Bờ sông Kôn sạt lở, người dân sống trong lo âu

Một đoạn xung yếu bị sạt lở ngày một nghiêm trọng ở thôn Tân An.

Sạt lở “nuốt” đất hoa màu, vào tận hiên nhà

Chứng kiến cảnh sạt lở ngày một nghiêm trọng, nay đã vào đến tận vườn nhà, ông Nguyễn Đức Thắng (người dân tổ 5, thông Tân An) cho biết, trước đây giữa bờ sông và làng xóm có một bờ kè. Tuy nhiên theo thời gian, mưa lũ ngày một thất thường, dòng nước cũng bị thay đổi nên kè hỏng và không còn chức năng chống sạt lở. “Vườn nhà tôi bị xâm thực hơn 3 mét. Dấu vết bờ kè gần như chỉ còn lại những mảng bê tông đã vỡ. Khi có mưa lớn hoặc nước từ thượng nguồn đổ về nhiều thì cả nhà phải tự lên phương án sơ tán. Nhiều gia đình đều nơm nớp, ngủ không yên trong mùa mưa” - ông Thắng cho biết.

Đứng trên sân nhà sát mép dòng nước sông Kôn, ông Phạm Minh Lộc rất lo lắng khi nghĩ đến việc chỉ nay mai sạt lở sẽ vào tận móng nhà. Cứ sau mỗi mùa mưa, đất vườn nhà ông lại bị nước cuốn phăng đi. Mỗi đêm mưa thì nằm trong nhà cũng nghe dòng nước chảy xiết, thỉnh thoảng lại nghe đất lở hay tiếng ì oạp do nước sông xốc thẳng vào bờ cách hiên nhà vài bước chân. “Nhìn thế này thì chỉ cần một vài cơn mưa lớn nữa là đất sụt xuống ngay. Hiện tại vị trí sạt lở sâu nhất cách hiên nhà tôi chưa đầy một mét nữa. Ăn không ngon, ngủ không yên. Mong chính quyền, cơ quan chức năng có giải pháp để bảo vệ an toàn cho cuộc sống của bà con”- ông Lộc mong mỏi.

Nhiều đoạn bờ sông Kôn chạy dọc theo thôn Tân An bị sạt lở kéo dài hàng trăm mét, có những vị trí ăn sâu vào làng 4-5 mét so với cách đây ít năm. Theo người dân, có khoảng gần 30 hộ tại tổ 5 và tổ 6 của thôn Tân An đang chịu ảnh hưởng trực tiếp. Nhiều hộ khác có vườn rộng hơn nhưng chứng kiến cảnh bờ sông bị “ăn” mỗi ngày một nhiều cũng rất lo lắng khi chứng kiến đất trồng cây hoa màu, cây ăn quả, trồng rau, nuôi cá bị thu hẹp dần sau mỗi mùa mưa. Theo bà Nguyễn Thị Hạnh (người dân tổ 6), trước đây gia đình bà trồng ngô, sắn ở bãi bồi ven sông mỗi năm cũng thu được hàng chục triệu đồng. Tuy nhiên trong những năm gần đây bãi bồi bị xâm thực không còn chỗ canh tác nên không còn thu nhập. Theo thống kê sơ bộ, có khoảng hơn 5 ha đất hoa màu ven sông của thôn Tân An đã bị sạt lở trong thời gian qua ảnh hưởng tới sinh kế của bà con. “Không an cư, không lạc nghiệp, nỗi lo này chồng lên nỗi lo khác” - bà Hạnh cho hay.

Theo người dân địa phương, điều lo lắng nhất hiện nay là mùa mưa bão mới chỉ bắt đầu. Nếu không có biện pháp kịp thời, cuộc sống của nhân dân sẽ gặp nhiều khó khăn khi nhà cửa, tài sản bị uy hiếp, đất sản xuất bị thu hẹp.

Cần xây dựng kè bảo vệ

Trước nỗi lo của người dân, ông Phan Trung Phi - Chủ tịch UBND xã Thượng Đức cho biết, sau khi kiểm tra thực tế, tổng hợp báo cáo thực trạng, xã đã triển khai các biện pháp ứng phó trước mắt để đảm bảo an toàn cho người dân ngay trong mùa mưa 2025. Giải pháp hiện tại là gia cố tạm thời các đoạn xung yếu, dùng rọ đá, bao tải cát để hạn chế nguy cơ sạt lở nghiêm trọng hơn. Trong điều kiện mưa bão lớn, nước thượng nguồn đổ về nhiều thì chắc chắn phải triển khai sơ tán dân khỏi vùng xung yếu.

Nhiều ngôi nhà nằm chênh vênh bên bờ sông Kôn bị sạt lở ngày một nghiêm trọng.

Nhà ông Nguyễn Đức Thắng bị sạt lở tới sát bờ móng.

Mới đây nhất, UBND TP Đà Nẵng đã công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai đối với tình trạng sạt lở bờ sông Kôn tại thôn Tân An, xã Thượng Đức. Đồng thời giao Chủ tịch UBND xã - Trưởng Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn và Phòng thủ dân sự xã thực hiện các biện pháp khẩn cấp để ứng phó và khắc phục hậu quả nhằm ngăn chặn, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra. Để chủ động các kịch bản ứng phó trong mùa mưa bão năm nay, thành phố yêu cầu cơ quan chức năng xã theo dõi chặt chẽ tình hình sạt lở tại khu vực, tình hình thiên tai; chủ động huy động lực lượng, phương tiện và các nguồn lực để nhanh chóng sơ tán, di dời nhân dân ra khỏi nơi nguy hiểm khi có tình huống; bố trí đảm bảo hậu cần cho nhân dân tại nơi sơ tán. Chính quyền địa phương phải có phương án cắm biển cảnh báo, khoanh vùng nguy hiểm, rà soát chủ động phương án bố trí lực lượng canh gác, đảm bảo an toàn cho người dân; tăng cường thông tin, truyền thông để người dân biết về diễn biến vết nứt, nguy cơ sạt lở để chủ động các biện pháp phòng tránh, ứng phó. Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng đề nghị UBND xã Thượng Đức kiểm tra, rà soát, xác định khối lượng công việc thực hiện và dự toán kinh phí khắc phục sạt lở bờ sông Kôn tại thôn Tân An để khắc phục sạt lở kịp thời, đúng quy định. Cùng với đó, lập dự toán kinh phí gửi Sở Tài chính để tham mưu cấp có thẩm quyền hỗ trợ từ nguồn ngân sách thành phố thực hiện phương án khắc phục tạm thời tình trạng sạt lở bờ sông Kôn.

Theo người dân, các biện pháp tạm thời đã được triển khai tạm vơi bớt nỗi lo trước mắt. Nhưng về lâu dài, Tân An cần một công trình kè kiên cố, đồng bộ, đủ sức chống chịu trước diễn biến cực đoan của thời tiết để người dân an cư lạc nghiệp.

Đông A