Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng: AI là 'động cơ hơi nước' mới để Việt Nam bứt phá

Việt Nam chính thức có mô hình trí tuệ nhân tạo

Ngày 21/8 tại Hà Nội, Tập đoàn Công nghệ CMC chính thức ra mắt Công ty CMC OpenAI (C-OpenAI). Đây được xem là bước tiến chiến lược quan trọng, đánh dấu cột mốc mới trong hành trình làm chủ công nghệ AI của Việt Nam.

C-OpenAI được xây dựng trên nền tảng 25 công nghệ lõi do CMC nghiên cứu và phát triển, gồm thị giác máy tính, xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP), mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), xử lý giọng nói và hồ dữ liệu (Data Lake House). Toàn bộ hệ thống của C-OpenAI vận hành trên hạ tầng CMC Cloud, bảo đảm chủ quyền dữ liệu Việt Nam.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, một quốc gia phát triển là một quốc gia mà 80% tài sản là tài sản vô hình, là tài sản trí tuệ. Một quốc gia kém phát triển thì tới 80% là tài sản vật chất, tài sản vật lý. Việt Nam chúng ta đã bước vào một giai đoạn mới, giai đoạn phát triển dựa trên tài sản trí tuệ. Bộ KH&CN khuyến khích các doanh nghiệp KHCN được thành lập mới sẽ dựa trên mô hình này, mô hình kết hợp giữa vốn và tri thức, giữa tài sản vật chất và tài sản trí tuệ.

Công nghệ AI là 'động cơ hơi nước' mới để Việt Nam bứt phá.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, một đặc điểm rất quan trong của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư là sự cân bằng giữa quyền lực của các ông lớn (big tech) sở hữu công nghệ lõi và lợi thế của các nước/doanh nghiệp am hiểu ngữ cảnh/ngôn ngữ/văn hóa địa phương và sở hữu dữ liệu chuyên ngành để làm các ứng dụng chuyên sâu.

Đó là những gã khổng lồ bé nhỏ. Thời chuyển đổi số thì công nghệ toàn cầu nhưng dữ liệu địa phương. Các ứng dụng chuyên ngành giúp giải quyết các bài toán quốc gia, phát triển đất nước và còn giúp hoàn thiện công nghệ. Các ứng dụng chuyên ngành quan trọng phải chạy trên hạ tầng AI Việt Nam.

C-OpenAI là một doanh nghiệp Việt Nam, lợi thế chính là dữ liệu Việt Nam, là những bài toán của Việt Nam. Lợi thế khác là mã nguồn mở AI và lợi thế căn bản nhất chính là con người Việt Nam, trí tuệ Việt Nam cùng sự linh hoạt, thích ứng của văn hóa Việt Nam - vốn là yếu tố cần nhất và quan trọng nhất trong thời đại mà công nghệ đang tạo ra những thay đổi nhanh chóng và có tính đột phá.

"Đất nước đang bước vào đại lễ kỷ niệm 80 năm giành độc lập và Quốc khánh 2/9 nhưng chúng ta đã mất đến 50 năm chiến tranh và bị bao vây cấm vận, chỉ có 30 năm hòa bình để xây dựng và kiến thiết đất nước. Chúng ta còn 20 năm nữa để đưa Việt Nam thành nước phát triển có thu nhập cao, sánh vai các cường quốc năm châu như tâm nguyện của Bác Hồ. Để làm được điều đó thì không chỉ là hòa bình, ổn định, là ý chí và quyết tâm cao, là lao động quên mình, mà còn phải là cơ hội do thời cuộc đem lại, đó là cơ hội của một cuộc cách mạng công nghiệp mới", Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh.

Ba cuộc cách mạng công nghiệp trước đây, Việt Nam chúng ta không có cơ hội tận dụng vì đang trong chiến tranh. Nay, đất nước đã hòa bình, lại đã là nước thu nhập trung bình cao thì chúng ta phải tận dụng được cơ hội của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư này với công nghệ chính của nó là AI (AI giống như là động cơ hơi nước của cách mạng công nghiệp lần thứ nhất, như điện của cách mạng công nghiệp lần hai và như máy tính cá nhân của cách mạng công nghiệp lần ba).

Tận dụng được để vươn lên, để làm chủ cả công nghệ AI, hạ tầng AI, dữ liệu AI và ứng dụng AI, để hiện thực hóa ước mơ ngàn đời của dân tộc, ước mơ hùng cường, thịnh vượng và hạnh phúc, ước mơ mạnh đến mức không có kẻ thù nào dám đến xâm phạm Việt Nam. Phải có nhiều, rất nhiều công ty đầu tư mạnh mẽ cho AI.

Dữ liệu chính là tài nguyên trong tương lai

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhìn nhận, tương lai của trí tuệ nhân tạo sẽ không bị kiểm soát hoàn toàn bởi những đại gia công nghệ, mà sẽ còn bị chi phối bởi cộng đồng mã nguồn mở, bởi các doanh nghiệp phát triển ứng dụng của các quốc gia. Không một công ty nào, không một tập đoàn đa quốc gia nào dù quy mô to đến đâu có thể giải quyết mọi bài toán, đáp ứng mọi nhu cầu thay đổi của các tổ chức, quốc gia. Phát triển công nghệ mở là chìa khóa khai mở sức sáng tạo của toàn dân, từ đó mà giá rẻ đi, nhiều người tiếp cận hơn để giải quyết các bài toán kinh tế xã hội của mỗi quốc gia.

Công nghệ thông tin, công nghệ số đã, đang và sẽ thâm nhập sâu vào mọi ngõ ngách của đời sống xã hội, sẽ trở thành không khí thở của chúng ta. Vì thế, nó phải rẻ như không khí. Cách để đạt được điều đó là công nghệ mở. Công nghệ mở không chỉ là mã nguồn mở, mà còn là kiến trúc mở và chuẩn mở. Đi cùng công nghệ mở là văn hóa mở. Tất cả chúng ta sẽ cùng đóng góp phát triển công nghệ, cùng chia sẻ sử dụng công nghệ. Vì thế mà giá công nghệ sẽ rẻ đi.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng.

Công nghệ thông tin, công nghệ số đã trở thành nền tảng của kinh tế - xã hội. Cuộc di chuyển vĩ đại nhất trong lịch sử nhân loại là cuộc di chuyển từ thế giới thực sang thế giới số. Nhưng tất cả các quốc gia đều lo lắng về an ninh mạng. Niềm tin sẽ trở thành yếu tố quyết định cho sự thành công của cuộc di chuyển này. Các quốc gia chỉ có thể có niềm tin này khi công nghệ họ sử dụng là công nghệ mở.

Công nghệ mở là để các quốc gia có thể làm chủ công nghệ mà mình sử dụng. Không còn như trước đây, chúng ta mua một "Black Box" từ một quốc gia khác và phó mặc số phận của quốc gia mình cho một quốc gia khác. Hiện nay, nhiều quốc gia đã tuyên bố chỉ mua công nghệ khi công nghệ là mở, nhất là khi các công nghệ đó dùng để xây dựng các hạ tầng nền tảng quốc gia như 5G, AI.

Dữ liệu là dầu mỏ. Trong tương lai, hầu hết các giá trị sẽ được tạo ra từ dữ liệu. Càng nhiều dữ liệu, nhất là càng nhiều loại dữ liệu khác nhau thì cơ hội tạo ra giá trị mới càng lớn. Người có dữ liệu và người tạo ra giá trị mới từ dữ liệu đó trong nhiều trường hợp không phải là một. Bởi vậy, việc mở dữ liệu và dữ liệu mở là quyết định trong việc tạo ra giá trị mới cho người dân, cho đất nước.

"Với một nước đi sau như Việt Nam chúng ta mà muốn đi trước thì phải đứng trên vai những người khác. Việc lựa chọn phát triển công nghệ mở, lựa chọn phát triển phần mềm nguồn mở, lựa chọn mở dữ liệu để các cá nhân, doanh nghiệp tham gia sáng tạo giá trị mới là định hướng của chúng ta. Với định hướng này, Việt Nam sẽ phát triển thành quốc gia công nghệ, dựa trên và thừa hưởng tri thức nhân loại nhưng cũng đóng góp cho tri thức nhân loại", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh.

Tô Hội