tên hạng A như Joaquin Phoenix, Emma Stone, Olivia Colman, Mark Ruffalo, Yorgos Lanthimos, Ava DuVernay, Adam McKay, Boots Riley, Emma Seligman, Joshua Oppenheimer và Mike Leigh...

Những người ký vào văn bản cam kết không chiếu phim, không tham dự và không hợp tác với các tổ chức điện ảnh Israel (bao gồm liên hoan phim, rạp chiếu, đài truyền hình và công ty sản xuất) bị cáo buộc dính líu đến tội diệt chủng và chế độ phân biệt chủng tộc đối với người Palestine.

Phần chú thích trong thư giải thích rằng từ “dính líu” được hiểu là “hành động che đậy, biện minh cho tội diệt chủng hoặc phân biệt chủng tộc, và/hoặc hợp tác với chính phủ thực hiện các hành động đó".

Trong cùng tháng, Trung tâm Nhân quyền Louis D. Brandeis tại Washington D.C. (Mỹ) cũng gửi thư tới các công ty nội địa, khẳng định việc tẩy chay vi phạm luật liên bang và luật tiểu bang của Mỹ.

“Nhiều luật dân quyền liên bang và tiểu bang cấm rõ ràng việc áp dụng ‘Danh sách đen Hollywood’ chống lại các cá nhân và tổ chức Israel, đặc biệt là người Do Thái Israel đang hoạt động ở Mỹ. Các nạn nhân cũng được trao cơ chế để truy cứu trách nhiệm pháp lý với những tổ chức hoặc cá nhân vi phạm quyền của họ. Để làm rõ, những luật này áp dụng cho tất cả tổ chức nhận thư này, chứ không chỉ với những người ký trực tiếp và khuyến khích hành vi tẩy chay bất hợp pháp", bức thư nhấn mạnh.

Tú Oanh