Bloomberg: Châu Âu, NATO sẵn sàng bắn hạ máy bay Nga xâm phạm không phận
Các nhà ngoại giao châu Âu đã cảnh báo các quan chức Liên bang Nga rằng NATO sẵn sàng đáp trả các vụ xâm phạm không phận tiếp theo bằng vũ lực, bao gồm cả việc bắn hạ máy bay của Moskva (Moscow).
Tiêm kích F-16 của Không quân Ba Lan tại căn cứ ở Poznan - Krzesiny. Ảnh: PAP/TTXVN
Báo The Kyiv Independent của Ukraine tối 25/9 cho biết thông tin nêu trên được hãng Bloomberg của Mỹ đăng tải trong bản tin phát đi cùng ngày.
Dẫn tiết lộ của những quan chức am hiểu về cuộc đàm phán, Bloomberg cho biết các quan chức Anh, Pháp và Đức đã bày tỏ lo ngại trong một cuộc họp tại Moskva sau khi máy bay chiến đấu được cho là của Liên bang Nga xâm nhập không phận Estonia tuần trước.
Các nhà ngoại giao châu Âu kết luận rằng vụ xâm nhập không phận Estonia là có chủ đích, bất chấp việc Moskva phủ nhận.
Lời cảnh báo này được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng leo thang giữa Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và Liên bang Nga sau hàng loạt vụ vi phạm không phận.
Trong tháng 9 này, các thiết bị bay không người lái (UAV) được cho là của Liên bang Nga đã vi phạm không phận Ba Lan, Romania, và có thể cả Đan Mạch.
Ngày 19/9, Estonia cáo buộc ba tiêm kích MiG-31 của Liên bang Nga đã vi phạm không phận Estonia, lưu lại ở đó tới 12 phút.
Gần nhất là vào ngày 25/9, các tiêm kích của Hungary đã chặn năm máy bay của Liên bang Nga trên Biển Baltic.
Một quan chức chính phủ Đức xác nhận cuộc họp tại Moskva và cho biết các đại sứ châu Âu đã nói với phía Liên bang Nga rằng các hành động vi phạm phải chấm dứt.
Thủ tướng Friedrich Merz cho biết ông đang phối hợp với Paris, London và Vácsava (Warsaw), đồng thời ủng hộ “mọi biện pháp cần thiết”.
Điều 4 trong hiệp ước NATO, quy định về tham vấn đồng minh khi có mối đe dọa tiềm tàng, đã được kích hoạt hai lần trong tháng này sau các sự cố ở Ba Lan và Estonia.
Giới chức Đan Mạch cho biết họ cũng có thể kích hoạt điều khoản này khi điều tra khả năng Liên bang Nga có liên quan đến hoạt động thiết bị bay không người lái đã làm gián đoạn giao thông hàng không tại Copenhagen.
Moskva đã phản ứng gay gắt trước các cảnh báo.
Đại sứ Liên bang Nga tại Pháp Alexey Meshkov nói rằng bất kỳ hành động nào nhằm bắn hạ máy bay của nước này trong không phận đồng minh “sẽ là chiến tranh” trong khi Ngoại trưởng Sergey Lavrov cáo buộc NATO và Liên minh châu Âu (EU) đang tiến hành chiến tranh với Liên bang Nga thông qua việc hỗ trợ Ukraine.
Washington đến nay vẫn ủng hộ các đồng minh, khi Tổng thống Mỹ Donald Trump nói rằng NATO nên bắn hạ máy bay của Liên bang Nga nếu chúng vi phạm không phận đồng minh.
Những lời lẽ gay gắt, cùng với sự gia tăng các vụ xâm nhập và hành động khiêu khích được cho là của Liên bang Nga, đã làm dấy lên lo ngại ở phương Tây về nguy cơ xảy ra một cuộc đối đầu rộng lớn hơn với Moskva.
Toàn cảnh một cuộc họp HĐBA LHQ tại New York, Mỹ. Ảnh tư liệu: THX/TTXVN
Ngày 22/9, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) đã họp khẩn để thảo luận việc không phận Estonia bị xâm phạm.
Cuộc họp được tổ chức theo đề nghị của Estonia, với sự ủng hộ của 5 thành viên châu Âu trong Hội đồng gồm Anh, Đan Mạch, Pháp, Hy Lạp và Slovenia.
Trong báo cáo tại cuộc họp, Trợ lý Tổng Thư ký LHQ phụ trách châu Âu, Trung Á và châu Mỹ Miroslav Jenca cho biết tổ chức này chưa thể xác minh các cáo buộc liên quan và không có thêm thông tin chi tiết nào về sự việc và báo cáo của ông hiện chỉ dựa trên các nguồn công khai.
Ông Jenca nêu rõ: "Chúng tôi một lần nữa kêu gọi các bên liên quan hành động có trách nhiệm, sử dụng mọi kênh liên lạc sẵn có và có biện pháp ngay lập tức nhằm giảm leo thang, ngăn ngừa rủi ro đối với an ninh khu vực". Ông nhấn mạnh không thể để nguy cơ này vượt khỏi tầm kiểm soát, khiến những xung đột vốn chưa chấm dứt leo thang.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Estonia Margus Tsahkna nêu rõ 3 máy bay chiến đấu MiG-31 đã bay vào không phận mà không được phép và đây là vụ vi phạm không phận Estonia thứ 4 từ đầu năm đến nay. Người đứng đầu ngành ngoại giao Estonia cho biết sẽ kêu gọi các đồng minh tăng cường năng lực phòng không.
Phía Estonia nghi ngờ các máy bay xâm phạm không phận có thể là của Liên bang Nga và đã mời Đại biện lâm thời Liên bang Nga đến trao đổi. Tuy nhiên, Moskva đã bác bỏ điều này. Bộ Quốc phòng Liên bang Nga khẳng định các máy bay quân sự của nước này chỉ bay qua vùng biển trung lập trên Biển Baltic trong hành trình từ khu vực Tây Bắc của Liên bang Nga tới Kaliningrad.
Estonia cùng một số nước châu Âu và Mỹ đã tham dự cuộc họp khẩn của HĐBA LHQ, trong đó nêu cáo buộc Liên bang Nga vi phạm không phận Estonia, làm gia tăng căng thẳng trong khu vực. Đại sứ Mỹ tại LHQ Mike Waltz khẳng định Washington và các đồng minh sẽ bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), mà trong đó Estonia là một thành viên.
Phía Liên bang Nga tiếp tục bác bỏ cáo buộc trên. Đại sứ Liên bang Nga tại LHQ Dmitry Polyanskiy cho rằng một số nước châu Âu đang thúc đẩy quan điểm mang tính đối kháng với Liên bang Nga, đồng thời nhận định những phát biểu gần đây từ Tallinn không kèm theo bằng chứng cụ thể.
Trong khi đó, các thành viên không thuộc châu Âu trong HĐBA kêu gọi kiềm chế và hạ nhiệt căng thẳng. Đại sứ Trung Quốc tại LHQ Cảnh Sảng nhấn mạnh Bắc Kinh kêu gọi các bên giữ bình tĩnh, kiềm chế, làm rõ sự việc và giải tỏa nghi ngờ thông qua đối thoại, tránh hiểu lầm và phán đoán sai lầm, đồng thời ngăn chặn tình hình lan rộng hay leo thang.
