Bổ sung thẩm quyền cho công an xã trong kiểm tra môi trường, an toàn thực phẩm

Theo tờ trình của Chính phủ, dự thảo pháp lệnh tập trung sửa đổi, bổ sung quy định về chủ thể thực hiện thẩm quyền tiến hành các hoạt động kiểm tra việc chấp hành pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân theo quy định của pháp luật.

Dự thảo pháp lệnh cũng bổ sung quy định kiểm tra phương tiện, đồ vật, địa điểm khi trực tiếp phát hiện có dấu hiệu tội phạm, vi phạm hành chính hoặc khi có tố giác, tin báo về tội phạm, vi phạm hành chính.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết thông qua dự thảo pháp lệnh. Ảnh: Quốc hội

Chính phủ cho biết, đây là vấn đề rất cần thiết phải kịp thời sửa đổi, bổ sung để đáp ứng thực tiễn; không chịu ảnh hưởng bởi việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy các cơ quan nhà nước trong điều kiện bố trí ổn định tổ chức lực lượng CAND ở 3 cấp.

Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long trình bày tờ trình dự thảo pháp lệnh. Ảnh: Quốc hội

Đáng chú ý, dự thảo pháp lệnh bổ sung trưởng Công an xã, phường, đặc khu, đồn công an có thẩm quyền kiểm tra việc chấp hành pháp luật về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm.

Chính phủ cho biết, việc giao thẩm quyền trên cho công an cấp xã, đồn công an nhằm bảo đảm chủ thể, lực lượng đảm nhiệm chức năng, nhiệm vụ phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm khi không còn Công an cấp huyện. Việc giao thẩm quyền này cũng đảm bảo việc phòng ngừa, đấu tranh ngăn chặn, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm ngay từ sớm, từ địa bàn cơ sở.

Pháp lệnh hiện hành quy định về "tổ chức của Cảnh sát môi trường", trong dự thảo mới đổi tên thành "lực lượng Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường".

Lực lượng này bao gồm: Đơn vị CAND có chức năng, nhiệm vụ chuyên trách phòng, chống tội phạm về môi trường; sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ của các đơn vị CAND có chức năng, nhiệm vụ chuyên trách phòng, chống tội phạm về môi trường; sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ CAND được giao trực tiếp phụ trách, chỉ huy, thực hiện công tác phòng, chống tội phạm về môi trường ở công an xã, phường, đặc khu, đồn công an.

Ngoài ra, dự thảo pháp lệnh cũng đổi tên “Cảnh sát môi trường” thành “Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường".

Chính phủ cho biết, lý do đổi tên là vì các văn bản mới được ban hành đã ghi nhận tên gọi mới là Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường và để phù hợp với chức năng, nhiệm vụ thực tế của lực lượng này được giao.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Lê Tấn Tới trình bày thẩm tra. Ảnh: Quốc hội

Hàng tháng, hàng quý, cảnh sát môi trường phải xuống với địa bàn để tuyên truyền

Trình bày báo cáo thẩm tra dự thảo pháp lệnh, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Lê Tấn Tới cho biết, Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại nhất trí với phạm vi sửa đổi, bổ sung của dự thảo pháp lệnh.

Cơ quan thẩm tra nhất trí về tên gọi của lực lượng thành “Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường” để bảo đảm phù hợp các quy định của pháp luật hiện nay.

Bên cạnh đó, có một số ý kiến đề nghị giữ nguyên tên gọi của lực lượng là “Cảnh sát môi trường” hoặc đổi thành “Cảnh sát phòng, chống tội phạm về tài nguyên, môi trường và an toàn thực phẩm” hoặc “Cảnh sát bảo vệ môi trường”; đồng thời, đề nghị lấy tên gọi của pháp lệnh là “Pháp lệnh Cảnh sát môi trường (sửa đổi)” hoặc “Pháp lệnh Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường” hoặc “Pháp lệnh Cảnh sát bảo vệ môi trường”.

Phát biểu ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết việc sửa đổi pháp lệnh là rất cấp thiết, cấp bách nhằm đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường trong bối cảnh vi phạm diễn biến phức tạp, tinh vi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của nhân dân, phát triển bền vững và an ninh phi truyền thống.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu. Ảnh: Quốc hội

Chủ tịch Quốc hội lưu ý, đồng bộ hóa tổ chức bộ máy với mô hình mới, trong đó có chuyển giao thẩm quyền từ cấp huyện về cấp xã, làm sao để cảnh sát môi trường ở cơ sở là công an xã tập trung tuần tra ở địa phương, giảm khoảng trống, tăng hiệu quả xử lý vi phạm nhỏ lẻ ở địa phương.

"Bỏ cấp huyện rồi thì còn cấp tỉnh, cấp xã. Mà tỉnh xuống xã lâu thì giao quyền hạn cho kiểm tra môi trường ở xã, phường", Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.

Chủ tịch Quốc hội chia sẻ, pháp lệnh cần nhấn mạnh tăng cường phòng ngừa, vai trò cộng đồng, "làm sao chúng ta phòng ngừa, giáo dục là chính".

"Dù có bao nhiêu cảnh sát môi trường nhưng phòng ngừa, ý thức của người dân không cao thì không thể làm được", Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh. Hàng tháng, hàng quý, cảnh sát môi trường phải xuống với địa bàn, cơ sở để tuyên truyền.

Chủ tịch Quốc hội đặt vấn đề về xử lý nước thải với khu công nghiệp, khu dân cư như thế nào. "Ở nước ngoài, kênh, rạch rất là sạch, rất tốt, còn ở mình đây nhìn xuống sông, kênh, rạch bẩn, ô nhiễm", Chủ tịch Quốc hội một lần nữa nhấn mạnh vai trò của cộng đồng.

Trần Thường