Vì mục tiêu thực hiện bảo hiểm y tế toàn dân bền vững

Tạo cú hích quan trọng thúc đẩy quá trình bao phủ BHYT

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn nhấn mạnh, BHYT là một chính sách xã hội quan trọng, mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện tinh thần chia sẻ cộng đồng. Sau hơn một thập kỷ triển khai, BHYT đã trở thành trụ cột của an sinh xã hội, là “lá chắn tài chính” giúp hàng chục triệu người dân yên tâm khám chữa bệnh, giảm bớt gánh nặng chi phí y tế.

Đến cuối năm 2024, cả nước có 95,5 triệu người tham gia BHYT, đạt tỷ lệ bao phủ 94,29% dân số. 100% tỉnh, thành phố đã kiện toàn Ban Chỉ đạo BHYT; nhiều địa phương đưa chỉ tiêu về BHYT vào nghị quyết phát triển kinh tế – xã hội hàng năm. Tỷ lệ bao phủ ngày càng mở rộng, nhất là những nhóm yếu thế như người nghèo, cận nghèo, học sinh, sinh viên, người cao tuổi, lao động khu vực phi chính thức.

Thứ trưởng Bộ Y tế, Chủ tịch Hội đồng Y khoa Quốc gia GS.TS Trần Văn Thuấn phát biểu. Ảnh: Trần Minh

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn, bối cảnh mới đang đặt ra nhiều yêu cầu đối với chính sách BHYT, vì vậy việc tổng kết 12 năm thực hiện Nghị quyết số 68 là hết sức cần thiết. Mục tiêu quan trọng là xây dựng một bộ khuyến nghị toàn diện, từ hoàn thiện pháp luật đến đổi mới cơ chế điều hành, làm cơ sở để Chính phủ báo cáo Quốc hội đúng tiến độ. Hội nghị lần này phải đánh giá khách quan, toàn diện kết quả đạt được; nêu bật những mô hình hay, cách làm tốt, bài học kinh nghiệm để nhân rộng; đồng thời thẳng thắn chỉ rõ các “nút thắt” về thể chế, kỹ thuật, tài chính, kèm theo giải pháp và lộ trình khả thi.

Báo cáo Nghị quyết số 68 tại Hội nghị, Phó Vụ trưởng Vụ BHYT, Bộ Y tế Vũ Nữ Anh cho biết, sau 12 năm triển khai, số người tham gia BHYT tăng nhanh, từ 7,1 triệu năm 1995 lên 95,5 triệu năm 2024. Đầu tư cho y tế cơ sở được đẩy mạnh với hơn 700 trạm y tế xã được xây mới, nâng cấp bằng nhiều nguồn lực (ODA, ngân sách phục hồi kinh tế - xã hội); đến nay 97,3% trạm y tế đạt chuẩn quốc gia, 92,4% trạm có bác sĩ. Tình trạng quá tải bệnh viện trung ương, tuyến tỉnh giảm đáng kể; công suất giường bệnh tại các bệnh viện lớn đã trở về mức an toàn.

Công tác cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin trong khám chữa bệnh và quản lý BHYT có bước tiến mạnh. 99,5% cơ sở khám chữa bệnh đã kết nối với hệ thống giám định BHYT; tỷ lệ liên thông dữ liệu đúng đạt trên 93%. Điều này không chỉ góp phần kiểm soát chặt chẽ quỹ BHYT, phát hiện và ngăn chặn lạm dụng, trục lợi mà còn bảo đảm quyền lợi cho người tham gia.

Quang cảnh hội nghị. Ảnh: Trần Minh

Bên cạnh những thành tựu, Hội nghị cũng thẳng thắn nhìn nhận những tồn tại, hạn chế. Trước hết, chất lượng dịch vụ y tế chưa đồng đều giữa các vùng miền. Ở một số vùng sâu, vùng xa, trạm y tế thiếu nhân lực, trang thiết bị; người dân chưa mặn mà đăng ký khám chữa bệnh ban đầu tại tuyến cơ sở. Khoảng cách tiếp cận dịch vụ y tế giữa thành thị và nông thôn, miền núi vẫn còn đáng kể. Một số doanh nghiệp vẫn chậm đóng, trốn đóng BHYT, ảnh hưởng quyền lợi người lao động. Công tác truyền thông tại một số địa phương còn hình thức, chưa tạo chuyển biến mạnh trong nhận thức của người dân...

Muốn đạt mục tiêu bao phủ toàn dân bền vững, cần những giải pháp căn cơ, đồng bộ hơn. Tại Hội nghị đại diện các Sở Y tế, các cơ sở khám, chữa bệnh cùng thảo luận, làm rõ các các nhiệm vụ, mục tiêu đề ra tại Nghị quyết số 68, đồng thời chia sẻ bài học kinh nghiệm, đưa ra các giải pháp để thực hiện tốt chính sách BHYT giai đoạn mới.

Đưa chính sách BHYT bước sang giai đoạn phát triển cao hơn

Phó Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Đức Hòa nhấn mạnh, kết quả đạt được là thành quả chung của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận của nhân dân. Tuy nhiên, để tiến tới mục tiêu BHYT toàn dân bền vững, cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp từ hoàn thiện thể chế, nâng cao chất lượng dịch vụ đến đổi mới phương thức quản lý. Các giải pháp chủ yếu được đưa ra gồm: Một là, Quốc hội và Chính phủ tăng cường giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về BHYT; chỉ đạo các bộ, ngành xây dựng, triển khai cơ chế thống nhất, quản lý chặt chẽ và sử dụng hiệu quả quỹ BHYT.

Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Đức Hòa phát biểu. Ảnh: Trần Minh

Hai là, Bộ Y tế cần sớm hoàn thiện quy định chuyên môn, tiêu chuẩn chất lượng khám chữa bệnh; quy hoạch lại mạng lưới y tế; đầu tư nhân lực, trang thiết bị cho y tế cơ sở; đổi mới phương thức thanh toán dịch vụ y tế gắn với hiệu quả và chất lượng.

Ba là, đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ mới trong quản lý, giám định, thanh toán chi phí. Xây dựng hồ sơ sức khỏe điện tử cho mỗi người dân, tiếp tục thực hiện kết nối dữ liệu giữa các cơ sở khám chữa bệnh để phục vụ chuyên môn và quản lý chi phí.

Bốn là, tiếp tục mở rộng diện bao phủ, chú trọng nhóm yếu thế. Nhiều địa phương đã linh hoạt dùng kết dư quỹ hoặc ngân sách hỗ trợ mức đóng cho người cận nghèo, người cao tuổi, hộ khó khăn – đây là kinh nghiệm cần được nhân rộng.

Năm là, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm vi phạm. Chỉ khi lập lại kỷ cương trong đóng và hưởng BHYT mới bảo đảm sự an toàn, bền vững của quỹ.

Phát biểu kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn ghi nhận và biểu dương nỗ lực của toàn ngành y tế, BHXH Việt Nam cùng các địa phương trong 12 năm triển khai Nghị quyết 68. Để đạt mục tiêu bao phủ toàn dân bền vững, cần tập trung vào một số trọng tâm như hoàn thiện hệ thống pháp luật về BHYT, nâng cao hiệu quả đấu thầu thuốc, vật tư y tế; tăng cường đầu tư cho y tế cơ sở, coi đây là nền tảng chăm sóc sức khỏe ban đầu; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, hoàn thiện hồ sơ sức khỏe điện tử; mở rộng diện bao phủ BHYT, chú trọng nhóm yếu thế, bảo đảm mọi người dân đều được thụ hưởng; tăng cường giám sát, kịp thời ngăn chặn vi phạm, bảo đảm sử dụng quỹ minh bạch, hiệu quả.

“Chúng ta có cơ sở vững chắc để đưa chính sách BHYT bước sang giai đoạn phát triển cao hơn: bền vững về tài chính, công bằng trong thụ hưởng, hiện đại trong quản trị, công khai, minh bạch trong cung ứng dịch vụ. Đây là nhiệm vụ vừa cấp bách, vừa lâu dài, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị và sự đồng lòng của toàn dân” - Thứ trưởng Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn khẳng định.

Hải Yến